Doğu Türkistan ve Uygurlar denildiğinde aklımıza yüzyıldan fazla bir zamandır Çin tarafından devam eden baskı, zulüm ve işgal konuları geliyor.

Peki bu iklimde varlık mücadelesi veren Uygurlar kültür ve sanat alanında neler yaptılar? Şiir ve edebiyat alanında hangi eserleri ürettiler? Bu eserlerde neler işlediler?

İşte bütün bunların konuşulacağı bir program Eyüpsultan’da, Uygur bir sanatçının gözünden masaya yatırılıyor.

Doğu Türkistanlı Uygur-Şair yazar ve  Sinama yapımcısı ve insan hakları aktivisti Tahir Hamit İzgil’in “Doğu Türkistan’da  Kültür ve Edebiyat” konulu söyleşi programına Programa katılım için önceden kayıt yaptırmak gerekmektedir. Kayıt için aşağıdaki QR üzerini basarak form doldurulacaktır.

Tahir Hamit İzgil Kimdir ?  

Tahir Hamut İzgil, 1969 yılına Kaşgar’da doğdu. İlk,Orta ve Lise öğrenimini Doğu Türkistan’da tamamladı. Çin genelinde yapılan Üniversite giriş sınavlarında başarı kazandı ve Pekin’deki Merkezi Milletler Üniversitesi’nde Edebiyat Fakültesine kayıt oldu. 5 yıllık  Üniversite öğreniminden sonra  Doğu Türkistan’a döndü. Başkent Urumçi’de sanat ve edebiyat dergilerinde  çalıştı. Şiir denemelerine 1990’lı yıllarda başladı. Yazdığı şiirler edebiyat dergileri ile Gazetelerde yayınlandı ve büyük beğeni topladı. Daha sonraki yıllarda ise, Urumçi  Sanat Enstitüsü’nün  Sinema Bölümünde  ders verdi ve baş eğitmenlik yaptı.

Uygur Türklerinin modern zamanlardaki geleneksel hayatını  anlatan  sosyal  içerikli  “Kaşgar’daki Gepler = Kaşgar’daki  Konuşmalar ” adlı Televizyon  dizi filmini çekti ve büyük beğeni topladı.  Ayrıca, çeşitli belgeseller,  kısa filmler ve uzun metrajli  filimler  de yaptı.

Tahir Hamit İzgil modern  Uygur şiirinin öncülerinden  olup, şiirlerinin bazıları Türkiye Türkçesine çevrildi ve “Uygur Şiirleri Antolojisi”  adlı şiir kitabında  yer aldı.

2016’da  Çin işgal yönetiminin  Uygurlar başta diğer Türk Halklarının  aydınlarına   yönelik baskı,zulüm  ve toplu tutuklama kampanyası  arafesinde tedavi olmak için yurt dışına gitti ve ABD’ye yerleşti.

Çin’in işgalindeki Ülkesinde yaşayan Çinli olmayan halklara karşı işlediği insanlık ve etnik soykırım suçlarını bu cinayetlerin canlı tanığı olarak ABD.Parlamentosunda ifade verdi ve bu ifadeler daha sonra dünya medyasında yer aldı.Doğu Türkistan meselesinin ABD  ve uluslararası toplumda tanınması için büyük katkı yaptı.

Doğu Türkistan’daki Çin baskı ve zulmünü  kendi başından geçenler üzerinden  ” Gece Tutuklanmayı beklerken” adlı belgesel romanı yazdı.Roman 2 yıl içinde 13 dile çevrilerek  yayınlandı.

Aynı zamanda şiirleri Çince, Japonca, İngilizce başta olmak üzere çeşitli dillere çevrildi.