TÜRK – RUS KRİZİNİN ÇİN’DEKİ YANKILARI

Mehmet Emin HAZRET

24 Kasım 2015 günü sabah Türk F-16 uçağı sınır ihlali yapan Rus SU-24 tipi uçağı düşürdü. Olay Türkiye’nin Rusya’ya yakın olan kuzey sınırında değil,  güney sınırında gerçekleşti. Bu konu ile ilgili haber, yorumlar Türk kamuoyu tarafından saniye, saniye takıp edilmektedir. Rusya’nın güney komşusu ve dünyanın ikinci büyük ekonomisi Çin’de, kendi kamuoyuna  “Türk – Rus krizi” olarak sunduğu bu olay sıcak gündemi oluşturmakta ve gündemden hiç düşmemektedir. Bu konuda Pekin’in resmi görüşleri nasıl? Çin kamuoyu nereye yönlendiriliyor? Çin’in pozisyonundan Türk okuyucuların bilgi edinmesini  çok önemsiyorum.

Çin ÇKP parti dili olan “环球时报- Huançiu shibao- Küresel Zaman Gzetesi”,  25 Kasım 2015 günü (战机被土击落俄罗斯很难服软 普京面临抉择) “ Uçağı düşürülen Rusya’nın Yumuşak davranması zor.Putin Seçim yapmak zorunda” başlıklı haber yorum yayınladı.Gazete,Rus uçağının Türkiye sınırını ihlal ettiğini kabullenmesine rağmen, Rusları tuttuğunu gizlememektedir. Gazete Putin’in “Arkamızdan bıçaklandık” sözünü öne çıkarıyor ve Putin’in Türkiye’ye sert çıkmasını övmekle beraber,”onun kişisel onuru ve Rusların güçlü imajı test ile karşı karşıyadır.” (他的个人威信和俄罗斯的强硬形象都将经受考验)Diye yazmaktadır. Çin komünist parti iktidarı elindeki en etkili bu gazete kanalı ile Çin’deki tüm medyayı yönlendiriyor ve Çin kamuoyunu Türkiye’ye karşı tahrik edici yöne sevk ediyordu.

“Huançiu shibao” gazetesi Pekinin olay hakkındaki mesajını bütün  Çin’e yaydı. Çin medyasında iki gün içinde yüzlerce yorum-analiz yayınlandı.Sosyal medyada ise yüz binlerce yorum ortaya çıktı. ”Huançiu shibao” gazetesinde bahsi geçen yazının altındaki ilk yorumda “ Putin’in Türkiye üzerinde gerçekleşecek zaferini kutlayalım” (祝福普京开打土耳其取得胜利吧)diye yazıyorsa, ikinci yorumda “Türkiye,ABD.”nın başka köpeklerine örnek olmuştur.” (土耳其给其他美国狗带了榜样) Diye yazmaktadır. Çin medyasında Rusy’yı öven,Türkiye’yi söven yazı,yorumlardan geçilmiyor. En çok yazılanlar  “Türkiye İŞİD ortağıdır.” (土耳其与伊斯兰国恐怖分子“狼狈为奸”) Cümlesidir. Çinin sosyal medya sitesi “新浪微博-shinlang weibo” 24-25 kasım iki gün içinde Rus lideri Putine destek veren ve ona övgüler yağdırıp yorum yazanların sayısının 280 bin kişi olduğunu, Rus uçağının düşürülmesi Türkiye için ciddi sonucu olacağı ve olması gerektiğini yazmışlardır. Ancak Rus sosyal medyasında Türkiye’ye nefret kusanların sayısı Çin’dekinden çok daha az görülmektedir.

Çin Neden  “Türk –Rus krizi” ne bu denli odaklanıyor? Neden Rusya’ya övgüler, Türkiye’ye küfürler yağdırıyor?

1. Çin, Türkiye’nin tarihten beri Uygur Türklerinin yanında yer aldığını ve Doğu Türkistan’da 150 yıllık geçmişe  uzanan bağımsızlık hareketlerinin kaynağının Türkiye olduğunu düşünmektedir.
2. Son iki yıl içinde Çin medyasında sürekli olarak “Doğu Türkistan teröristleri Türkiye eli ile İŞİD saflarında eğitiliyor” propagandasının yapılması sonucunda, Çin kamuoyunda  bir Türk ve Türkiye aleyhtarlığı yaratılmıştır.
3. ABD.’nin  Alaska eyaleti , Baltık cumhuriyetlerini, Finlandiya,İsveç,Norveç, Hatta İngiltere hava sahasını sık,sık ihlal eden Rus savaş uçakları, bu ülkeler tarafından defalarca uyarılmıştır.ama düşürülmemiştir. Ancak Türkiye önce uyarmış, sonra düşürmüştür. Bu durum Çin’de şaşkınlık ve korku yaratmıştır. Bir çok Çinli yazarın, Türkiye bir imparatorluğun varisi  ve Ruslara kafa tutabilecek askeri güce sahip olduğunu, 1950′ lerde Kore’de ABD.  ile birlikte  Çine karşı  aynı  saflarda  savaşan Türkiye’nin, yine zorunlu olduğunda Doğu Türkistan için,Amerika ile Çine karşı  askeri iş birliğine gidebileceği analizleri de Çinlileri telaşlandıran konular arasındadır.
4. Çin,  ezeli düşmanı olan Rusya’nın Türkiye ile daha doğrusu NATO ile savaşa girmesini çok istemektedir.  Çin’in tüm bu propaganda ve algısının altında ise , Rusya, NATO ile savaşarak  iyice yıprandıktan sonra, kendilerinden zorla alındığını iddia ettiği Sibirya’ya askeri  harekat ve yürüyüş yapma  emel ve arzusu yatmaktadır.

Türkiye ve Rusya bu oyuna gelecek mi?

( Yazımız devam edecektir.)

Kaynaklar:

1. 很难服软 普京面临抉择
2. 俄罗斯很难服软，普京面临抉择
3. 土耳其击落俄战机 中国媒体同情声援俄国
4. 俄土战机事件解析：由此爆大规模冲突可能低
5. 土耳其总理：将毫不犹豫地击落侵犯土领空飞机