UYGURLARIN ANDICAN YOLU ŞARKISI VE TÜRK MİLLETİNİN TARİHİ İPAK YOLU

Dr.Ferhat Kurban TANRIDAĞLI

Kıssadan Hisse: Tarihi İpek Yolu- Türk Milletinin Medeniyet Güzergahıdır.

Bütün Dünya Çin Virüsü salgını ile boğuşurken, Çin çoktan kendi gerçek gündemine – Dünyayı ele geçirme projesinin icrasına- döndü bile.
“Bir Kuşak- Bir Yol” projesi kapsamında planlanan ve çeşitli nedenlerden dolayı duraklayan “Çin-Kırgızistan- Özbekistan demir yolu”, bir başka deyişle “ Kaşgar-Oş- Andıcan” demir yolu projesi bu günlerde Çin basınında yeniden gündeme gelmeye başladı ve yıllar önce yayınlanmış olan “Kırgızistan mümkün olan en kısa sürede Çin-Kırgızistan- Özbekistan demir yolunun başlamasını dört gözle bekliyor” başlıklı yazıyı günceldi.
Hatırlarsanız, 08.04.2020 tarihinde Çin medyasında “Kazakistan neden Çin’in koynuna geri dönmek için sabırsızlanıyor?” başlıklı bir yazı yayınlamış, Kazakistan dış işleri bakanlığı Çin büyük elçisine itirazlarını bildirmişti. (Bu konuda yazdığım yazının detayı 17 Nisan tarihli paylaşımdan bakılabilir).
Çin’in “Bir Kuşak Bir Yol” projesi her zaman vurguladığımız gibi Tarihi İpek yolunun yeniden yorumlanmasıdır. Yani Türk Milletinin medeniyet miraslarının Çin tarafından çalınmasıdır.
“Kaşgar- Oş- Andıcan yolu” Tarihi İpek Yolunun ana güzergahlarından biri olup büyük Türkistan Birliğinin de ana hattı idi.
Aşağıda dinleyeceğiniz Uygur Türküsü sizi tarihi ipek yolu üzerinde nostaljik bir geziye çıkartmakta ve o dönemin coğrafi durumu ve mesafeler hakkında da bilgi vermektedir.

Andıcan Yolu Şarkısı
Kaşgar yolı gülzarlık, Andıcan yolı bir aylık,
(Kaşgar Yolu gülzarlık, Andcan Yolu bir aylık)
Kayerde yüridiken, söygen yarım çıraylık.
( Nerede yürüyordur seven yarım güzellik)
Kaşgar yolu gülzarlık, Andcan yolı bir aylık,
(Kaşgar Yolu gülzarlık, Andcan Yolu bir aylık)
Sak salamet barmıdur mihrabanım çıraylık.
(Sağ- Salim mıdır mihribanım Güzellik)
Köç-köççü dimeng bizni Andcan yolida karvan,
(Göçebe demeyin bizi Andıcan Yolunda Kervan biz)
Sarğaydı dimeng bizni Yar derdide sarğaygan.
(Sarardı demeyin bizi Yar derdinde sarardık biz)

Andıcan = Özbekistanın en doğusundaki şehir

gülzâr = gülistan, güllük gülzârlık = gülistanlık

Çıray (Tr.) = çehre çıraylık kız

Mihribân = şefkatli…