Dr.İLHAM TOHTİ’NİN SERBEST BIRAKILMASI İÇİN YÜRÜTÜLEN KAMPANYALAR SÜRÜYOR.

Hamit Göktürk
15 Ocak’da Çin yönetimince Pekin’de haksız yere tutuklanan Pekin Merkezi Milletler Üniversitesi öğretim Üyesi,Uygur Demokrasi ve Hukuk Hareketi Lideri Doç.Dr.Ilham Tohtı’nın bir an önce serbest bırakılması için ABD.AB.ve Türkiye’de bir çok girişimler sürdürülüyor.
TBMM:’de bir konuşma yapan MHP,İğdir Milletvekili Sinan Oğan Uygur bilim adamı ve Uygur Türklerinin demokrasi ve insanı haklarının savunucusu olan Dr.Tohtı’nın insanlık dışı bir yöntemle 70 yaşındaki yaşlı ve hasta annesi ile birlikte küçük çocuklarının gözü önünde kaba kuvvet kullanılarak tutuklanmasını şiddetle kınadığını bildirdi. Ayrıca, Milletevekili Oğan “ Dr.Tohtı’nın tutuklanma olayını gündeme getirmeyen TBMM.insan hakları komisyonu başkanı hakkında buradan açıkça suç duyurusunda bulunuyorum” ifadesini kullandı.
İsveç’te faaliyet gösteren İsveç Uygur Maarıf Derneği,Dr.ilham Tohtı’nın tutuklanmasının ardından İsveç Parlamentosunu ziyaret ederek,başta Dr.Tohtı olmak üzere,geçen Ağustos’ta tutuklanan Abdulveli Eyyüp ve 1992’den beri tutuklu bulunan Uygur din adamı ve eğitimci Abdulkerim Abdulveli ve diğer Doğu Türkistan’daki siyasi tutukluların durumu ile ilgili hazırladıkları dosyaları çeşitli partilerin Parlemento temsilcilerine ve Dış İşleri Komisyonu üyelerine takdim etti.Ayrıca,parlemento yetkililerine konunun İsveç Parlementosunun Şubat ayında yapılacak oturumlarında gündeme alınması ve görüşülmesi taleplerini iletti.
Avustralya Hükümeti de 1997 yılından beri İnsan Hakları dialogu adı altında Çin ile yürüttüğü görüşmelerin bu yıl yapılan 15.oturumda Dr.İlham Tohtı’nın tutuklanması olayı Avustralya Heyeti tarafından dile getirildi ve Çin’deki ifade hürriyeti üzerindeki kısıtlama ve engellemelerden endişe duyduklarını Çin Heyetine yazılı olarak ifade etti. Basına kapalı olarak gerçekleştirilen bu yılkı Dialog görüşmelerinde Dr.Tohtı hakkında verilen yazılı metnin Çin tarafı tarafınca cevaplandırıldığı bildirildi. Ancak, cevabın içeriği hakkında bilgi vermekten kaçındı.
Rejim karşıtı Çinli muhalifler de Dr.Tohtı ve birlikte tutuklanan Uygur öğrencilerin serbest bırakılması için Dr.Tohtı’nın İndiana Üniversitesinde tahsil gören kızı Gevher Tohtı tarafından başlatılan kampanya’ya twetter üzerinden gönderdikleri imzaları ile destek verdiği bildirildi. Çinli İnsan hakları Savunucularından yazar Ho Ci Ya ile Tibatli muhalif yazar Vuisiir Çinli aydınlara çağırada bulundu ve Dr.Tohtı ve Uygur öğrencilerin serbest bırakılması için yürütülen uluslar arası kampanyaya katılmaları ve destek olmaları çağırısında bulundular.Ho Ci Ya Amerika’nın Sesi Radyosuna verdiği demeçte imza kampanyasının öncülerinden Dr. Tohtı’nın kızı Gevher için şunları söyledi ; “ Baban için giriştiğin adelet kampanyasını destekliyorum ve seni kutluyorum. Sen kendi Uygurca ana dilin,Çince ve İngilizce dillerinde baban ve diğer vicdan tutkunları ve kendi milletin için adalet,hak ve hukuk talep etme yolunda gerçek bir Uygur kahramanına dönüştüğünde baban Dr.Tohtı ve ailen seninle iftihar edeceklerdir.”
Türkiye’nin en büyük Sivil Toplum Kuruluşlarından, özellikle İslam dünyasına yaptığı yardım kampanyaları ve İnsan Hakları konusunda etkin ve ciddi çalışmaları ile tanınan İnsani Yardım Vakfı’nın(İHH.) de önümüzdeki günlerde Dr.Tohtı ve diğer Uygur tutuklular konusunda bir dizi çalışmalar yapması bekleniyor.