“Satşen” Partisi Genel Başkanı Mahmud Arıkan’ın Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde konuşmasından bir sahne. 29 Ocak 2025, Ankara

Türkiye Parlamentosu’nun genel kurul oturumunda Türkiye’nin dış politikası, uluslararası ilişkileri ve dünyadaki meselelere ilişkin duruşu ele alınıyor. Türkiye Parlamentosu’ndaki muhalefet partilerinden biri olan “Satşen” partisinin başkanı ve milletvekili Mahmud Arıkan, Türkiye Parlamentosu’ndaki Uygurların içinde bulunduğu mevcut vahim durumu gündeme getirdi. Ardından Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin tüm milletvekillerini bu konuda mutabakat sağlamaya ve Uygur soykırımını durdurmak için birlikte hareket etmeye çağırdı.

4 Şubat’ta “Satşen” Partisi Genel Başkanı Sayın Mahmud Arıkan, Türkiye’yi yöneten milletvekillerinin de desteğiyle Meclis’te yapılan genel kurul toplantısında yaptığı konuşmada, Dışişleri Bakan Yardımcısı’nı eleştirerek, Türk hükümetini Uygurlara yardım etmeye çağırdı.

İlk olarak Çin’in Uygurlar üzerindeki baskı politikası hakkında konuştu ve şöyle dedi: “Türk parlamentinde hepimizin kabul edemeyeceği konulardan biri Doğu Türkestan meselesi.” Doğu Türkistan bizim tarihi vatanımızdır. Ama bugün o topraklarda yaşanan olaylar yüreğimizi parçalıyor. Doğu Türkistan sadece bir toprak parçası değil, geçmişimizin hikâyesini, kültürümüzü, halkımızın özgürlük vizyonunu yansıtan bir semboldür. Bugün bu topraklar Çin zulmü altında titriyor. “Doğu Türkistan halkı sadece dini inançları ve milli kimlikleri nedeniyle baskı altına alınıyor, sesleri susturuluyor ve özgürlükleri ellerinden alınıyor.”

Sayın Mahmud Arıkan, Birleşmiş Milletler’in bu konuda yeterli çaba göstermediğini, ancak 31 Ağustos 2022’de yayınladığı raporda Çin’i insanlığa karşı suç işlemekle suçladığını, Çin’in maalesef bu suçları işlemeye devam ettiğini belirtti.

Sayın Mahmud Arıkan, soykırım konusunda sessiz kalmanın insanlığa ihanet olduğunu ve Türkiye Parlamentosu’nun Doğu Türkistan meselesinde sorumluluk alma görevi olduğunu belirtti. “18 Ekim 2023’te elliden fazla ülke, Çin’in Uygur ve diğer Türk Müslüman halklarına yönelik baskı politikasına son verilmesi çağrısında bulunan ortak bir bildiri imzaladı, bu bir insanlığa karşı suçtur.” dedi. Biz tüm insanların eşit haklara ve yetkilere sahip olduğuna inanıyoruz. Artık bunun hayata geçirilmesinin zamanının geldiğine inanıyoruz. Türkiye olarak Doğu Türkistan’daki zulme karşı sesimizi yükseltmek ve bu konuda somut adımlar atmak bir tercih değil, bir zorunluluktur. Doğu Türkistan meselesine sahip çıkmak insanlık onurunun bir göstergesidir. Hep birlikte hareket edersek, hep birlikte sesimizi yükseltirsek bu zulmü sonlandırabiliriz. Soykırıma sessiz kalmak insanlığa ihanettir. “Doğu Türkistan meselesinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin sorumluluk alması gerekiyor.”

Çin’in Uygurlara yönelik vahşetinin ABD hükümeti ve Kanada, Fransa, Çek Cumhuriyeti, İngiltere ve Hollanda gibi Batılı ülkelerin parlamentoları tarafından oybirliğiyle “soykırım” ve “insanlığa karşı suç” olarak tanımlanması ve Londra’da kurulan “Uygur Mahkemesi”nin de benzer bir karar vermesi Türkiye’de büyük yankı uyandırdı. Ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki bazı siyasi partiler defalarca soykırımla ilgili yasa tasarıları sundular, ancak bunlar kabul edilmedi. Sayın Mahmud Arıkan, iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi ve diğer partilerden milletvekillerinin desteğiyle Uygur soykırımı hakkında ortak bir karar alınmasının gerekliliğini vurguladı. Şöyle dedi: “Bu vahşeti durdurmak için ilk adım olarak, parlamentodaki tüm siyasi partiler bir araya gelsin ve bu konu hakkında ortak bir açıklama yapsın.” Türk toplumunu harekete geçirelim. Doğu Türkistan meselesi şüphesiz hepimizi ilgilendiriyor. Türkiye’yi yöneten partinin milletvekillerini cesur olmaya çağırıyorum. Bu yasa muhalefet partisinden geliyor, bu yüzden lütfen destekleyin, halk sizi yürekten alkışlayacaktır. Eğer bizi desteklemezseniz, Bosnalı lider Ali İzzet Begoviç’in bir sözünü hatırlatmak isterim: “Her şey bittiğinde, hatırlayacağımız şey düşmanlarımızın sözleri değil, dostlarımızın sessizliği olacaktır.”

Dünya Uygur Kongresi Vakfı Başkanı Abdürreşit Abdulhamit, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin uzun yıllardır Uygur soykırımı konusunda karar talep ettiğini, muhalefet partilerinin de bunu talep ettiğini, iktidar partisi milletvekillerinin de destek vermesi halinde böyle bir kararın çıkabileceğini vurguladı.

Mahmud Arıkan Bey 1977 yılında Kayseri’de doğdu. Kayseri Erciyes Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden mezun oldu. 2023 yılında milletvekili seçildi. 2024 yılında Saathens Partisi’nin genel başkanlığına seçildi.