Uygur Haber ve Araştırma Merkezi(UYHAM)

İran ile Çin deniz kuvvetlerinin ortak deniz tatbikatı bugün Hürmüz Boğazı’nın doğu sularından Hint Okyanusu’unun kuzeyine kadar bir alanda düzenleniyor. Tatbikatın ortak askeri prova, İran ile Çin deniz kuvvetleri arasında tecrübe paylaşımı ve Hint Okyanusu sularında güvenliğin korunması amacıyla düzenlendiği ifade edildi.

İran Deniz Kuvvetleri’nin Bender Abbas limanındaki 1. Bölge Komutanı Amiral Emir Hüseyin Azad tatbikatın önemini şu şekilde değerlendirdi:

“İran ve Çin’in siyasi ilişkilerinin düzeyinin Hint Okyanusu havzası ve deniz kavşağında yer alan suların güvenliğinin korunması ve sağlanması doğrultusunda, savunma ve güvenlik olarak örtüşecek biçimdedir.”

Chang Chung kruvazörü, Chau Hu lojistik destek gemisi ve Jin Zhou savaş gemisi ile bir adet helikopterden oluşan Çin deniz filo grubu geçen Perşembe günü İran’ın güneyindeki Bender Abbas limanındaki İran Deniz Kuvvetleri’ne ait 1. Bölge’ye demir attı.

İran ile Çin, 2 bin yılı aşan ilişkileri tarihi boyunca, İpek Yolu üzerinde dostane işbirliğinin geliştirilmesi doğrultusunda önemli rol ifa ederek, küresel ticaretin kolaylaşması ve büyümesi noktasında katkılarda bulunmuşlardır.

İki ülke arasında siyasi ilişkilerin kurulduğu 16 Ağustos 1971 tarihinden beri, Tahran ile Pekin’in ilişkileri, muhtelif siyasi, iktisadi, kültürel ve askeri alanlarda artan işbirliği ve kazanımlara sahne olmuştur.

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jin Ping’in Temmuz 2016 tarihinde Tahran’a yatığı ziyareti ile birlikte ikili ilişkiler ve iki ülkenin ilgilendiği bölgesel ve uluslararası işbirliğinde yeni bir fasıl açılmış oldu ve taraflar arasında çok sayıda işbirliği anlaşması imzalandı.

“İran İslam Cumhuriyeti ve Çin Halk Cumhuriyeti Kapsamlı Stratejik Ortaklığı” adlı ortak bildiri çerçevesinde iki ülke yetkililerince 20 maddeyi içeren anlaşmalar imzalandı.

Buna göre İran ile Çin, bölgesel ve uluslararası işbirliği ve istişarelerini arttırmışlardır.

Çin’in Umman Denizi, Hürmüz Boğazı sularındaki varlığı ve İran ile ortak deniz tatbikatı düzenlemesi de bölgesel stratejik çıkarlar doğrultusunda mesajlar taşıyor.

Çin Deniz Kuvvetleri Filo Grubu Komutanı Amiral Shen Hao, bu bağlamda yaptığı açıklamada, İran ile Çin’in ortak askeri prova yapmasının önceden belirlenmiş programlardan biri olduğunu ifade ederek, şu açıklamada bulundu:

“Bu tatbikatın başarılı şekilde düzenlenmesi, dostlukların hızlandırılmasına katkı sağlayacak, ayrıca iki ülke deniz kuvvetleri arasında münasebetler ve karşılıklı güvenin güçlendirmesine neden olacak”.

Çin geçen Ocak ayında da Pakistan ile Umman sularında ortak deniz tatbikatı düzenlemişti.

Bu bağlamda Express Tribune gazetesi, Çin’in serbest sular, Fars Körfezi, Ortadoğu, Avrupa ve Afrika ülkelerindeki büyük pazarlara erişim için ciddi ihtiyacı olduğu için, bu bölge ülkeleriyle işbirliğini geliştirmek için büyük yatırımlar yaptığını yazdı.

Çin’in bu eğilim ve hedefleri, bölgesel ve uluslararası değişkenlerden kaynaklanıyor.

Günümüzde bölgesel ve uluslararası koşullarda önemli değişiklikler yaşanmaktadır.Bu doğrultuda, güvenlik ve ekonomi bileşenleri uyarınca, stratejik öneme sahip denizlerde ve bölgelerde stratejik rol ifa etmeye çalışıyor ve bu çerçevede de bölgede büyük bir güç olarak İran’ın rolüne büyük önem vermektedir.

Güneyinde yaklaşık 2000  kilometrelik deniz sınırına sahip İran, jeopolitik önem ve konuma sahip bir ülkedir.

İran İslam Cumhuriyeti ayrıca tehditlere karşı gereken caydırıcı güce de sahip olup,  bağımsız ülkelerle işbirliği, toplu güvenlik için bölgesel işbirliğine inanıyor.

Kuşkusuz İran ile Çin’in münasebetleri, uluslararası düzenin çok kutuplu hale gelmesinden dolayı, stratejik önem arz etmektedir ve buna göre, iki ülke her alanda münasebetlerini geliştirmeyi kendi politikalarının önceliğine almış bulunuyor.İran ile Çin’in ortak deniz tatbikatı da bu çerçevede değerlendirilebilir.

Kaynak ; http://parstoday.com/tr/news/iran-i74546-%C4%B0ran_ile_%C3%87in’in_ortak_tatbikat%C4%B1_%C3%BCzerine