UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ(UYHAM)

Afganistan’da yaşayan Doğu Türkistanlı Uygur Türkleri Taliban yönetiminden endişeli olduklarını can güvenliklerinin bulunmadığını Taliban’in kendilerine Çin’e teslim etmesinden büyük endişe duyduklarını ve  bu nedenle kendilerinin kurtarılmalarını beklediklerini açıkladılar.

Uygur Türkü Kadın : Geleceğimizden çok Endişeliyiz

Özgür Asya radyosunun haberinde Radyo  muhabirleri  başkent Kabil’de yaşayan  Uygurların son haftalarda  kendilerine telefonla ulaşarak  zor ve sıkıntılı günler geçirdiklerini  ve geleceklerinden çok endişeli olduklarını ilettiklerini bildirdiler.

Radyonun haberine göre kendilerine  telefonla bilgi veren Kabil’de   10 yılı  önce evlendiği  Afgan  kocası ve çocukları ile birlikte  yaşayan Uygur bir kadın,  geçmişte Taliban’ın kadınlara yaptığı muameleye tanık olduğunu ve bu nedenle  Taliban  yönetiminden derin endişe duyduğunu ve  korku içinde olduğunu  açıkladı.

Afganistan’daki Uygurlar şimdi Taliban tarafından Çin’e iade edileceklerinden derinden endişe duyuyorlar. İsmini vermek istemeyen  bir diğer Uygur kadın, “Taliban Afganistan’da iktidarı  tam ele geçirirse bizim gibi “Çinli  Göçmen ” olarak etiketlenen Uygurların hayatı tehlikede olacak. Gerçekten  acil yardıma  ihtiyacımız vardır!”  ifadesini kullandığını aktardı.

Uygurlar da en az ABD ve AB ülkeleri için çalışanlar,Gazeteciler ve Aktivistler Kadar Tehlikede

Byline Times  adlı bir batılı İnternet Sitesi 23 Ağustos 2021’de yayınladığı  bir haber analizinde   Kabil’de yaşayan Uygurların de en az   bu ülkede yaşayan  diğer  dini azınlıklar, gazeteciler, insan hakları aktivistleri ve sabık  Afgan hükümetinin eski üyeleri veya ABD liderliğindeki güçler için  için çalışanlar kadar tehlike içinde olduklarını belirterek ” bu krizin en çok Kabil’de yaşayan Uygurları  vuracağı ” uyarısında bulundu.

Makalede  önceki Afgan hükümeti döneminde   Çin’in  Pakistan istihbaratının yardımı ile Afganistan’in başkenti kabil’de  Doğu Türkistan İslami Hareketi adlı sahte bir örgüt kurmak istediğini  bu Terör Örgütünü kurmak için gönderilen 10 Çin casususun Afgan yönetimince tutuklandığı bilgisine  de yer veriyor.

Afganistan’da En Az 2 Bin Uygur Yaşıyor

Makaleye göre şu anda Afganistan’da yaklaşık 2 bin Uygur yaşıyor. Ancak çoğunun uzun yıllardır ülkede yaşamasına ve hatta birçoğunun Afgan uyruklu olmasına rağmen, resmi kimlik belgelerinde “Çinli Göçmen”  ibaresinin yer aldığı belirtiliyor. Halbuki bu Uygurların çoğunluğu yıllar öncesinden Afgan vatandaşlığı kazanmış kişiler olduğu,buna rağmen , Taliban’ın Pekin’i daha iyi  memnun edebilmek ve onların desteğini alabilmek için kenedi vatandaşı olan bu  Uygurları bir koz olarak kullanageldiğini belirtiyor.

Kabil’de Yaşayan Uygur : Birisi Kapımızı Çalarsa Çin’in Bizi Tutuklamaya geldiğini Düşünüyoruz.

Washington merkezli  Uygur İnsan Hakları Projesi’ne Kabil’den telefonla raportaj veren bir  Afganistan Uyruklu bir Uygur kadın  “Biri kapımı çalarsa, Çin hükümetinin bizi tutuklamaya geldiğini düşünüyorum” dediğini  aktardı.

Afganistan’daki Uygurların durumuna ilişkin  yayınlanan çok sayıda haber ve  analizlerde, Taliban’ın Afganistan’da kendi uyruğunda  yıllardan beri yaşayan  Uygur vatandaşlarını  sözde “Doğu Türkistan İslami Hareketi” ile bağlantılı olmakla suçlayarak “terörle mücadele” ve “güvenlik” konularında Çin ile işbirliği yapmaya istekli olabileceğini(Çin adına çalışabileceğinden kuşkulandıklarını) ileri sürülüyor.

Bu nedenle Uygur İnsan Hakları Projesi yakın zamanda Çin hükümetinin yurtdışındaki “kara elini”, özellikle diasporadaki Uygurları, özellikle ekonomik olarak zayıf ülkelerdeki Uygurları “avlamak” için kendi kurduğu  ” Amu Derya Derneği”  ile  işbirliğini güçlendirdi. Ekonomik olarak Çin hükümetine bağımlı durumdaki ülkelere baskı yaparak  bu ülkelerde yaşayan Uygurları  ” Avlanacak Hedef” haline getirdiklerini bildiriyor.

Çin’in Uygurları Bastırma  Taktiği :  ” Gökte  Ağ – Yerde Kapan”

Byline Times’ta yayınlanan Raporun yazarı Bradley Jardin,  makalesinde Pakistan ve Afganistan’da yaşayan Uygurları kontrol ve takip etmek için “Gökte Ağ-Yerde Kapan” adını verdiği bir sistem kurduğunu belirterek şunlarıı yazdı :  “1990’ların sonlarında Taliban, Çin’in isteği üzerine bir  çok  Uygur’u  Afganistan’dan  kovduğunu”belirtti Ancak,bu Uygurların akibetlerinin ne olduğunu belirtmedi.  Yazar Jardin ayrıca “Taliban, Çin’den aldığı fonlar ile  iki ülke arasındaki bağları güçlendirdiğini  bu yöntemi ise  Taliban’in  Afganistan’daki savaş için gereken fonu almanın bir yolu olarak kullanabileceğini ifade etti.  Pakistan yönetiminin de bu yöntemi kullanarak Çin’in talebi üzerine ülkesindeki  Uygurları kaçırdığını de bildirdi.

Kabil’de 80  Uygur Ailesi Yaşıyor

Anne ve babası 1960’larda  Doğu Türkistan’dan Afganistan’a göç etmiş olan ve kendisi de  Afganistan doğumlu ve çocuklarıyla birlikte Afganistan’da yaşayan bir Uygur Özgür Asya radyosuna telefonla bağlanarak Kabil’deki Uygurlar hakkında bilgiler verdiğini bildirdi.  Kabil’de yaklaşık 80 Uygur ailesinin yaşadığını  Kabil’deki hemen hemen tüm Uygurların kafa karışıklığı, sıkıntı, endişe  ve korku içinde yaşadığını ve onların adına konuştuğunu belirterek   dünyaya şöyle seslenmek istediğini açıkladı :  “Bizi bırakmayın!”

Mevcut durumda Kabil havaalanına gitmek ve hatta sokaklara çıkmanın  çok tehlikeli olduğunu bildiren Kabil’de yaşayan Uygur genci : ”  İki gün önce çocuklarıma ekmek almak için sokaklara çıktım.  Taliban militanları  beni yakaladı ve onlar tarafından feci şekilde dövüldüm. Onların elinden zorla kurtularak hemen eve sığındım”  ifadesini kullandı.

Özbek,Kazak ve Diğerlerine Ülkeleri Sahip Çıkıyar.Bize Sahip Çıkan Yok !

Taliban yönetiminin  Afganistan’dan tahliye için uçakların  31 Ağustos’a kadar uçmasına izin vereceğini duyduğunu belirten Uygur Türkü  şöyle konuştu : ” Afganistan’da yaşayan diğer Türklerden Kazakistan, Kazakları ,Özbekistan  ise Özbeklere sahip çıkarak onları  kurtarıyor.  Türkiye ve diğer ülkeler vatandaşlarını götürüyorlar. Biz Uygurlar  ise sahipsiz kaldık. Şimdi Taliban’ın paraya ihtiyacı var. Taliban  para için her şeyi yapabilir. Bizi de satabilir ve Çin’e teslim edebilir.  Afganistan’ın bu karmakarışık  hükümetsiz kaldığı bu  süreçte  biz Uygurlara  sahip çıkacak bir ülke veya hükümet şu anda yok.  Bu nedenle biz Uygurlar  ileride çok  tehlikeli bir durum ile karşılaşabiliriz.

Çin bizi  Teslim Alıp Götürmeden Önce Biz Uygurları Kurtarın Lütfen !

11 Eylül’ün ardından ABD’nin Taliban’ı devirmek için Çin desteğine ihtiyacı olduğu bir gerçek.   Bu nedenle ABD, sözde “Doğu Türkistan İslami Hareketi”ni “terör örgütleri listesine” dahil etti, ancak ABD geçen yılın  Ekim ayında  böyle bir örgütün mevcut olmadığını  açıkladı ve “terörist listesinden” çıkardı. İnsan hakları kuruluşları  bu konuda çeşitli şekilde  Çin’i protesto ediyor.

Çin’in   kendi icadi bu saçma örgütleri bahane ederek   Uygurları bastırmaya devam ediyor   ve onları terörizmle ilişkilendirerek onları  soykırıma  tabi tutuyor. Doğrulanmamış raporlara göre, şu anda Kabil’de yüze yakın Uygur ailesi var.  Afganistan’daki mevcut karmaşık durumda Afganistan’daki Uygurların  gelecekleri ve takdirleri belirsiz . Bu durum ise  dünyadaki Uygur toplumu için büyük endişe kaynağı olmaya devam ediyor.  

Kabil’de yaşayan Uygurlar yurt dışına ilettikleri çeşitli mesajlarda  Çin’in kendilerini Tutuklayıp Götürmesinden önce Kendilerini Kurtarılmasını bekliyorlar.