Hamit Göktürk (UYHAM)
Uygur Hareketi Lideri Ruşen Abbas ile Uygur Araştırmalar Merkezi Müdürü Abdulhekim İdris Suudi Arabistan’daki temaslarını tamamlayarak ülkelerine döndükleri açıklandı.
Heyet ilk olarak merkezi Cidde’de bulunan 1969’da kurulan ve 56 islam ülkesinin üye olduğu İslam İşbirliği Örgütü(İİÖ)’nü ziyaret ederek yetkililerle görüştü. Uygur Hareketi Kurucu Başkanı Abbas görüştüğü İslam İşbirliği Teşkilatı(İİÖ) yetkililerine Çin’in işgalindeki Doğu Türkistan’da yaşayan Müslüman Uygur, Kazak, Kırgiz ve diğer Türk halklarına yönelik baskı, zulüm ve etnik soykırım uygulamaları ile insanlık suçları hakkında bilgi sundukları bildirildi. Ayrıca, Çin Lideri Xi’nin “İslamın Çinlileştirilmesi ” talimatından sonra ülkedeki yüzlerce yıllık tarihi cami, Medrese ve dini mekanların tahrip edilerek yok edildiğini, Namaz ve hac başta olmak üzere tüm dini ibadetlerin yasaklandığını geçmiş yıllarda hac ve umre ziyareti için Suudi Arabistan’a seyahat edenlerin tutuklanarak toplama Kamplarına veya Hapishanelere atıldığı ve diğer dini engel ve yasaklamalar hakkında ayrıntılı olarak anlattıklarını ve hazırladıkları konu ile ilgili raporlarını yetkililere ilettikleri belirtildi.

Yıllar Sonra İlk Ziyaret
İslam İşbirliği Örgütü Genel Sekreteri Prof.Dr. Sayın Ekmeleddin İhsanoğlu, İşgalci Çin’in 05 Temmuz 2009’daki Urumçi katliamı sonrası İslam İşbirliği Örgütü adına bu Müslüman katliamı ile ilgili olarak ilk kez açıklama yapmış ve Çin Yönetimine etnik katliama dönüşen uygulamaların araştırılması ve bu konuda kamu oyunu bilgilendirmesini talep eden bir çağrı yapmıştı. Ayrıca, Ankara Ün.öğretim üyesi ve aynı zamanda DUK İcra Kurulu Sekreteri Doç. Dr. Erkin Emet’ davet ederek Cidde’deki Merkezinde özel bir toplantı düzenleyerek Urumçi katliamı hakkında İslam Ülkeleri Büyükelçilerine bilgi vermesi sağlanmıştı. Daha sonra Örgüt adına bir Heyete Çin’i ziyaret etmiş ancak,Doğu Türkistan’i ziyaret etme taleplerine Çin işgal yönetimi izin vermediği için gidememişti. Prof.Dr.Sayın Ekmeleddin İhsanoğlu’nun genel Sekreterlik görevinden ayrılmasından sonra bu örgüt ile Doğu Türkistan STK.larının veya aktivistlerin hiç bir teması olmamıştı. Uygur Hareketi Heyetinin Örgütün Cidde’deki merkezini ziyaret etmesi ve yetkililerle görüşmesi 14 yıldır kesik durumda olan ilişkilerden sonra ilk temas olmaktadır.
İslam İşbirliği Örgütü Şehit Din Bilgini Abdulahat Mahdum İçin Büyük Çaba Harcamıştı
İİÖ. Genel Sekreter Prof.Dr. Sayın Ekmeleddin İhsanoğlu’nun talimatı ile 2010 yılında ileri yaşına bakılmaksızın hapse atılan Doğu Türkistan Milli Liderlerinden Mehmet Emin Buğra’nin Yeğeni aynı zamanda Hoten bölgesinin önde gelen Din adamı Abdulahat Mahdum için Çin yönetimi nezdinde diplomatik girişimlerde bulunmuştu. Örgüt’teki Türk görevli Ali Demir’in talebi ile Abdulahat Mahdum hakkında bir bilgilendirme dosyası hazırlanmış ve kendisine iletilmişti.
Uygur Hareketi’nin Suudi Arabistan Temasları Çok Önemli
Çin Komünist Yönetiminin Suudi Arabistan’la ikili ilişkileri çok güçlenmiş, Doğu Türkistan meselesi ile ilgili olarak bu ülkede olumlu olmayan ve hatta sıkıntılı bir durum meydana gelmiştir. Bunlara rağmen Suudi yönetiminin Uygur Aktivistlerimize vize vermesi ve İİÖ. başta bir çok STK.lar ve Şahsiyetler ve bu ülkede yaşayan Doğu Türkistanlılar ile görüşmeler yapması Doğu Türkistan sorunu için olumlu yönde bir gelişme olarak değerlendirilmektedir. Bu olumlu ve sevindirici bir gelişmeler “Müslüman Müslüman’in Kardeşidir.” söylemine tam uygun olarak bundan sonra da devam etmesi en büyük arzumuzdur. Bu kardeşliğin gerekleri yerine getirildiği taktirde ortada hiç bir mesele kalmayacaktır.
Suudi Arabistan ve Doğu Türkistan Milli Hareketi
Milli Liderlerimiz Mehmet Emin Buğra ve İsa Yusuf Alptekin tarafında 1950’lı yılların başında Türkiye merkezli olarak başlatılan Doğu Türkistan Milli Bağımsızlık Hareketinde Suudi Arabistan çok önemli bir yere sahip idi. Doğu Türkistan’in Mao Liderliğindeki Çin Kızıl Ordusunca işgali öncesinde Hindistan üzerinden yurt dışına kitlesel göçler yaşanmıştır. Hindistan’in egemenliğindeki Keşmir bölgesine sığınan Doğu Türkistanlılardan bin 850 kişi Liderlerimiz Mehmet Emin Buğra ve İsa Yusuf Alptekin’in Türkiye Cumhuriyeti Devletimiz nezdindeki girişimleri sonucunda Türkiye’ye iskanlı göçmen olarak yerleştirilmiş, bir çokları ise Suudi Arabistan’a giderek bu ülkeye yerleşmişlerdir. Suudi yönetimi Doğu Türkistanlılara sempati ile bakması sonucunda bu ülkede Doğu Türkistanlıların sosyal faaliyetlerine izin veriliyor veya en azından bu hareket ile ilgili faaliyetlere ses çıkarmıyordu. Bu ülkede en az 20 bin(Yaklaşık 4-5 bin aile) Uygur Türkü yaşıyordu. Milli hareketimiz burada yaşayan Doğu Türkistanlılarca her yönü ile destekleniyordu.

Doğu Türkistan Milli Kurultayı Bu Ülkede Toplanıyor
İlk Doğu Türkistan Milli Kurultayı ilk kez 20 bin Uygur Türkü’nün yaşadığı bu ülkenin Taif kentinde Eylül 1955’te toplanmış ve çok önemli kararlar almıştı. En önemlisi hariçte yürütülen Doğu Türkistan davası meşru ve hukuki bir temele oturtulmuştu. Merhum Liderlerimiz Mehmet Emin Buğra ve İsa Yusuf Alptekin Kurultayın sonunda yapılan seçimlerde DOĞU TÜRKİSTAN LİDERLERİ olarak oy birliği ile seçilmiş ve kendileri Eş Başkanlar olarak Doğu Türkistan davasının yürütülmesinde Kurultay delegelerinin ortak ve bizzat imzaları yetkilendirilmiş ve ortak Yetki Belgesi hazırlanarak kendilerine takdim edilmiştir.
Bu ülkedeki tek Sivil Toplum Kuruluşu olan Dünya İslam Birliği Liderimiz İsa Yusuf Alptekin’i Kurucu Meclis Üyesi olarak kabul etmiştir. İsa Yusuf Alptekin .bu Teşkilatın Kurucu Meclis üyesi olarak 1962-1965 ve 1981-1990 arasında 2 dönem büyük Türkistan’in temsilcisi olarak görev yapmıştır. 1986 yılında pasif duruumdaki Doğu Türkistan Vakfını ihya ederek aktif duruma getiren ve 25 yıl Genel Başkanlığını yürüten Mehmet Rıza Bekin Paşamız ise 1990-2010 yılları arasında Dünya İslam Birliğinin Kurucu Meclis Üyeleri olarak Türkistan’ temsil ederek Türkistan’in sorunlarını her yıl yapılan genel Kurul toplantısında gündeme getirmiştir. Bu satırların yazarı olarak ben de 1996 yılında merhum Paşamız ile birlikte Dünya İslam Birliği’nin yıllık genel Kuruluna katılmış ve toplantılarını olarak gözlemci olarak izlemiştim.