Çin’in resmi “Xinjang” gazetesinin 28 Şubat tarihli haberine göre, “2022’de Uygur Özerk Bölgesi’nin kişi başına düşen ekonomik geliri yüzde 12,1 artacağı, bölgedeki yoksul insan sayısının 2021’de 950 bin iken 2022’de 250 bine  düştüğü, yoksulluktan kurtarılan  Uygurların  yıllık gelirinin ise 14 bin 951 yuan’a( yaklaşık 2 bin $) yükseltildiği, ayrıca Çin merkezi hükümetinin bölgeye  yaptığı doğrudan yatırımın %59 arttığı ve bu yatırımlar sonucu kurulan yeni işletme ve Fabrikalara  alınan  işçi sayısının ise  1.87 milyon kişi olduğu iddia ediliyor. Yazıda ayrıca  bölgenin    ekonomik büyümeye ilişkin veriler  ile işgal rejiminin   onlarca yıldır üzerinde durduğu Uygur bölgesinde “yoksulluğun ortadan kaldırılması” sloganının hala vurgulanmaya devam etmesi dikkatlerden kaçmıyor.

Dr.Mecit : Çin’in  ilgili  Açıklamaları  Gerçekleri Yansıtmıyor

ABD’de yaşayan Doğu Türkistanlı Araştırmacı ve  ekonomi bilimleri  Uzmanı Dr.Kayser Mecit ,  İşgalci Çinli yetkililerin Doğu Türkistan ile ilgili olarak  son açıkladığı  ekonomik verilerini değerlendirirken şunları söyledi : “Çin işgal rejiminin açıkladı son ve önceki tüm verileri bölge gerçeklerini   asla yansıtmamaktadır. Ayrıca, Çin’in açıkladığı bu rakamlara  ekonomi çevreleri ve tüm  dünya  şüpheyle bakıyor. Ayrıca, Çin yönetimi son  3 yıldır devam eden korona salgınının yayılmasının önlemek adına 2922’de en  acımasız ve katı şekilde uygulamıştır. Bu nedenle 2022’de Çin’in imalat, hizmet  sektörü   ile ve tüketici pazarları durma noktasına gelmiştir. Bu açıdan bakıldığında,  Çin’in açıkladığı bu tür verilerin gerçeklere uygun olmayan ve şişirilerek  abartılı bir rapor olduğu söylenebilir.”

Uygur Türkleri Çin’in En Yoksul ve Fakir “Vatandaşları”

Dr.  Mijit, Çin’in kendi yoksulluk standartlarını Birleşmiş Milletler tarafından yayınlanan yoksulluk standartlarıyla karşılaştırdığını, buna göre  Uygurların kendi topraklarında  sömürgeciler tarafından  ” Çin’in en yoksul ve Fakir Vatandaşları” haline dönüştürüldüklerini belirterek sözlerini şöyle sonlandırdı : ” Doğu Türkistan’da yaşayan bir Uygur’un  ortalama aylık geliri  bin(1.000  yuan = 150 $ civarında)’ Yuan civarındadır.  Bölgede yaşayan Çinli göçmenlerin gelirleri ise bunun en az 4-5 kat oranında fazladır. Çin hükümetinin asıl amacının Uygurları etnik bir ulus olarak  yoksullukla boğuşan insanlara  dönüştürmek, onları  sürekli yoksul ve muhtaç durumda tutarak onlar  üzerinde tam siyasi ve ekonomik kontrol sağlamaktır.   Çin işgal yönetiminin  Uygurları bütün bir ulus olarak Çin’deki en fakir insanlar haline getirmesinin  esas amacı tamamen  siyasidir ve  Uygurları topyekün bir ulus  olarak  ekonomik  soykırımla da yok etmek amacı taşıdığı açıktır. ” şeklinde konuştu.

Dr.Uluyol : Çin Ekonomisi Doğu Türkistan’daki Enerji Kaynaklarına Bağımlı

İstanbul Sabattin Zaim Üniversitesi’nde öğretim üyesi ve İslam iktisatçısı  Dr. Burhan Uluyol,   Özgür Asya(rfa.org/Uyghur)radyosuna, son yıllarda Uygur bölgesindeki siyasi ve ekonomik duruma ilişkin  olarak görüşlerini  şu sözlerle açıkladı : “Çin’deki ekonomik  uygulamalar  doğrudan  ÇKP yönetiminin politikalarına bağlıdır.  Enerji kaynakları temini açısından   çok zengin olan Doğu Türkistan’daki  yer altı ve yerüstü kaynakları Çin’in ülke içindeki tek  kaynaktır. Çin yönetimi Doğu Türkistan’da yaşayan Türklere yönelik ekonomik soykırım de uyguluyor. Uygurları ekonomik hayattan dışlayarak etnik  ayırımcılık yapıyor. Bölgenin zengin kaynaklarını Çin’e taşıyor. Ülkenin kalkınması ve Uygurların hayat standartlarının yükseltilmesi için bu zenginliklerden hiç pay ayırmıyor. Bu suretle  bölgede yaşayan bu toprakların sahipleri olan  Uygurların her zaman yoksulluk içinde bırakıyor.

Doğu Türkistan’in Enerji Kaynaklarından Sadece Çin ve  Çinliler  Yararlanıyor

Dr.Uluyol, Doğu Türkistan’daki zengin enerji kaynaklarından sadece   yaşayan ve etnografik asimilasyon amacı ile bölgeye göç ettirilen etnik Çinliler ile merkezi Çin hükümetinin yararlandıklarını belirterek sözlerini öyle sonlandırdı :  ” Çin hükümetinin bölgedeki enerji kaynaklarını sürekli geliştirmesi sadece Çin hükümetini ve  bölgeye zorla göç ettirilen göçmen Çinlileri zenginleştirmiş, Uygurlar ise bu gelişmenin dışında bırakılmıştır. Özellikle Uygur çiftçiler, topraklarına el konulduğu,  iş gücünün kamplara kapatıldığı ve  kalanların ise, merkezi Çin’deki  fabrikalarında ucuz işgücüne dönüştürüldüğü için yıllardan beri yoksullukla boğuşuyorlar,  kendi vatanlarında işsizlik ve açlık içinde acı ve istirap çekiyorlar.

Çin,Doğu Türkistan’daki Zengin  Enerji Kaynaklarına Bağımlı Hale Gelmiştir

New York’ta yaşayan Çinli Ekonomi Uzmanı Zheng Xuguang , uluslararası durum açısından 2022’de Çin’de ciddi bir ekonomik gerileme olacağını düşündüğünü belirterek şöyle konuştu : ” Çin yönetiminin  açıkladığı Uygur bölgesindeki ekonomik veriler çok abartılı  ve ekonomik iyileşme iddiaları inandırıcı  ve doğru değildir.

Çin’in Uygur bölgesinde ekonomi politikaları tamamen sömürgeciliğe dayanıyor.  Özellikle son Rusya -Ukrayna savaşından sonra  enerji fiyatları çok artmıştır,Bu yüzden Çin, büyük ölçüde Uygur bölgesindeki enerji kaynaklarına  bağımlı hale gelmiştir. Çin’deki bu ekonomik gerileme sebebiyle  2022’de Uygur bölgesine yaptığı yatırımlar da  azalmıştır.

“Geçen yıl Çin’in ekonomik gerilemesinde 3 önemli sebep  etkili olmuştur.

Bu etkenler şöyle ;

1. Covid-19 salgınında Çin’in  acımasız “sıfır tolerans” uygulamaları
2. ABD dolarının  Çin Yeni karşısında değer kazanması
3. Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması sonucu  iki ülke arasındaki  savaş

Elbette ki  ABD dolarının güçlenmesi tüm dünya ekonomisini etkilemiştir. Ancak Çin’deki  “Sıfır Salgın” uygulamaları  tüm hizmet sektörü için  sert bir  darbe olmuştur. Ukrayna-Rusya savaşı enerji fiyatlarını yükseltmiştir.

Bütün bu sebepler  Çin’in enerji kaynağı  temini açısından  Uygur  bölgesi için ekonomik bir fırsat yarattığı söylenebilir. Çünkü geçen yıl orta Çin’deki eyaletlerin ekonomik gelirleri çok düşmüştür.  Ekonomik kriz  Çin’in doğu kıyı bölgelerinde de  de şiddetli olarak  seyretmiştir. Ama  zengin enerji kaynaklarına sahip  Uygur bölgesinde  durum biraz daha hafif olmuştur. ” dedi.