ÇARPICI GERÇEK : İMAMLARIM KÖYÜ’NDE 17 ÇİNLİ GÖÇMEN’E VERİLEN ARAZI 2 BİN DÖNÜM, 354 UYGUR’A TAHSİS EDİLEN ARAZİ İSE ; 4.600 DÖNÜM

Hamit Göktürk / Uygur Haber Ve Araştırma Merkezi (UYHAM)

Doğu Türkistan’in Aksu Vilayetine bağlı Ucturfan İlçesinin İmamlırım köyünde geçen hafta arazı anlaşmazlığı yüzünden çıkan etnik çatışmalarda 6 Çin Göçmen’in öldürüldüğü,bu olayla ilgili 7 Uygur gencinin arandığı bilgisi basına yansımıs ve bu haber Sitemizde de ayrıntılı olarak yer almıştı.
Washington merkezli Hür Asya Radyosunun başarılı muhabirlerinden Şöhret Hoşur’un araştırmaları ve bölge sakinlerine bizzat ulaşarak derlediği bilgi ve sonuçlara göre, İmamlar Köyünde 17 aile etnik Çinli Göçmen 2003 yılından itibaren bu köye yerleştirilmiş olup, toplam nüfusları 54 kişidir.Daha önce bölgenin asıl sakinleri olan Müslüman Uygur Köylülerin olan tarım arazileri, Çin işgal yönetiminin bölge yöneticileri tarafından ellerinden zorla alınarak bu sonra’dan getirilen göçmen 17 Çinli aileye verilmiştir.Köy’deki çorak toprakları işleyerek tarım arazilerine dönüştürmek ve “BÖLGEYİ GÜLLENDİRMEK=kalkındırmak” iddiası ile getirilip iskan edilen bu etnik Çinli göçmenler, elverişli olmayan toprakların tarım arazilerine dönüştürme çalışmaları yerine Uygur köylülerin topraklarını gasbetmişlerdir. Uygurların devletten kiraladığı verimli tarım arazilerini yönetimin de kayırması ve desteği ile daha fazla fiyat teklif ederek Uygur Çiftçilerden zorla el koymuşlardır. Çin bankaları de bunlara ucuz ve bol kredi vererek destek olmuşlar bu gasp işini kolaylaştırmıştır. Bu Çinli göçmenler son 10 yıl zarfında bu kayırıcı ve özendirici tedbirler sayesinde köyün toplam tarım arazi’sinin yaklaşık 1/3’nü ele geçirmişlerdir.
Muhabir Şöhret Hoşur,Köy’ün en yetkili kişi’sinden,yanı Köy Komünist Partisi Genel sekreteri’ne mevcut durumu ve verilen bu rakamları de teyit ettirmiştir.
17 Aile ve 54 Kişiden oluşan bu Etnik Çinli Göçmenler köyün toplam nüfusunun %3’nü oluştururken, yaklaşık 2 bin dönüm arazi’yi ele geçirmişlerdir.Bu rakam ise, köy’ün sahip olduğu toplam tarım arazisinin % 30’sını oluşturmaktadır.
Bu köyde yaşayan Müslüman Uygur’ların sayı 354 aile ve 1395 kişiden ve toplam nüfusun % 93’nü teşkil etmektedir. Köy’de yaşayan Uygurlara tahsis edilen toplam arazi miktarı ise, 4.620 dönümdür. Bu ise,toplam arazı’nın % 70’ne takabül ediyor.
Bu çaprıpıcı dengesiz ve adaletsiz toprak dağılımı köyde zamanla huzursuzluğa sebep olmuş ve zaman zaman sürtüşmelere de yol açmıştır. Örneğin,köy’ün kısıtlı olan tarım arazılarını sulayan sulama sisteminden önce Çinliler yararlandırılıyor,onlardan arttığı zaman ancak,sulama işi Uygur Çiftçilere veriliyordu. Bu eşitsiz hakkaniyet ve adalet ölçülerinden yoksun uygulamalar zamanla etnik gerilime dönüştü. Etnik Kin ve nefretin ortaya çıkmasına yol açmış ve bu tür şiddet olaylarının meydana gelmesine sebep olmuştur.

Tarihi Ucturfan İlçesi Tanrıdağları eteklerinde ve Kirgizistan sınırında yer alan Aksu vilayetinin en fakir ilçelerinden biridir. Tarım arazileri kısıtlı ve su kaynakları de son derece azdır. Ayrıca,19.yüzyıldaki bağımsızlık hareketlerinde bölge’de büyük savaşlar ve çarpıcı ve tarihi olaylar vuku bulmuştur. Romanlara ve kitaplara konu olan Yettisinglim’lerin (Yedi Kız kardeşlerin) savaşı olarak tarihe geçen Çin’e karşı kahramanca direniş bu bölgede meydana gelmiştir. Bölge’de dini ve milli hassasiyetler önemini geçmişinden güç alarak sürdürülmektedir. Geçen Mart ayında Kırgizistan’a sığınmak isterken Kirgız Sınır Muhafızları’nca uluslar arası normlar ve teamüllere aykırı olarak acımasızca öldürülen 12 Uygur genci de bu bölge’den geçmek isterlerken,öldürülmüşlerdir. Geçmişte,özellikle Mao’nun Kültür devrimi esnasında bölge’de yaşayan Kırgiz Türklerinden bir çok kişi’nin Kırgizistan’a iltica ettiği biliniyor.

     Ayrıca,bölgenin Akça Kentinde sayıları bin civarında olan Kirgız Türkleri yaşamaktadır.

Kaynak  : rfa.org/hewerler/Şöhret Hoşur