SİYASİ ANALİZCİ Dr. İLŞAT HASAN : DOĞU TÜRKİSTAN’IN BAĞIMSIZLIK MÜCADELESİNİN MUTLAKA BAŞARIYA ULAŞACAĞINA İNANIYORUM.

Uygur Haber ve Araştırma Merkezi(UYHAM)

İngiltere Birleşik Krallığı’na bağlı İskoçya’nın 18 Eylül’de yapılacak bağımsızlık Referandomu dolayisiyle Doğu Türkistan ve onun kurtuluş mücadelesi bir kez daha gündeme geldi. Uygur diasporasında ve Çin basını ve sosyal medyasında bu konu günlerdir tartışılıyor ve çeşitli yorumlar yapılmakta.
İskoçya bağımsızlık oylamasını gündeme taşıyan medya kuruluşlarından biri de ABD.den Doğu Türkistan’a yönelik yayın yapan Hür Asya Radyosu, konu ile ilgili bir program yayınladı. İskoçaya’nın tarihi geçmişi ve İngiltere Birleşik Krallığı ile olan ilişkileri ile Doğu Türkistan mücadelesi ile benzer yönleri karşılaştırarak uzmanların yorumlarına de yer verdi. Adı geçen Radyo’ya görüşlerini açıklayan ABD.merkezli Amerika Uygur Derneği Başkan Yrd.cısı,siyaset bilimci ve Analizci Dr.İlşat Hasan şöyle konuştu ; “ İskoçlar ile İngilizler etnik olarak aynı ırka mensupturlar. Dil,din, kültür- medeniyet, örf adet Vs. gibi Millet birliğinin temelini oluşturan ana amiller bağlamında aynı değerleri paylaşan,ancak değişik coğrafyalarda yaşayan ve çevre ortaklığı olmayan iki ayrı halk’tır. Ayrıca,İskoçlar 300 yıl önce bağımsız İskoç Krallığı topraklarında bağımsız olarak yaşıyorlardı. İskoç halkı 300 yıl önceki bağımsızlık duygu ve özlemlerini unutmamışlar. Bağımsız yaşamak fikri nesiller boyu sürdürülmüş ve hala canlı. İskoçya referandomu, günümüzde BM. Bildirgesi ve evrensel insanlık değerlerine göre,her etnik gurubun kendi takdirini kendilerinin belirleme hakkının tanınması prensibine tipik bir misal. Bu durum biz Doğu Türkistanlılar için güncel ve çok güzel bir örnektir.”dedi.
Radyo Muhabiri’nin Çin basını ve esosyal medyasındaki tartışmalarda baskın fikrin İskoçların bağımsızlık fikrinden vaz geçmesi ve İngiltere birliği içinde kalması yolundaki sorusunu şöyle yorumladı ; “ Çin eskiden beri bağımsızlık ve özgürlük konusundaki tartışmalarda sürekli karşı tarafta yer alır. Bosna-Hersek ve Kosova meselesindeki tavrı buna bir örnektir. Çin, toplumların hürriyet ve bağımsızlık nidalarından rahatsız olmakta ve çok korkmaktadır. İşgalindeki Doğu Türkistan,Tibet,İç Moğolistan vebenzeri Çinli olmayan azınlık Milletlerin bundan etkileneceklerinden ve emsal olabileceklerinden çekiniyor. Çin,kendi çıkarlarına uygun olmayan her türlü fikir ve eyleme karşıdır. Doğu Türkistan’da yaşayana Türk asilli Uygur,Kazak,Kırgiz ve diğer halkların Çin ile arasındaki fark İskoçlar ile İngilizler arasındaki farklılıklar ile kıyaslanmayacak kadar çok fazla ve derindir. Günümüzde,Doğu Türkistan’da Müslüman Uygurlarla Çin arasında demografik savaş vardır. Bu mücadele’de biz Uygurlar mutlaka galip olacağız. Bizim esaretimiz yaklaşık 150 yıl öncesine dayanır. Bu bu süreçte iki kez bağımsız devlet kurduk. İskoçların mücadelesi bizimi için ümit ve ilham kaynağıdır.300 yıl önce Atalarının kurduğu Bağımız Devlet fikrini devam ettirmişler ve mücadele lerini sürdürmüşler.Mücadele olan her işte ümit var. Çaba ve gayretin olduğu yerde her zaman başarı mevcut. Bizler mücadelemizi yılmadan sürdürürsek İskoç halkı gibi, mutlaka bağımsızlık hedefine ulaşırız.
Ben Doğu Türkistan bağımsızlık mücadelesinin mutlaka başarıya ulaşacağına inanıyorum.” Şeklinde konuştu.

Kaynak : rfa.org.uighur/mülahize/Mihriban 12.09.2014