Son Dakika
Alma-Ata merkezli ATAYURT Kazak İnsan Hakları Gönüllüleri Plaftormu günümüzde çok büyük ve Anıtsal zorluklarla karşı karşıya kalan bir insan hakları örgütü. Bu Örgütün Atayurt Gönüllüleri adı verilen Fedaileri kendilerini ana yurtları Doğu Türkistan’daki Çin Nazi Kamplarında tutulan Müslüman Türklerin savunulması ve kurtarılmasına adamışlardır.
Mehmet Volkan KAŞIKÇI
Kazakistan’da soğuk bir Şubat günüydü. Almatı eyaletindeki Taldykorgan yakınlarındaki bir köy olan Karabulaq’ta küçük bir köy evinin dışında, sabahın erken saatlerinden itibaren girmek için bekleyen yüz kadar insan toplandı. Evin içinde, ben dahil Atajurt’lu gönüllüler, sevdikleri Çin hapishanelerinde, toplama kamplarında ve zorunlu çalışma fabrikalarında gözaltına alınan insanlardan 60’a yakın video tanıklığı kaydetti. Kazakçadan İngilizceye ve Türkçeye çevrilen röportajların yaklaşık 40’ını (Atajurt ile kişisel kaydımdı) kişisel olarak yaptıktan sonra günün sonunda bitkin düştüm. Hala hikayelerini anlatmak için dışarıda bekleyen insanlar vardı.
Bir gün önce nispeten geniş ve rahat bir restorandan çalıştığımız Tekeli kasabasındaydık. Sincan’dakilerle ilgili cömert Kazakların bağışladığı bağışlarla satın alınan üç kameramız vardı. Atajurt’tan üçümüz, Serikjan Bilash de dahil olmak üzere, video tanıklıklarını İngilizce, Çince ve Türkçe’ye çevirirken, diğer Atajurt gönüllüleri insanların yazılı dilekçeler hazırlamalarına yardımcı oldu.
Bir ay sonra Serikjan gözaltına alındı. Gözaltında tutulması uluslararası basında geniş yer buldu. Uluslararası insan hakları örgütleri serbest bırakılması için kampanya yürüttü.
Atajurt Kazak İnsan Hakları Örgütü, Çin toplama kampları ve Sincan’daki distopik rejim hakkında çok miktarda bilgi sağladı. Hong Kong, Japonya, Rusya, ABD, Kanada, İngiltere, Fransa ve Almanya gibi dünyanın dört bir yanından gazetecilere ev sahipliği yaptık. Serikjan, Sincan’daki trajedinin belgelenmesinde o kadar önemli bir rol oynadı ki, tutuklanması uluslararası bir destek outpourings dalgasını tetikledi. CNN, BBC ve New York Times gibi önde gelen medya kuruluşları Atajurt’un Almatı’daki ofisini ziyaret etmişti; gazeteciler ve insan hakları savunucuları Atajurt’un bir bilgi kaynağının ne kadar değerli olduğunun farkındaydılar.
Bununla birlikte, Atajurt’un rolü, çabaları ve faaliyetlerinin kapsamı nadiren kabul edilmiştir. Öyle ki, “Dünya Çin’in Kitlesel İnternasyon Kamplarından Nasıl Öğrenildi” başlığı altında yayınlanan Batılı bir gazetecinin son makalesinde Atajurt’tan bahsedilmiyor. Aslında, çoğunlukla Batılı gazetecilere, akademisyenlere ve insan hakları aktivistlerine kredi verilmektedir.
İnsanlar genellikle Atajurt gönüllülerinin bu işe ne kadar çaba harcadıklarının farkında değiller. Yabancı gazeteciler ofisimizi ziyaret ettiklerinde, birçok insanın onlarla konuşmak için saatlerce beklediklerini görmek için sürprizlerini dile getiriyorlar; ve sadece küçük bir kısmı Almatı’da yaşıyor. Atajurt’un sadece bir duyuru yaptığını ve 50 kişinin ofisimize koştuğunu varsaymak kolaydır. Keşke işler bu kadar kolay olsaydı. Serikjan’ın gözaltına alınmasından ortalama bir gün önce, yabancı gazeteciler için röportajlar düzenler, her kurban için yazılı dilekçeler hazırlar ve kendi video röportajlarımızı kaydederdik. Yoğun bir günde, Serikjan’ın gözaltına alınmasından önceki gün gibi, yüzden fazla kişi bizden ve yabancı gazetecilerden yardım istemek için ofisimize koştu. Ekim 2018’den Serikjan’ın 10 Mart 2019’da tutuklanmasına kadar tam kapasite çalıştığımızda, yaklaşık iki düzine gönüllü hayatlarını davaya adadı. Xinjiang Kurbanları Veritabanının küratörü Gene Bunin, muhtemelen Atajurt’un yorulmadan çalışması olmadan bir Xinjiang kurbanı veritabanı olmayacağını söyledi.
Tanıklık verenlerin çoğunluğu eğitimsiz veya yaşlıdır; birçoğu yetkililere en başta dilekçe verebileceklerini veya uluslararası insan hakları örgütlerinden yardım isteyebileceklerini bile bilmiyordu. Atajurt gönüllüleri, bu insanlara yorulmak bilmeden ve şikayet etmeden, dilekçelerin nasıl yazılacağını, yetkililere nasıl hitap edileceğini ve uluslararası dikkatin nasıl çekileceğini öğretti. Diğer Atajurt gönüllülerini insanlarla konuşurken izlerken, ne kadar sabırlı ve alçakgönüllü olduklarını görünce şaşırdım. Serikjan her kurbanın hikayesini biliyordu; onun için bir yeteneği vardı. Ancak şu anki liderimiz Bekzat da dahil olmak üzere diğer üyeler, bize gelen her biriyle birer birer konuşurlar ve asla sabrı kalmaz. Günlük olarak insanlarla iletişim kuran ve yazılı dilekçelerden sorumlu kadın gönüllülerimizden biri olan Güljan, Atajurt’un çalışmasıyla ilgili 67 WhatsApp grubuna sahip olduğunu söyledi. 67 farklı grupta her mesaja cevap veriyor, insanları Atajurt’un faaliyetleri hakkında bilgilendiriyor ve konuşmaya teşvik ediyor.
Cehalet tek zorluk değildi. Yurtdışındaki birçok insanın Sincan’daki sevdiklerinden bahsetmekten korktuğu artık yaygın olarak bilinmektedir. Birçok kişi, akrabalarının yakında serbest bırakılmasını bekledikleri için ilk başta sessiz kaldıklarını bildirdi. Bu nedenlerden dolayı Uygurların çoğunluğu hala sessizdir. Sincan’daki Kazak nüfusu Uygur nüfusundan çok daha küçük olmasına rağmen, Sincan’daki toplama kampları hakkındaki bilgilerin neredeyse yüzde 70-80’inin özellikle mücadelenin ilk günlerinde Atajurt’tan geldiğini tahmin ediyorum. Yine de Kazaklar başlangıçta hem korku hem de cehalet yüzünden sessizdi. İnsanları konuşmaya teşvik etmek Atajurt gönüllülerinden büyük bir çaba harcadı.
Etiketler: Çin » Dünya » etnik Çatışma » Genel » Görüş Yorum » kÖŞE YAZARLARI » Makale Analiz » SoykırımBENZER HABERLER