DOĞU TÜRKİSTAN’DA YAŞAYAN ETNİK BİR ÇİNLİ GÖÇMENİN İTİRAFLARI

Ben Doğu Türkistan’ın merkezinde yaşayan  ve bölge’de doğup büyüyen göçmen bir  bir Han Çinlisi bir ailenin çocuğuyum. Yaşadığım şehir, geçiş bölgesi olan Yanqi Hui (Sanci) kentidir -ki burada Uygurlar ile  Çinlilerin birlikte yaşamaktadır. Müslüman Uygur nüfusu,bölge’nin güneyinden kuzeyine  doğru  gün geçtikçe azalmaya devam ederken, yönetim tarafından bölgeye  getirilen göçmen  Han Çinlilerin  sayısı ise, çoğalmaya devam ediyor.

Bana cevaplamamı istediğiniz soruları  aşağıda yanıtlamaya çalıştım. Umarım,tatmin edici cevaplar verebilmişimdir. Cevapları aşağıda bilgilerinize sunuyorum ;

1.- Uygur bölgesinin nüfusun %45’i Uygur, %40 ise  etnik Han Çinlisi göçmenler oluşturmaktadır. Geri kalan % 15 ise,  Kazak, Hui,Kırgiz,Özbek,salur,  Moğollar ve diğer azınlıklardır.. Uygurlar Türklerle akrabadırlar.Onların   hem dilleri hem de dinleriyle Çin’den tamamen farklı olup, daha çok ziyade Orta Asya’daki milletler ile Türkiye’ye  daha yakındırlar.

2.- Bölge’deki Çin  hükümeti oldukça merkezi bir  güçtür  ve sert ve otoriterdir.  Unutmayın Çin hala komünist bir ülkedir.  Doğu Türkistan’dan elde edilen  zengin petrol ve doğal gazdan  ve diğer kaynaklardan ötürü buranın esas sahibi Uygur halkı , Çin merkezi  hükümet tarafından sürekli baskı altında tutulmakta ve sindirilmektedir. Bu arada bölge,doğal gaz zengini olmasına rağmen buradaki doğal gaz  fiyatı,  Shangai’dan daha pahalıdır. Bu durum ise, elbetteki   Uygurların Çin yönetiminden  daha çok nefret etmesine neden olmaktadır.

3.-  Bölge’de yaşayan   Uygurlar ile Han Çinlileri arasındaki gelir dağılımı ve ekonomik fark ise, adeta  devasa bir  uçurumu andırmaktadır. Çin  merkezi hükümeti ile Uygur bölgesinde yönetim tamamen Çinlilerden  oluştuğundan,  Çince bilmeyen Uygurların iş bulabilmesi adeta imkansız kadar azdır.  Başkent Urumçi ile  Kuzey’de  yaşayan  Uygurların  çoğu Çince konuşabiliyor. Hatta bazıları Güney’deki Çinlilerden daha iyi Çince konuşabiliyorlar. (Ben ise şu anda  Güney’de yaşıyorum.). Ayrıca Uygurların eşit iş fırsatlarına sahip olmadığını yansıtan  anlamalar  ve şikayetler var.

4.- Bölge’de tamamen ırkı ayrımıcılık ve hatta tam bir Çin ırkçılığı hakim durumdadır.  Mesela, 2008 yılı yazında liseden  yeni mezun olduğumda güvenlik kontrolleri oldukça sıkılaşmıştı, özellikle de Doğu Türkistan’da.Çünkü,  Pekin Olimpik Oyunları yaklaşıyordu. O günlerde 50 km yol teperek otobüsle Korla’ya gittim. Otobüsteki tek Çinli bendim. Geri kalan herkes Uygur’du. Trafik polisi otobüsü durdurarak herkesin kontrol  için  aşağıya inmesini söyledi. Polislerden biri birkaç saniye bana baktı ve sonra benim Çinli olduğumu farketti ve benim inmeme gerek olmadığımı ve  otobüste kalmamı söyledi. Otobüsten inmeyen ve kontröle tabi tutulmayan kişi ise,bir tek bendim. Çünkü,ben Çinli olduğum için burada olumlu ayırımcılığa tabi tutulmuştum.Çünkü,bu bölge’de yaşayan Çinliler ile  Uygurların yüzlerine bakarak etnik kimliklerini kolayca ayrıt edebilirisiniz.      Otobüsü durduran ve kontrol eden Polislerin tamamı etnik  Çinliydi. Ve ben bir an birinci sınıf vatandaş muamelesi gördüğümü hissettim. Elbetteki bu durum çok te iyi bir davranış değildi. Ben bu ayrımcılıktan  pek memnun kaldığımı söyleyemem.

Ailemin bir sürü Uygur arkadaşları  ve dostları var. Bana göre bu insanlar çok iyi  insanlardır. Eğer Uygurlar bizden(Çinlilerden)  bağımsızlıklarını talep ederelerse ben bunu anlayışla karşılarım. Hatta ben bile bu bölge’de doğup büyüyen bir Çinli olarak Doğu Türkistan’ın bağımsız olmasını diliyorum. Çünkü Doğu Türkistan özerk bölgeden ziyade adeta Çin’in bir kolonisi veya sömürgesi gibi yönetiliyor. Bir de sözde Milli Komünist  Çin yönetimi de bir başka sebep olarak ortadadır.

Uygur bölgesinin mevcut genel durumunu özetlersek, oldukça karışıktır.Ayrıca,buna bağlı olarak  Çin de oldukça  huzursuz  ve gergindir.

Bu arada  burada ayaşayan Han Çinlilerinin  çoğunlğu,  1949 yılından sonra Doğu Türkistan’a  zorla yerleştirilen etnik Çinli göçmenlerdir. Bu taşınmanın nedeni ise bölgeyi bu etnik Çinli nüfusu kullanarak daha iyi kontrol etmek  düşüncesidir. Benim ailem 1960’ların sonlarında taşınmış ve ben burada doğmuş bir Çinli’yim. Dedem Çin’de ticaret ile geçimini sağlarken,komünist yönetim tarafından tutuklanmış ve hapsedilmiş.Dedem Hapishanedeki baskı ve işkencelere fazla dayanamamış ve birkaç kez intihara kalkışmış.

Ben, bu  cevabı  yazımda, durumu  kendi kişisel düşüncelerime ve gözlemlerine göre doğru olarak  anlatmaya gayret ettim. Sözlerimde her hangi bir  gerçek dışı bir  yanlışım  yoktur. Yine de buna bir itirazınız varsa varsa, lütfen bunu tekrar bana bildirmenizi rica edeceğim.

TEŞEKKÜR : Bu yazıyı Uyghurnet.org Sitesi adına İngilizceden Türkçe’ye Tercüme eden,  Seyit İlktürk’e teşekkür ederim.

Kaynak: http://www.quora.com/Whats-the-history-of-Xinjiang-separatism-in-China-Why-would-militants-in-Xinjiang-want-to-separate-from-China