UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ(UYHAM)
Kanada Federal Parlamento’snun Müslüman asıllı Milletvekili Samir Zuberi: ” 10 bin Uygur mültecinin Kanada’ya getirilip yerleştirileceğine inandığını ” açıkladı.
Kanada Liberaller Partisi Milletvekili Zuberi bu ifadeleri 10 bin Uygur sığınmacının Kanada’ya gelmesine ilişkin yasanın kabulünden ve bu uygulama ile ilgili çalışmaların başlatıldığı haberinin ardından kendisi ile yapılan bir raportajinda dile getirdiği bildirildi.
Özgür Asya(rfa.org/Uyghur) radyosu muhabirinin kendisine yönelttiği Türkiye başta bir çok ülkede yeterli hukuki statüye kavuşamayan zor durumdaki 10 bin Uygur Türk’nün sığındıkları ülkelerdeki çeşitli zorluklar ile Çin işgal yönetiminin sınırötesi şantaj ve tehditlerden kurtulabilmek için daha güvenli, barışçıl ve özgür demokratik bir ülke olan Kanada’da yeni bir hayat kurmalarını sağlamak için göçmen olarak kabul edilmesi yolundaki özel söhbetinde soruları şöyle cevaplandırdı:
RFA. : Sayın Samir Zuberi, Kanada’ya 10.000 Uygur mülteci kabul eden yasadan kısaca bahseder misiniz?
Samir Zuberi: Elbette ilgili bu yasa, Temsilciler Meclisi, Başbakan ve tüm kabine üyeleri dahil herkesin onayladığı bir yasa olarak kabul edildi. 2024’ten itibaren 10 bin Uygur Türkü sığınmacının Kanada’ya göçmen olarak yerleşmesine sağlayan ilgili yasa oylanarak çoğunluk oyu ile kabul edildi. Çin’in ülkelerinden baskı ve zulmünden kaçarak diğer ülkelere sığınan 10.000 kişi Çin’de değil başka ülkelerde yaşıyor. Kanada hükümeti sığındıkları ülkelerde dahi kendilerini tehlike altındaki gören Uygurların Kanada’ya göçmen olarak getirilip yerleştirilmesi için çıkarılan yasanın nasıl uygulayacağı konusunda 120 gün içinde parlamentoya rapor vermesi gerekiyordu. Bu durum ise yasanın uygulanması için somut ve büyük bir adım olacaktır.
RFA : Bu büyük planda yer alan adımlar nelerdir? Bu konuda ayrıntılı bilgi verirmisiniz?
Samir Zuberi: Programın uygulanması resmi olarak 2024’te başlayacak ve iki yıl içinde dünyanın çeşitli ülkelerinde yaşayan 10.000 Uygur sığınmacı göçmen olarak getirilerek Kanada’ya yerleştirilecektir.
RFA : Yasanın kabulünden bu yana yapılanlar nelerdir ve bu konudaki gelişmeler hakkında bilgi verir misiniz ?
Samir Zuberi: Hükümetin bu sonbahar tepkisi çok önemli. Dört gözle bekliyoruz. Bu, yasanın kabul edilmesinden sonraki ikinci büyük adımdır. Uygurların zorla çalıştırılmasıyla ilgili ilerleme var. Zorla çalıştırma ve hükümetin 2023 bütçesi ile ilgili olarak, hükümet soykırım nedeniyle zorla çalıştırma ile başa çıkmak için yasa çıkarma sözü verdi.
S: Bu büyük planın bir başlangıç ve bitiş tarihi var mı?
Samir Zuberi: Verebileceğim tek zaman, yasanın hükümetin yasayı 2024’ten itibaren uygulamasını gerektirmesi.
S: Bu büyük planın zamanında gerçeğe dönüşeceğini düşünüyor musunuz?
Samir Zuberi: Evet, bu büyük planın gerçekleşeceğine inanıyorum.
S: Bu iddialı planı gerçekleştirme sürecindeki en büyük zorluk ne olabilir?
Samir Zuberi: Bence en büyük zorluk, dünyada her zaman pek çok farklı şeyin olması. Aynı zamanda, toplumun çeşitli bölgelerde insan hakları konularına dikkat etmeye devam etmesi önemlidir.
S: 10.000 Uygur mültecinin Kanada’ya gelişiyle ilgili tüm işi Kanada hükümeti mi yapacak? Veya “Uygur Haklarının Korunması Projesi” gibi Kanada ve Türkiye’den proje ve derneklerle işbirliği mi yapıyorsunuz?
Samir Zuberi: Evet, genellikle onlarla çalışıyoruz. Genellikle topluluktaki benzer düşüncelere sahip gruplarla birlikte çalışırız. Evet, hükümet düzenli olarak farklı gruplarla istişare eder ve onlarla istişare eder ve hükümet genel olarak böyle çalışır. Bu yüzden beyin fırtınası yapıyoruz ve farklı kişi ve gruplarla istişare ediyoruz. Bu normal.
Burada hangi gruplar olduğunu söylemek istemiyorum ama hükümetin farklı gruplarla istişare ettiğini söyleyebilirim. Kanada hükümetinin danışılan farklı grupları halka açık bir şekilde kaydetmesi iyi bir fikir değildir.
İnsanlar neler olup bittiğini izliyor ve biz bunu istemiyoruz. Ne demek istediğimi biliyorsun.
S: Kanada hükümeti Türkiye’den ve diğer ülkelerden Uygur mültecileri getirmek için Uygurların ikamet ettiği ülkelerle iletişime geçti mi? Varsa bu ülkelerin tepkisi ne oldu?
Samir Zuberi: Evet, yani bu planın yürümesi için bir iletişim olması gerekiyor. Ama bakanlara sorarsanız, özel iletişimi öğrenebilirsiniz. Ama bu aşamada yapılan temasları açık açık konuşacaklarını sanmıyorum. Sanırım dört gözle beklediğimiz ve bilmemiz gerekenler sonbahar raporunda ve ne olacağı sonbahar raporunda açık olacak.
S: Kanada’ya mülteci olarak gelmek isteyen Uygurlar için ne gibi tavsiyeleriniz var? Bu süreçte neler yapılmalı?
Samir Zuberi: Kanada’ya taşınmak isteyen herkesin buraya taşınmak için ilgili belgelere sahip olması gerektiğini bilmeleri gerektiğini düşünüyorum. Bu nedenle Kanada’ya göç etmek isteyen herkesin belgelerini düzenli bir şekilde alması gerekir. Bu çok önemli. Bu yapılacak ilk şey. İkincisi ise bu göçle ilgili ortaya çıkan bilgilere dikkat etmek. Biraz züppeyim ve bu yasa 2024’ten itibaren uygulanacak. Yani bu saatten sonra resmi bir bilgi olmayacak. Bu kişiler elçilikle temasa geçti mi? Bu programa destek göstermek her zaman iyi bir fikirdir. Programı desteklediklerini elçiliğe bildirmelidirler. Bunu yapmak harika olurdu. Bu programın neden önemli olduğunu ifade etmek önemlidir. Doğru bilgiyi doğru yerde bulmaları gerekiyor. Hükümet web siteleri bu bilgilere sahiptir ve bu web sitesindeki bilgilere erişebilir. Ancak henüz erken aşamalardayız, bu nedenle bu bilgi şu anda mevcut değil.
Eminim gönderinizden bilgi alabilirler. Okuyucularınızın ve dinleyicilerinizin, kamuoyuna açıklandıktan sonra bilgilere erişeceğinden eminim.
S: Zaman ayırdığınız ve sağladığınız tüm bilgiler için çok teşekkür ederiz.
Samir Zuberi: Tabii ki yapmam gereken bu. Bu bir zevk. Bunu bildirdiğiniz için teşekkürler!
