Pekin Milletler Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Uygur İnsan Hakları ve Demokrasi Hareketi Lideri Prof. Dr. Ilham Tohti, 15 Ocak tarihinde gözaltına alındıktan sonra Çin Polisi tarafından bilinmeyen bir yere götürüldü ve kendisinden hala haber alınamadı. Uzun bir dönemdir Çin Hükümeti’nin takibi altında bulunan Tohti, ‘intihar etti’ denilerek ortadan kaldırılması ihtimaline karşılık bir ses kaydı hazırlamış. Washington’dan yayın yapan Radyo Free Asya tarafından yayınlanan ses kaydında, kendisinin neredeyse 24 saat boyunca Çin istihbaratı tarafından takip edildiğini söylüyor. Tohti’nin “Başıma daha kötü günler gelmeden önce (halkıma) birkaç  kelime söz söylemeyi gerekli görüyorum.” diye başladığı açıklamasında sağlık durumunun iyi olduğunu vurguluyor. Tohti, “Eğer ben bir gün aniden ölürsem, ölümüm hastalıktan değildir. Eğer intihar etti denilirse, Ben bir Uygur babayım. Kültürümüzde intihar yoktur. Üstüne ben bir erkeğim.intihar edenleri hep aciz insanlar olarak görmüşümdür. İntihar etmem kesinlikle mümkün değildir.” ifadelerini kullanıyor. Aynı zamanda hapse düşmesi durumunda Uygur Halkı’nın özgürlük davasının aleyhine kullanılabilecek ses kaydının çıkması ihtimaline karşı da uyarıda bulunan Tohti, böyle bir ses kaydının ancak bilincin zorla kaybettirilerek işkence altında söyleyebileceğini ve halkının buna inanmaması gerektiğini vurguluyor. Tohti, bir akademisyen olarak barışçıl ve diplomatik yollarla Uygur halkının insan hakları, anayasal özgürlük, özerlik konularını savunduğunu söylerken, her hangi bir illegal örgüt kurmadığını anlatıyor.

        Uygur Amerikan Derneği’nin Yönetim Kurulu üyesi ve aynı zamanda Tohti’ye destek verilmesi için kampanya organize edenlerden Abdulhakim İdris, “İlham Tohti, hem Uygur halkının kalbini kazanarak onlara önderlik etmiş hem de Çin halkının da bu konuya dikkatini çekmiştir. Tohti, Gandi’nin Hindistanlılar, Nelson Mandela’nın Güney Afrikalı halkının kalbindeki yeri gibi Doğu Türkistanlılar için büyük bir liderdir.” açıklamasını yaptı.

        Diğer tarafftan gözaltına alındığı dönemden beri kendisinden haber alınamayan Tohti için Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları tepkilerini ortaya koydu. Dr. İlham Tohti’nin Pekin’de yaşayan eşi Güzelnur Tohti, eşinin hiçbir suç işlemediğini ve yasa dışı her hangi bir faaliyet içinde bulunmadığını buna reğmen tutuklandığını eşinin derhal serbest bırakılması gerektiğini bildirdi. Çin rejiminin Doğu Türkistan’da yürüttüğü baskıyı örtmek için ‘terörle mücadele’ manipülasyon yaptığı belirtilirken İlham Tohti’nin bu gibi iddiaları da kesinlikle yalanladığı belirtildi.

        Milliyetçi Hareket Partisi Milletvekili Sinan Oğan, konuyu TBMM gündemine taşıdı. Oğan, Meclis’te yaptığı konuşmada “Doğu Türkistan’da Müslüman Türk olmaktan başka suçu olmayan insanlarımıza zülmediliyor. İşkenceye maruz kaldı. TBMM İnsan Hakları komisyonunu bu konuda göreve davet ediyorum.” diye konuştu.

        MHP Milletvekili Nevzat Korkmaz da Dr. Tohti’nin tutuklanmasından endişe duyduklarını belirterek konuyu yakından takip ettiklerini söyledi. Korkmaz, Türk Dışişleri Bakanlığı’nın sessiz kalmasını eleştirdi. Avrupa Birliği (AB) Dış ilişkiler Temsilcisi Kathrin Ashtin Çin yönetiminin BM.İnsan Hakları Komitesinde ifade ettiği vaatlerini yerine getirmesini beklediklerini, haksız olarak tutuklandığı ifade edilen Uygur İnsan hakları ve Demokrası hareketi Lideri Dr. Tohti ve diğer Çinli Aktivistlerin derhal serbest bırakılmasını istedi. Temsilci Ashton ayrıca Dr. Tohti ve diğer tutuklanan aktivistlerin ve ailelerinin güvenliklerinden Cidde olarak endişeli olduklarını de belirtti.

        Londra merkezli Uluslararası Af Örgütü Dr. Tohti ile ilgili özel bir açıklama yayınlayarak kendisinin derhal serbest bırakılmasını isterken Tohti’nin hapiste işkenceye maruz kalabileceğinden ciddi olarak endişe ettiklerini ifade etti. Örgüt, Çin yönetimine çağrıda bulunarak kendisine tutukluluğu süresince işkence edilmeyeceği ve kendisinin ve ailesinin rızası olmadan tıbbı müdahelede bulunmayacaklarına dair güvence istediklerini belirtti. ABD merkezli Tehdit Altındaki Bilimadamlarını Gözetleme Teşkilatı, Çin lideri Xi Jinping’e bir mektup yazarak Uygur Bilim insanı ve insan haklar aktivisti Dr. İlham Tohtı’nin serbest bırakılmasını talep etti. Tohti’nin ve onunla birlikte 6 öğrencinin tutuklanması ABD Dışişleri Bakanlığı’nın da tepkisini çekmiş ve bir açıklama ile Tohti ve öğrencilerinin serbest bırakılmasını istemişti. ABD Başkanı Barrack Obama da 6 şubatta yaptığı konuşmada Doğu Türkistan’da yaşananlara dikkat çekerek Çin’de Tibet Budist, müslüman ve Uygur Türk halklarnıın evrensel haklarının korunmasına önem vereceklerini vurgulamıştı.

http://haber.rotahaber.com/uygurlarin-mandelasi-ilham-tohtiden-haber-alinamiyor_436477.html