İNGİLİZ GAZETESİNİN İDDİASI : TÜRKİYE’DE YAŞAYAN UYGURLAR ÇİN’İN TEHDİDİNDEN ENDİŞELİ

İngiltere’de yayınlanan ve dünyanın önde gelen gazetelerinden biri olarak öne çıkan Financial Times’ta Doğu Türkistan’da ve diasporada yaşayan Uygur Türklerinin güncel durumu  ile ilgili bir  yazı yayınlandı. İngiliz Gazetesi yazısında   ”  Çin’le ilişkileri günden güne ilerleyen ve bir birlerine daha çok  yakınlaşan Türkiye’de  yaşayan Uygur Türklerinin  kendilerini güvende hissetmediklerini ve Çin’in tehdidinden endişeli olduklarına   dair ” iddialar öne sürdü. 

Uygur Haber Ve Araştırma Merkezi (UYHAM)

İngiltere’de yayınlanan Financial Times gazetesi, Çin’in Müslüman Uygur azınlıklara yönelik baskısını “ülke sınırları dışına da taşırdığını” yazdı.

Emily Feng imzalı habere göre, Türkiye’ye kaçan bazı Uygurlar da, “Çin ile ilişkilerin yakınlaşması sonucu bu ülkede kendilerini giderek daha az güvende hissettiklerini” söyledi.

Türkiye, Çin’den ayrılan Uygurların göç yolunda en çok tercih ettikleri ülkelerden biri.

FT’nin sayfalarında geniş yer ayırdığı haber, Müslüman diasporanın Çin’in komşusu olan ülkelerde de “göz korkutucu taktiklere” maruz kaldığına dikkat çekti.

Haber Kırgızistan’a kaçan Mehmet isimli Uygur iş adamının, Kırgız polisi tarafından sınır dışı edilmeye zorlandığına ilişkin tanıklıklarıyla başlıyor.

FT’ye konuşan Mehmet, Kırgız güvenlik görevlilerinin onu bir güvenlik tesisinin bodrum katına götürüp gözaltında tutulan 70 Uygur’u gösterdiğini belirtiyor.

Habere göre Mehmet bu ülkede 6 kez gözaltına alınmış. Bodrum katında yaşadıklarını “göz korkutma taktiği” olarak niteleyen Mehmet, güvenlik görevlisinin, Çin’den gelen bir heyetin verdiği 123 kişilik bir listeye atıf yaptığını, listede kendi adının da olduğunu ve bu listedeki kişilerin gözaltına alınıp Çin’e geri gönderilmesinin talep edildiğini söylüyor. Mehmet 5 bin Dolar rüşvetle serbest kalmış.

Haber şu ifadelerle devam ediyor:

“Pekin Uygur diasporası üzerindeki kontrolünü artırma çabasıyla güvenlik aygıtlarını, batıdaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nden Orta Asyalı komşularına kadar genişletti. Bu bölgeler de karşılığında Çin’de ekonomik ve siyasi önceliğe sahip olmak istiyor. 7 ülkenin Çin’in 900 milyar dolarlık “Kemer ve Yol Girişimi”yle doğrudan bağlantısı var.”

Haberde Çin’in ulaşması zor olan ve Uygurların giderek kaçmak için belirlediği ülkelere de atıf yapılıyor.

FT’ye gerçek ismini vermek istemeyen Tursun da, baskılardan dolayı 2016’da Türkiye’ye kaçmış:

Tursun, “Baskı arttığından beri Türkiye ile Çin arasındaki ilişkiler ısınıyor. Buradaki Uygurlar giderek kendilerini daha az güvende hissediyor” ifadelerini kullanıyor.

Tursun ayrıca, Çinli güvenlik görevlilerinin burada da “kişisel telefon numarasına ulaşmayı başardığını” ve geçen yıl onu “Çin’e geri dönmesi konusunda ikna etmek için iki kez aradıklarını” söylüyor:

“Güvenlik görevlisi örtülü tehditlerle bana ‘Seni 24 saat izliyoruz, Türkiye’de yasadışı eylemlerle sıyrılacağını düşünme’ dedi.”

Haberde “Tursun, geçen ay Bişkek’ten çocukluk arkadaşının kayıplara karışması, ardından Çin’den telefonlar gelmesi sonucu, Türkiye’yi terk etmek istediğini söylüyor” ifadeleri yer alıyor.

Çin hükümetine Şincan Uygur Özerk Bölgesi’nde bulunan Türk ve Müslüman azınlığa oruç tutmanın yasaklanması gibi bazı baskılar uyguladığı eleştirileri yöneltiliyor.

Daha önce Çin hükümetinin özellikle Türkiye ve Mısır gibi Müslüman ülkelerde eğitim gören Uygur Türklerine ülkelerine dönmeleri için  tebligatta bulunduğu da bildirilmişti.

İnsan Hakları  Gözlemevi(HRW): Çin Şincan’da ‘suç tahmin eden yazılım’ kullanıyor
Gazete,yazısındaABD. merkezli İnsan hakları Gazlemevi(HRW)’nin yayınladığı bir rapora de yer verdi.Raporda   Çin yönetiminin Uygur bölgesinde  Müslümanları sürekli izlediğini ve onların günlük yaşamlarını kontrol altında tuttuğu bilgisine de yer verdi.Raporda Çin’in  bölgede “Suç tahmin edebilen yazılım kullanıyor.” ifadesine de yer verdi.
KAYNAK : https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-45317921?ocid=socialflow_facebook