Komünist Çin Rejiminin resmi  “Tangritag ” haber sitesinde   30 Ocak 2024 günü yayınlanan  habere göre, Türkiye’nin Pekin Büyükelçisi İsmail Hakkı  Musa başkanlığındaki  Türk  Elçilik  Heyetinin 30  Ocak’ta başkent Urumçi’ye geldikleri, ve hemen görüşmelere başladığını bildirdi. Haberde ayrıca karşılıklı görüşmelerde Türkiye ile Çin  arasında her alandaki  işbirliğinin geliştirilmesi  dostluk ve dayanışmanın  derinleştirilmesi, ikili ticaretin artırılması  başta bir çok konuyu  müzakere etmek  üzere    ÇKP Bölgesel Sekreteri Ma ile bir araya geldiklerini   Ayrıca, karşılıklı görüşmelerde  iki ülke arasında  Güvenlik alanında  işbirliğinin güçlendirilmesi konusunda  Uzlaşmaya varıldığı vurgulandı.

Çin Resmi Medyası : ” 3 Güç ve terörle Mücadele Alanında İşbirliği yapılacak

ÇKP Resmi medyasının haberine  göre  T.C.Pekin Büyükelçisi Musa ile ÇKP  Uygur Bölgesel Sekreteri  Ma ile yapılan görüşmelerde  şu konularda işbirliği yapılması konusunda anlaşmaya varıldığı de öne sürüldü ;

1. Çin ile Türkiye i arasında karşılıklı  ticaretin daha da arttırılması
2. Çin yönetiminin  “Üç  Düşman Güç” olarak tanımladığı  hususlarda mücadelede işbirliği
3. Çin’in  küresel Projesi olan “Tek Kuşak – Tek Yol” projesinin  destekleneceği
4. Çin ile güvenlik iş birliği alanındaki işbirliğinin daha da güçlendirmesi
5. Terör  ve  terörle mücadele konusunda daha  güçlü bir  şekilde işbirliği yapılması
6. Dini  ve  inanç konusunda iletişimin güçlendirilmesi
7. İki ülke arasında karşılıklı iletişim ağlarının güçlendirilmesi

Büyükelçi’nin Urumçi Ziyareti Türk Basınında  Henüz Yar Almadı 

Özgür Asya(rfa.org/Uyghur) radyosunun Çin medyasına  dayanarak verdiği bu ziyaret  haberi  Dışişleri Bakanlığı ile T.C.Pekin Büyükelçiliği kurumsal internet sitelerinde şimdiye kadar  haber olarak  yer almadı ve Türk medyasında bu konuda Türkiye’deki ÇKP Rejim yanlısı  medyasından başka her hangi bir  haber veya bilgiye  rastlanılmadı.

Merkartor Merkezi : Büyükelçi’nin Ziyareti  Batı İle İlişkilerle Bağlantılı 

Almanya merkezli  Mercator Çin Araştırma Merkezi adlı bir Düşünce  Kuruluşu  yaptığı açıklamada  Türkiye’nin   Çin’in Uygur soykırımı ve Uygurları “terörist”  suçlaması ile bastırmasına açık ve net olarak   itiraz etmediğini öne sürüyor. Pekin Büyükelçisi Sayın İsmail Hakkı Musa’nın Urumçi  ziyareti ile ilgili şu  iddiaları öne sürüyor ;

1. Türkiye’nin Avrupa Birliği  ülkeleri, ABD. başta batı bloğu ülkeleri ile son zamanlarda karşılıklı ilişkilerin olumsuz yönde  gelişmesi
2. Türkiye’nin Avrupa Birliği ve ABD ile ilişkilerindeki olumsuzluklara karşı Çin ile yakınlaşarak denge politikası gütmek istemesi
3.  Türk ekonomisindeki olumsuzluklar ve  Türk lirasının değerinin tarihin en düşük seviyesine gerilemesi sonucunda  Çin’den  ekonomik destek almaya çalışması  olarak yorumlandığı görülmektedir.

Türk Büyükelçisinin Urumçi Ziyareti  Olumlu Bir Gelişme

Yakınları Çin toplama Kampları ile Hapishanelerde tutulan Türk Vatandaşı Doğu Türkistanlılar Pekin Büyükelçinin Urumçi’yi ziyaret etmesinin çok öneemli bir gelişme olduğunu belirterek :” Türkiye Büyükelçilimizin Doğu Türkistan’ı ziyaret etmesinin bile başlı başına olumlu  ve çok  önemli bir gelişmedir. Kardeşlerimizin ziyareti  duymaları halinde bundan büyük moral ve teselli bulurlar. “Şeklinde değerlendiriyorlar.

Onlarca T.C.Vatandaşı Çin Hapishanelerinde Tutuluyor

Çin  yönetiminin işgalindeki Doğu Türkistan’da yaşayan Türklere yönelik 2017 yılının başlarından beri   Toplu Gözaltılar ve Çin Tipi Toplama Kampları uygulamasından sonra Doğu Türkistan’da ve merkezi Çin’de ticari amacı ile  bulunan  onlarca Türk Vatandaşı  Çin Toplama Kampları ile Çin hapishanelerinde atılarak haksız ve hukuksuz olarak cezalandırılmıştı. Türkiye’de yaşayan Doğu Türkistanlı asıllı tutukluların aile ve yakınları Pekin Büyükelçiliğine müracaat ederek yakınları hakkında bilgi ve onların kurtarılması yolundaki başvuruları yıllarca sonuçsuz kalmıştı. Zamanın Pekin Büyükelçisi Abdulkadır Önen Öner’in  Urumçi’yi bir kez olsun ziyaret etmediği ve tutuklu yakınlarının başvurulara  cevap vermediği ve yeterince  ilgi göstermediği  şikayet konusu  olmuştu.

Ancak, Mart/2023’de Pekin Büyükelçiliğine atanan Büyükelçi İsmail Hakkı Musa’nin T.C,.Vatandaşı tutuklu  ve hükümlü Uygur Türklerini  tutuldukları Çin’in Gansu eyaletinin Merkezi Lancu kentindeki bir özel Hapishaneye gelerek ziyaret ettiği ve onların yakınları ile belirli peryotlarla de olsa  telefon ile iletişim kurabilmelerini sağladığı tutuklu yakınlarınca  ifade edilmektedir.

Çin Türkiye İle Sadece Ekonomik Meseleleri Konuşmak istiyor. 

Uzmanlar, Çin’in Türkiye ile olan görüşmelerde  sadece  “ekonomik konuların Ele Alınmasını” özellikle ortaya koyduğu  Uygur Türkleri başta   müzakerelere siyasi unsurların dahil edilmemesi” konusunda ısrar e ettiğini belirtiyorlar.

Türkiye Stratejik Rol ve Öneminin Farkında

Bölge Uzmanları Türkiye’nin son zamanlarda Çin ile ilişkilerinde   Çin’in  “Tek Kuşak Tek Yol” projesinin hayata geçirilmesindeki  stratejik rolü ve öneminin farkına varmış olmasını olumlu bir gelişme olarak  gördüklerini belirtiyor. Ayrıca,  Türkiye  Uygur Türklerinin insanı ve temel hakları  meselesinde  daha aktif  bir duruşa geçtiğini belirterek  bunları şu başlıklar halında   dile getiriyorlar :

• Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdğan’ın BM.Genel Kurulu ve TBMM.’nın açılışnda Uygur Türklerin  temel insanı haklarının korunması yolundaki ifadeleri
• TBMM. eski Başkanı Sayın Mustafa Şentop’un Çinli Mevkidaşı ile yaptığı görüşmelerde Uygur Türklerin  sorunlarının Türkiye’nin ilgi alanı içerisinde olduğunu açıkça dile getirmesi
• Dış İşleri Bakanı başta olmak üzere  Bakanların ve Yetkililerinin  zaman zaman Uygur Türkleri sorununu Türkiye’de ve  BM. başta çeşitli platformlarda  dillendirmesi
• İktidardaki AK Parti Milletvekillerinin Doğu Türkistan ve Uygur STK Temsilcilerini makamlarında kabul ederek görüşmeleri ve sorunları hakkında açıklamalar yapmaları
• İktidara destek veren MHP Genel Başkanı Sayın Dr. Devlet Bahçeli’nin  Haziran/2023’te  Filistin Lideri Mahmut Abbas’ın Çin’in Uygur soykırımını destekleyen konuşmasını çok sert bir şekilde eleştirerek tepki göstermesi
• En son Aile ve Sosyal Politikalar eski Bakanı ve TBMM. İnsan hakları İnceleme Komisyonu Başkanı Sayın Derya Yanık’ın ABD’den gelen bir Uygur STK.Heyetini kabulünde söylediği Türkiye daima Uygur Kardeşlerinin yanındadır söylemi
• İYİ Parti Gelecek Partisi. CHP. başta  muhalefet partilerinin Genel Başkanları başta Milletvekilleri ve Yöneticilerin  Doğu Türkistan sorununu gündeme taşıyan konuşmaları
• İYİ Parti’nin son yıllarda Doğu Türkistan’daki İnsan Hakları İhlallerinin araştırılması için Komisyon kurulması konusunda  7 kez verdiği  araştırma önergeleri (Önergeler her seferinde AK Parti ve Destekçisi Partilerin çoğunluk oyu ile reddedilmiştir.)
• En önemli hususlardan biri  de şu olmuştur :  Çin’in Uygurlara yönelik insanlık suçları ile etnik soykırım cinayetlerinin Türkiye’deki  ortağı ve destekçisi ÇKP’nin  Çince bilmeyen yalakası Vatan partisi Başkanı Doğu Perinçek’in  gündemden düşmüş olmasıdır. Her gün Tv. kanallarına  çıkarılarak Çin’in  soykırım cinayetlerinin şakşakçılığı ve Yalakalığını yapan  ve mazlum Uygur Türklerini alçakça suçlayan ve  kışkırtıcı yalanları ile Türk Halkının gözünde kötü ve olumsuz imaj yaratarak Çin’e çalışan  ÇKP’nın Sadık İşbirlikçisi Perinçek artık  Uygurlara hakaret edemiyor ve Çin’in  bu insanlık suçlarını onursuzca savunamıyor.