KAŞGARLI MAHMUT ÇAPARKA (JAPONYA) VE TÜRKÇE ÜZERİNE

Uygur Haber ve Araştırma Merkezi(UYHAM)

Kaşgarlı Mahmut’ün ünlü eseri Divanu Lügat-İt Türk,bir Türkçe bir sözlük  olmasının yanında aynı zamanda   devrinin en  doğru ve yeni bilgilerini veren ansiklopedik bir eserdir de.Divan’da  dil, Türk  dialektiği(Türk Lehçeleri)  tarih,etnoloji ,coğrafi  başta bir çok konuda araştırma ve gözleme dayalı bilimsel bilgiler verilmektedir.

Kaşgarlı Mahmut’un kendi elleri ile çizdiği harıtada Japonya ilk kez yer almaktadır. Harita’da Japonya’nın adı  “Çaparka ” olarak  yazılmıştır.  Bilindiği gibi Kaşgarlı Mahmud Japonya’yı haritasında ilk defa gösteren kişidir. Bunun yanında Çaparka yani Japonya hakkında kısa bir bilgi  de veriyor.

Verdiği bilgilerden  en önemli hususlardan biri ise Türkçe’nın o devirdeki kullanım alanlaradır.  Divan’da isimleri geçen  Çin ve Maçin ülkelerinde şehirlerde  yaşayan ve bulunanların Türkçeyi çok iyi bildikleri ve yazışmalarını Türkçe yaptıkları bilgisidir. Çin’de yaşayanların Türkçe mektuplar yazdıkları  de özellikle belirtilmiştir.

Dialektik ve mahalli şive ve ağızlar hakkında ve  şehirler ve bölgeler arasında konuşma ve ağız farklılıklar konusunda da mukayeseli bilgiler de vermiştir. Kaşgarlı Mahmut,Divan’da  ağız ve şivelerden bahsederken,Tibet ve Hoten bölgesinde  ima yollu (güzel olmasa da)  de olsa “  Türkçe konuşulduğu ” da yazmaktadır.

Kaynak : http://onturk.org/kasgarli-mahmud-caparka-japonya-ve-turkce-uzerine/