UYGUR TÜRKLERİNİN TÜRK TARİH VE KÜLTÜRÜ’DEKİ YERİ VE ÖNEMİ

Uygur Haber ve Araştırma Merkezi (UYHAM)

Uygur Türklerinin Türk tarihindeki yeri  ve önemi  çok  belirleyici olup,  Türk tarihini çok derinden etkilemiştir.  Türkistan coğrafyası’nda İlk yerleşik hayata geçen  Uygur Türkleri Türk kültür ve medeniyetinin oluşmasında,Türk örf adet ,gelenek ve göreneklerin meydana gelmesinde yanı kısacası Türklerin   tarihi süreçte Millet olarak ortaya çıkmassında  derin iziler bırakmıştır.

Uygurların Türk tarihindeki önemini kısa başlıklar halinde şöyle sıralıyabiliriz ;

1.  Türklerde  modern diploması ve devletler arası ilişkileri  ilk kez Uygurlar  kurmuş v geliştirmişlerdir.
2. Türklerin güney ve  doğu’dan komşuları  olan Çinlilerle ilk kez  Uygurlar ilişki kurmuş ve karşılıklı Elçiler teatı etmiştir.
3.  Çinlilerle olan  siyasi,ticari ve kültürel ilişkileri sonucunda  kültürel değişim ve etkileşim Uygur Türklerinin kurdukları devletler zamanında  meydana getirilmiştir.
4. UYgur Türkleri Türk devletleri arasında İlk kez kağıt ve mat­baa’yı  kullanılmaya başlamıştır.
5.  Uygur Türkleri  Siyasi alanının yanı sıra  kültürel alanda  da çok önemli derecede varlık göstermişlerdir.
6.  Karagöz – Hacivat gölge oyununun ilk nümunesi olan ve Doğu Türkistan’da hala oynanan Korçak(Bebek) oyunu Uygurların icadıdır.Daha sonra bu oyun daha da geliştirilmiştir.   Türklerde ilk Ortaoyunu  ve tiyatro sanatı Uygurlar döneminde  orta­ya çıkmıştır.
7.  Güzel Sanatlar (Sanayi’i  Nefise) heykelcilik, resim ve  minyatör sanatı çok gelişmiştir.
8. Pamuk ekimini ilk kez Uygurlar yapmıştır.Pamuk liflerinden ve koyun ve diğer evcil hayvan yünlerinden ilk kumaş dukunmuştur.  Dokumacılıkta olduk­ça ilerlemişler ve oldukça kaliteli kumaşlar üretmeyi başarmışlardır.
9. Türk-İslam minyatör sanatının mücidi ve öncüleri Uygur Türkleridir.  Turfan Binevlerdeki duvar resimleri insanı hayrete düşürecek kadar gerçeğe çok yakın olarak çizilmiştir. Uygurların yaptığı duvar resimlerine Fresk denir.
10. Uygurlar  Saraylarının,Konaklarının ve ibadet mekanlarının  duvar ve tavanlarını  tasvirlerle süsleyerek süslemişlerdir.
11. 
12. Uygur Türkleri resim sanatını bir meslek olarak kabul ederek sürdürmüşlerdir.Bu da  onların  ilk  yerleşik hayata geçtiklerinin  kesin kanıtıdır.
13. Uygurlardan önceleri mağara resimlerine rastlanılmaktadır. Ancak, duvar resmi ile ma­ğara resmi  hiç bir şekilde aynı değildir. Uygur Türklerinin sanat olarak çizdikleri duvar resim ve süslemeleri çok yüksek bir düşünce kültürün bir ürünüdür.
14. Türklerde ilk kez  Uygurlar kendilerine özgü yeni bir  alfabe icat etmişler ve uzun süre bu alfabeyi kullanmışlardır.
15. Komşuları  Çinlilerle uzun süre dostça ilişkiler kurarak bunu uzun süre devam ettirmişlerdir.

1. Çin’den başlayan tarihi ipek Yolu ticaretini yüzyıllarca  canlı tutarak bu ticarete hakım   olmuşlardır.
2. Uygur Türkleri Budizmi  ilk kez kabul eden Türk boyudur.10.yüzyıla kadar bu dini benimseyerek inanmışlardır.
3. Uygur Türkleri sahip oldukları yüksek  Kültür ve Medeniyetleri ile komşuları Çinliler ve Moğolları derinden etkilemişlerdir.
4. Uygur Türkleri yüzyıllar boyunca edindikleri gelenek-görenek,örf ve adetlerini   ve yaşantılarını “Töre” olarak  adlanadırmışlar ve TÖR’yi yazılı hale getirmişlerdir.

1. Uygurlar, yerleşik hayata geçen ilk Türk boyu olarak kabul edilmektedir.
2.  UYgur Türkleri yerleşik hayata geçtikten sonra Türk tarihinde ilk  kasaba ve şehirleri kurmuşlardır.
3. Bilim,teknoloji  ve sanatta  çok önemli ve günümüze kadar gelebilen  eserler meydana getirmişlerdir.
4. İlk tarımı yapan ve hayvanları evcilleştiren ve tarımda kullanan ilk Türk boyu  UYgur Türkleridir.
5. Uygur Türkleri tarım ve hayvancılığın yanında  Ticaret ile de meşgul olmuşlardır. İpek yolunun deve kervanlarının sahibi ve  ve Çin’in ipeği ve diğer  malların nakledici ve tüccarları Uygur Türkleri olmuştur.
6.  Tarım vadisinde ilk modern (Ekstansif)tarımı yapan Uygur Türkleridir.
7. Yer altı sularının yine yer altında toplayarak onları günlük yaşantılarında  ve tarımda kullanmışlardır.
8.  Yer altı sularının  toplanması, zayi edilmeden    taşınması ve  ve teknik sistemlerle kullanılmasını yanı moder su tekniklerini ilk kullanan Uygur Türkleri olmuştur.
9. Dünya’nin   en uzun su yolu olan Karızlarların toplam uzunluğu 5 bin Km.’den daha fazladır. Çinlilerin övündükleri ve insanoğluna hiç  bir yararı ve katma değeri olmayan   Çin seddi’nin uzunluğunun 2 katıdır.  Turfan karizları  2 bin beşyüz yıldan beri günümüze kadar  insanların   hayatlarını sürdürebilmeleri için temel bir ihtiyaç olan su ihtiyacını karşılayabilmektedir.

Etiketler: Dünya » Eğitim » Genel » Görüş Yorum » Gündem » Haber » Kültür Sanat » Sanat