Mehmet Emin HAZRET: İHANETLERLE DOLU RUS – ÇİN DOSTLUĞU

Mehmet Emin HAZRET

Shanghay İş Birliği Örgütü İçerisinde Büyüyen Nefret

8- 9 Haziran 2017 tarihleri arasında  Kazakistan’ın başkenti Astana’da [1] Shanghay iş birliği örgütü  17. Zirve toplantısı  üye ülke liderlerinin  katılımı ile  gerçekleşmiştir. Toplantıda Çin devlet  başkanı Şijinpeng, örgütün Yönetim Merkezine( Ofisine=  [2]10 milyon Yuan (1,5 milyon dolar)  para hibe edeceğini bildirdi. ŞİÖ  zirve toplantısına katılan liderler  bazı  teklif ve  önerilerde bulunmakla yetindi. Mesela, Kırgızistan Devlet başkanı Almazbek Şarşenoviç Atambayev, “Kırgızistan ŞİÖ kurucu üyesidir. Kurulacak ŞİÖ bankası Bişkek’te olmalı” diyerek Banka’nın merekezi’nin Bişkek’de olmasını önerdi.

Vladimir Putin ise Afganistan üzerinden  Türkistan(Orta Asya)Ülkelerine  sızabilecek terör faaliyet ve saldırılarını  önlemek için güvenliğe daha fazla önem verilmesini dile getirdi.  Ama kimse ŞİÖ.bütçesi için  paradan söz etmezken, cömertlikle para dağıtan tek ülke Çin olmuştur.

Astana toplantısından bir hafta sonra Rus medyasında Rus- Çin heyetlerinin görüşmesine ait bir görüntü yayınlandı. Vladimir Putin görüşme salonuna girip 7-8 kişilik ekibi ile masanın kendilerine ayrılan tarafında otururken, karşı tarafta tek başına duran  Şijinpeng’i gören Putin espri ile [3]“Одинокий воин- yalnız savaşçı” diyor. Putin ekibindeki her kes kah, kah atarak gülüşüyor. Şi, Rusçayı bilmediği için ifadesiz bir şekilde duruyor. Ruslar kah, kah vurup gülüşürken, Şi’nin 8-9 kişilik ekibi  salon kapısından girmeye başlıyor. Böylelikle Putin, Şijinpeng’e olan kıskançlığını şaka yolu ile olsa da çıkarmış oluyor. Rus ve Çin medyasında Putin’in  gerçekleri söylediğini, Şi’nin “yalnız savaşçı” olmasının bir  Çin gerçeği olduğunu dile getirenlerin sayısının bir haylı  çok olduğu görülüyor.

Bu defa  Rusya ŞİÖ’ne Hindistan’ı, Çin ise müttefiki , Pakistan’ı üye olarak sokmuş bulunuyor.  Çin-  Hindistan  1962 yılında   Doğu Türkistan sınırlarında   sınır ve toprak anlaşmazlığından dolayı  ilk kez savaşmış ve bu savaştan  Hindistan’ın toprak kaybına uğramış ve savaş Hindistan’ın  yenilmesini ile sonuçlanmıştı. Çin, Hindistan’ın kendi toprağı olduğunu iddia ettiği   90 bin km2’lik  bir toprak parçası  Arunaçhal Pradeş eyaleti  toprağı olduğunu  iddia etmektedir. Ateşkes sağlanmasına rağmen,bu iki ülke arasındaki bu bölgedeki gerginlik hala devam ediyor. Hindistan – Pakistan  Ordusu her an savaşa tutuşacak derecede  gerginlik  teyakkuz içinde bekliyorlar. [4] Hindistan’a en modern silahları temin eden ülke Rusya’dır. Pakistan’ı  ise, [5]Atom bombası dahil tüm modern silahlarla Hindistan’a karşı donatan  tek ülke Çin’dir. ŞİÖ örgütü üyelerinden Rusya, Çin, Hindistan, ve Pakistan’in elinde  nükleer silah bulunmaktadır. Herkes kuşak altında hançer gizlemektedir. Her kes bir arada, ama kimse kimseden emin değildir. Neden mi?

ŞİÖ Üyesi 8 Ülke içinde Çin’in Toprak Talebinde  Bulunmadığı  Tek Ülke Beyaz Rusya’dir

Çin, [6] Çarlık Rusya  zamanında kendisine ait, 1,7 milyon Km2. büyüklüğündeki bir toprak parçasının Rusya tarafından işgal ve gasp edildiği iddia etmektedir.Bu  toprakların 700 bin Km2.lık parçasının  bugünkü bağımsız Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan sınırları içerisinde bulunduğunu  iddiasını her fırsatta  tekrarlamaktadır.  Çin,  bu iddiasını yanı toprak talebi denemesini  en küçük ve en zayıf Orta Asya ülkesi  olan  ve aynı zamanda  bir çok konuda  sıkıntılar yaşayan   Tacikistan üzerinde yoğunlaştırmaktadır. Çin’in baskı,tehdit  ve şantajına dayanamayıp boyun eğen  Tacikistan Parlamentosu 12 aralık 2011 tarihinde kendisine ait bin(1.000) Km.2lık  toprağını  Çin’e iade etme kararı  almış ve hemen akabinde bu toprak parçasını Çin’e teslim etmiştir.  Bu rakam ise, toplam Tacikistan topraklarının  % 3.5’luk bölümüne  tekabül etmektedir.   Tacikistan daha önceleri de 1997’de de  az bir kısım toprak parçasını yine  Çine bırakmıştı. Çin,  ondan sonra  dönemlerde toprak konusunda Tacikistan’ın peşini hiç bırakmamıştır.  Rusya’nın “Eureporter” internet sitesi 19 Mayıs 2017 tarihinde Olga Malik (Ольга Малик) imzasında [7] Çin- Tacikistan arasından tekrar yeni  bir  toprak tartışmasının  alevlendiğini  gündeme taşımıştır.  Çinli  tarihçiler 2000 -2002  yılları arasında  [8]Rusya ve Orta Asya ülkeleri ile sınır antlaşmasına imza atan dönemin Çin devlet başkanını Jiang zemin’i “vatan haini” ilan etmekte ve antlaşmanın geçersiz olduğunu savunmaktadır. Çin’in esas amacı zengin Altın ve diğer stratejik madenleri bulunduran Pamir dağlarının tamamını  Tacikistan’dan koparıp sınırlarına dahil etmektir. Çin’in Tacikistan’dan istediği toprak parçasının toplam büyüklüğü  28,5 bin Km2.dir. Bu  rakam ise, Tacikistan  topraklarının  %25’i yanı 1/4’ü demektir.   Geçen ay Pekin’de düzenlenen “Yol ve Kuşak” formuna Tacikistan devlet başkanı İmamali Rahmanov’un  katılmayı ret etmesindeki  esas sebep de yine Çin’in Tacikistan’dan toprak talepleri olmuştur. Çin, Tacikistan’dan toprak koparma girişiminde başarıya ulaşırsa, 2. Etapta Kırgızistan’a yönelecek ve  daha sonra  sıra Kazakistan’a gelecektir. Çin, Ruyadan 1 milyon km2 lik toprağı eninde sonunda geri alacağını her fırsatta dile getiriyor. Vladivostok’u Çinliler bugün bile Çince adı olan  海参崴- Haishēnwi, derler.

ŞİÖ üyeleri içerisinde  Çin’in toprak talebi bulunmayan tek ülke Beyaz Rusya’dir. Çin’in diğer ülkelerin  tamamından  toprak talebi vardır. Çin, Tarihte Yarkent Uygur Saidiye Hanlığı (1514- 1755)’na tabi  olan  bugünkü Keşmir’i bile kendi toprağı saymaktadır. Ayrıca, Afganistan’ın Vahan koridorunda da Çin’in gözü vardır.

Şu husus da asla unutulmamalıdır ki,Çin’in bu Türkistan ülkelerinden talep ettiği topraklarının tamamı ise  geçmiş tarihlerde  Doğu Türkistan  sınırları içerisinde bulunan Türk topraklarıdır.

Rusya, Türkistan (Orta Asya)  Türk Cumhuriyetleri ile  birlikte Çin’e karşı ortak askeri savunma işbirliği antlaşması  imzalamıştır. Ancak, Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin Çin ile olan ticaret hacmi,  Rusya’nın bu Cumhuriyetler ile olan ticaret hacminin iki katından fazladır.  Çin’in Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine aralıksız  bir şekilde para yağdırması, Rusya’nın bu ülkeler üzerindeki  etki ve nüfuzunun sürekli olarak  erimesine neden olmaktadır.

Çin Neden Rusya’ya Yatırımını Azaltıyor?

Çin’in Rusya’ya olan yatırımı gün geçtikçe azalırken,buna karşılık  [9]Kazakistan’a olan yatırımı hızlı artmaktadır. Çin’in Bağımsız Devletler Topluluğu(BAT)’na yatırdığı yatırımların toplamının  %80’lık bölümünü  Kazakistan’a  yapmaktadır. Astana’da ŞİÖ toplantısı devam ederken, Çin, Sibirya gazının Çin’e taşınma projesinden vaz geçtiğini medyaya sızdırmıştır. [10] Çin’in en önem verdiği enerji Projelerinden  biri “Sibirya Gücü-1 ” idi. Rusya’nın “Rosbalt”’ Ajansının   haberine göre “Sibirya Gücü-1”’ın Çin sınırına kadar kısmı tamamlanmak üzere olup  en geç 2019- 2020 yıllarında   tam kapasite ile devreye sokulacaktı ve bu boru hattından yılda  380 milyar M3. Rus  doğal gazı Çin’e akacaktı. Rusların uzun yıllardan beri üzerinde  önemle durduğu  bu dev proje böylece  Çin tarafından “ Aşırı Abartılmış” tanımlaması ve bahanesi ile   elinin tersi ile  itilerek geri  çekildi.  Çin’in  bu doğal gaz boru hattının  Sibirya kısmına sahip olması ile sonuçlanacak  “Bütünleşme” teklifine ise,  Ruslar kesin bir dille karşı çıkmaktadır. Çin’in  bu  amaç ve tutumunu Rusya’nın “Rosbalt” internet  Haber portali da teyit etmektedir. Çin, uzak doğu’daki  Rusya’nın  Sahalin adasından Çin’e uzanacak “ Sibirya Gücü-2” adlı boru hattı projesine aşılaması mümkün olmayan  büyük  engeller çıkararak  bu  proje üzerindeki müzakereleri  dondurmuş bulunuyor.  Çin,yeni boru nakil hatları  ile  Orta Asya enerjisinin Çine daha fazla taşınma planı ile  Rusya’yı bay pas etmek  emeli ve peşindedir. Diğer yandan Çin verimli Nükleer enerji teknolojisi olan “Metan Hidrat” teknolojisini kısa yoldan ele geçirmiş bulunmaktadır. Çin, Rusya ile  görünürde “Stratejik Ortak” görünümünü veriyor olsa da,  gizli olarak bunun tam tersini sergiliyor.  Putin’in Sibirya doğal gazı ile  petrolünü Çine satarak  ülkesini  dünyanın en güçlü ve refah ülkesine dönüştürme hayalını ise, Pekin, bir balon gibi söndürebilmenin  yol ve yöntemlerini  ısrarla  arıyor. Amaç, Rusya’nın güçlü olmasını engellemektir.

Şangay İş Birliği Örgütü liderleri her yıl üye bir ülkenin başkentinde Zirve için  toplanıyorlar.Ancak bu zirve toplantılarından  elle tutulur veya gözle görülür bir sonuç çıkmıyor ve bu zirvelerin  geliştirdiği hiçbir somut projeler de bulunmamaktadır.

Çin, Şanghay İşbirliği Örgütünü (ŞİÖ’)   sadece işgali altında tutarak sömürdüğü Doğu Türkistan’da yaşayan  Uygur Türklerini dövecek sopa olarak kullanmaktadır ve bundan da  çok memnun gözükmektedir.

Evet,  Çin’in güdümündeki ve başını çektiği Şanhgay İş Birliği Örgütü büyüyor ve arada sırada Türkiye’ye göz kırpmaktan kaçınmıyor da.

ŞİÖ.Ne ile Büyüyor ? Çin ile Rusya’nın Bir birlerine  olan  ve  tarihten gelen kin ve nefreti noktasında   büyüyor.

Bu Büyümenin nereye kadar olacağını hep birlikte bekleyip göreceğiz.

Kaynaklar:

1. Şanghay İşbirliği Örgütü 17. Liderler Konseyi Toplantısı 8-9 Haziran’da Astana’da yapıldı.
2. 中国撒钱上合组织 俄担心从中亚被挤走
3. 普京称习近平为“孤独的战士”
4. 普京莫迪深谈 俄继续用印度制衡中国
5. Çin Nükleer Silah Teknolojisini Hangi ülkelere ve Nasıl Dağıttı. (Uyghurnet.org)
6. “Ejderhanın korkusu Türkiye” kitabı (M.Emin Hazret)  s. 138.
7. .СМИ: Китай выдвинул территориальные претензии к Таджикистану
8. Подробнее: https://eadaily.com/ru/news/2017/05/19/smi-kitay-vydvinul-territorialnye-pretenzii-k-tadzhikistanu
9. 俄媒：中方向塔吉克斯坦提出领土要求习近平访哈萨
10. 克斯坦加强与中亚关系中方变卦？俄中新天然气项目陷僵局