DR.İLHAM TOHTI’NIN SERBEST BIRAKILMASI İÇİN YÜRÜTÜLEN KAMPANLAR SÜRÜYOR.

Hamit Göktürk

5 Ocak’da Çin yönetimince Pekin’de  haksız yere tutuklanan Pekin Merkezi Milletler Üniversitesi öğretim Üyesi,Uygur Demokrasi ve Hukuk Hareketi Lideri Doç.Dr.Ilham Tohtı’nın bir an önce  serbest bırakılması için ABD.AB.veTürkiye’de  bir çok girişimler sürdürülüyor.

TBMM:’de  bir konuşma yapan MHP,İğdir  Milletvekili Sinan Oğan  Uygur bilim  adamı ve Uygur Türklerinin  demokrasi ve insanı haklarının savunucusu  olan Dr.Tohtı’nın insanlık dışı bir yöntemle    70 yaşındaki yaşlı ve hasta annesi ile birlikte küçük çocuklarının gözü önünde  kaba kuvvet kullanılarak  tutuklanmasını şiddetle kınadığını bildirdi. Ayrıca, Milletevekili Oğan  “  Dr.Tohtı’nın tutuklanma olayını gündeme getirmeyen TBMM.insan hakları komisyonu başkanı  hakkında buradan açıkça suç duyurusunda bulunuyorum”  ifadesini kullandı.

İsveç’te faaliyet gösteren  İsveç Uygur Maarıf Derneği,Dr.ilham Tohtı’nın tutuklanmasının ardından  İsveç Parlamentosunu ziyaret ederek,başta Dr.Tohtı olmak üzere,geçen Ağustos’ta tutuklanan Abdulveli Eyyüp ve 1992’den beri tutuklu bulunan Uygur din adamı ve eğitimci Abdulkerim  Abdulveli ve diğer  Doğu Türkistan’daki siyasi tutukluların durumu ile ilgili hazırladıkları dosyaları çeşitli  partilerin Parlemento temsilcilerine ve Dış İşleri Komisyonu üyelerine takdim etti.Ayrıca,parlemento yetkililerine konunun İsveç Parlementosunun  Şubat ayında yapılacak oturumlarında gündeme alınması ve görüşülmesi taleplerini iletti.

Avustralya Hükümeti de 1997 yılından beri İnsan Hakları dialogu adı altında Çin ile yürüttüğü  görüşmelerin  bu yıl yapılan 15.oturumda Dr.İlham Tohtı’nın tutuklanması olayı Avustralya Heyeti tarafından dile getirildi ve Çin’deki ifade hürriyeti üzerindeki kısıtlama ve engellemelerden endişe duyduklarını Çin Heyetine yazılı olarak ifade etti. Basına kapalı olarak gerçekleştirilen bu yılkı Dialog görüşmelerinde  Dr.Tohtı hakkında  verilen yazılı metnin  Çin tarafı tarafınca  cevaplandırıldığı bildirildi. Ancak, cevabın içeriği hakkında bilgi vermekten kaçındı.

Rejim karşıtı Çinli muhalifler de Dr.Tohtı ve birlikte tutuklanan Uygur öğrencilerin serbest bırakılması için Dr.Tohtı’nın İndiana Üniversitesinde tahsil gören kızı Gevher Tohtı tarafından başlatılan kampanya’ya twetter üzerinden gönderdikleri imzaları ile destek verdiği bildirildi.  Çinli İnsan hakları Savunucularından yazar Ho Ci Ya ile Tibatli muhalif yazar  Vuisiir  Çinli aydınlara çağırada bulundu ve Dr.Tohtı ve Uygur öğrencilerin serbest bırakılması için yürütülen uluslar arası kampanyaya katılmaları ve destek  olmaları  çağırısında bulundular.Ho Ci Ya Amerika’nın Sesi Radyosuna verdiği demeçte     imza kampanyasının öncülerinden   Dr. Tohtı’nın kızı Gevher  için şunları söyledi ; “ Baban için giriştiğin adelet kampanyasını destekliyorum ve seni kutluyorum. Sen kendi Uygurca ana dilin,Çince ve İngilizce dillerinde baban ve diğer vicdan tutkunları   ve kendi milletin için adalet,hak ve hukuk talep etme yolunda gerçek bir Uygur kahramanına dönüştüğünde baban Dr.Tohtı ve ailen seninle iftihar edeceklerdir.”

Türkiye’nin en büyük Sivil Toplum Kuruluşlarından, özellikle İslam dünyasına  yaptığı yardım kampanyaları  ve İnsan  Hakları konusunda etkin ve ciddi çalışmaları ile tanınan  İnsani Yardım Vakfı’nın(İHH.) de önümüzdeki günlerde Dr.Tohtı ve diğer Uygur tutuklular konusunda bir dizi çalışmalar yapması bekleniyor.