UYGURLARIN KÖLE/İŞÇİLİĞİ İLE ÜRETİLEN MALLARI AVRUPA’DA SATILMAYA DEVAM EDİYOR

UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ(UYHAM)

KOÇ Üniversitesi Doktora öğrencisi, Uygur Haklarını Savunma Platformu Yöneticisi ve önden gelen Uygur araştırmacılarından Yalkun Uluyol, Çin’in işgalindeki Doğu Türkistan’daki Çin tipi toplama kamplarında tutuklu Uygurların Köle/İşçi olarak zorla çalıştırılması ile üretilen çeşitli malların AB.Ülkeleri pazarlarında halen satılmakta olduğunu açıkladı.

Özgür Asya radyosunun haberine göre Uygur İnsan Haklarını Savunma Gurubu Kurucu ve Yöneticisi ve Uygur İnsan hakları ve hukuk Araştırmacısı Yalkun Uluyol 6 Aralık 2023’te merkezi Brüksel’deki Avrupa Parlamentosu’nda Çin’in Uygur bölgesinde yaşayan Uygurların Köle/İşçi olarak zorla çalıştırılması politikası hakkında bir sunum yaptı. Daha sonra da Avrupa Parlamentosu’nda düzenlenen bir basın toplantısında konuştu. Uluyol’un AP.’deki sunumu ve basın toplantısı büyük bir ilgi ile karşılandı. Avrupa’daki pek çok gazete ve medya kuruluşlarının ilgi ile takip ettiği basın toplantısında konuşan Uluyol Kumul kentinde yaşayan babası ve ailesinin diğer fertlerinin Toplama Kampları ve Çin zindanlarındaki durumu hakkında ayrıntılı bilgiler sundu. Batılı ülkelerin Uygurların Köle/İşçi olarak çalıştırılmasının insanlık suçu olduğu yolunda açıklamalar yapmasına rağmen, Uygurların köle/İşçi olarak çalıştırılması ile üretilen malların halen AB, ülkelerinde pazarlandığını, Uygurların köle/İşçiliği ile üretilen küresel giyim markası ürünlerin bu pazarlarda en çok revaçta olan ürünler olduğunu da açıkladı.

Doğu Türkistanlı Uygur Türkü Araştırmacı’nın öncülüğünde UYGUR HAKLARI SAVUNMA GURUB(URM) tarafından hazırlanan ve kendisinin Avrupa Parlamentosunda sunduğu Uygur raporu şöyle ;

Sorumluluk Raporunun Uyarlanması kapağı

AB.Ülkelerinin Sorumluluğu : Uygur Bölgesinden Avrupa’ya Hazır Giyim Tedarik Zincirlerinin İzini Sürmek

Uygur Bölgesindeki Tekstil ve Giyim ürünlerinin Üretilmesi ve Terzilik Sorumluluğu : Uygur Bölgesinden Avrupa’ya Hazır Giyim Tedarik Zincirlerinin Takibi için rapor PDF 1,2 MB bölümüne bakılabilir.
Uygur bölgesinde Üretilen Malların Uyarlama Sorumluluğu : Uygur Bölgesinden Avrupa’ya Hazır Giyim Tedarik Zincirlerinin İzini Sürmek’, zorla çalıştırılan giysilerin Uygur Bölgesinden Avrupa Birliği’ne taşınması ve nakil yolları hakkında kritik bilgiler içermektedir.
Raporda, 39 tanınmış markanın, Köle/İşçi olarak zorla çalıştırılan Uygurlar tarafından üretildiği (tedarik edildiği) ve bu ürünlerin üretimi ve tedariki konusunda yüksek risk altında olduğu( empoze edilen emek transferleri) belirlenmiştir.
Uygur Bölgesi , küresel pamuk üretiminin yaklaşık % 23’nü karşılıyor. Dünyada koruyucu giysi ve aksesuvarlarının üretiminde kullanılan PVC.’nin üretimde kullanılma oranı % 10 mertebesinde olup, bu oran tekstil üretiminde koruyucu giysi ve aksesuarlar için önemli bir malzemedir.
Sonuç olarak, dünyadaki giysi ve ayakkabıların büyük bir kısmı Uygur halkının Köle/İşçi olarak zorla çalıştırılması dahil büyük riskler altında üretim yapmak zorunda bırakılmaktadır.
ÇHC yönetimi Uygur bölgesinde , 2017’den beri Uygurlara ve Bölgenin çoğunluğu Müslüman olan diğer Türk vatandaşlarına benzeri görülmemiş bir tarzda Köle/İşçi olarak zorunlu çalıştırma sistemi uyguluyor.
Çin yönetiminin dayattığı bu zorla çalıştırma programları, ÇHC hükümetinin soykırım politikalarını Uygur halkına uyguladığı birincil ve ilk bağlantı noktasıdır. Aile ayrımını, arazi kamulaştırmasını ve kültürel asimilasyonu kolaylaştıran bu planlar, toplumun ve kültürün devamlılığı için hayati kaynakları ortadan kaldırıyor.
Bu rapor, Uygur Bölgesi’nden AB’de faaliyet gösteren lüks markalara kadar çeşitli hazır giyim tedarik zincirlerinin izini sürüyor. Bu haritalamayı gerçekleştirmek için araştırma ekibi, kaynak sağlama, yan kuruluşlar ve/veya üretim yoluyla Uygur Bölgesi ile önemli bağları olan Çin merkezli dört büyük kumaş ve giyim üreticisini belirlemiştir. Üretilen malların Nakliye verileri, kurumsal finans ve medya raporları, gazetecilik, devlet propagandası, uzaktan algılama verileri ve haritalar dahil olmak üzere halka açık kaynakları kullanarak Köle/İşçilikle üretilen malların tedarik zincirlerinin izini sürdüler. Bu iz sürme sonucunda bu şirketler zincirleri AB Ülkelerindeki küresel markalara ve perakendecilere kadar uzanmıştır.
Bu haritalandırma çalışmasında belirlenen hazır giyim şirketlerinin sayısı, AB politikasının tüketicilerini Uygurların zorla çalıştırılmasıyla üretilen ürünleri satın almaktan korumadığını göstermektedir. AB’nin zorla çalıştırma düzenlemesi ve Kurumsal Sürdürülebilirlik Durum Tespiti Direktifi hakkında karar vermesi beklenirken, bu rapor aynı zamanda mevzuatın piyasaları insan hakları suç ortaklığından nasıl koruyabileceğini de ele alıyor.
Çin’in Uygurlara yönelik insan hakları ihlalleri bu raporda özellikle ABD’nin Uygur Zorunlu Çalıştırmayı Önleme Yasasının Bölgeden ithalatı engellemedeki etkinliği vurgulanmıştır. . Bu Bu raporun içeriğinde yer alan hususular insan haklarına duyarlı olduklarını ifade eden ve Uygur soykırımından endişe duyan Avrupa Birliği Siyasetçileri için öğretici ve ibret alıcı olabilir olarak düşünülmektedir.
Rapor aynı zamanda şirketlerin Çin yönetimi tarafından dayatılan zorla işgücü transferlerine katılımlarını gizlemeye çalıştıklarını da kanıtlıyor.Şirketlerin Uygur Bölgesindeki operasyonlarını gizlemek için kullandıkları, işgücü transferlerine katılımlarının artık çevrimiçi reklamını yapmamaktan şirket adlarını değiştirmeye kadar uyguladığı sayısız taktiği detaylandırıyor. Bu stratejiler, şirketlerin ince bir meşruiyet perdesi altında zorla çalıştırma uygulamalarından kâr elde etmeye devam ettiğini gösteriyor.
Bu bulguların ışığında rapor, şirketlerin Uygur Bölgesi ile bağlantılarını belirlemek ve zorla çalıştırılma sonucu üretilen malların AB tüketicilerine ulaşmamasını sağlamak için adli durum tespiti yapmalarını tavsiye etmektedir.

Bu rapor, zorla çalıştırılarak üretilen malların AB pazarına akışını ele almaya yönelik yasal şu eylem planlarını içermektedir;

Zorla çalıştırmayla üretilen ürünlerin ithalatını yasaklayan düzenlemelerin desteklenmesi
Tamamen veya kısmen yasak olan Uygurların Zorla çalıştırılması ile üretilen tüm ürünlerin listesini ayrıntılı olarak tesbit etmektedir. Ayrıca, zorla çalıştırmayla üretilen malların tamamı veya herhangi bir kısmının ithaline izin verecek hiçbir de minimize standardı içermemeli ve aşağıdaki işletmelere uygulanmalıdır.
İthalat yasaklarının, devlet tarafından zorunlu çalıştırma durumlarında geçerli olmak üzere çürütülebilir bir karineyi de içermesi gerekir.
Şirketlerin değer tedarik zinciri genelinde insan hakları ihlallerini ele alma konusunda sorumlu olmalarını sağlamak için AB Kurumsal Sürdürülebilirlik Durum Tespiti Direktifini (CS3D) desteklemeleri gerekmektedir.
Uygurların zorla çalıştırılması ile üretilen ürünleri satın almaları ile suçlanan ve Zorunlu çalıştırma nedeniyle lekelenen tedarik zincirlerinin soruşturulmasına yardımcı olmak amacıyla tüm kara, hava, demiryolu ve deniz sevkiyatlarını kamuya açık hale getiren açık şeffaflık mevzuatı desteklenmeli ve uygulanmalıdır.
Zorla çalıştırılarak yapıldığı tespit edilen kargolara ilişkin verilerin çok taraflı bilgi paylaşımı titizlikle uygulanmalı desteklenmelidir.

Yararlanılan Kaynaklar ve Veri Tabanları ( Güncelleme 08.12.2023)