UYGUR TÜRKLERİNİN İNSANLIĞA ARMAĞANI 5 BÜYÜK BULUŞ

Yazan  : Emin Tursun (Merhum Tarihçi, Araştırmacı ve Yazar)

Kaynak  : www.Qimbulak .cn

         Türk  Milletinin  en önemli boylarından biri olan ve ilk yerleşik hayata geçen  Uygurlar ve onların ecdatları  tarihi süreçte kendilerine özgü yeni bir kültür ve medeniyet ortaya koymuşlardır. Yerleştikleri coğrafyanın   özelliklerine göre, bazen bu şartlara  adapte olurken, bazen  de bu şartların mümkün olanlarını değiştirerek ayrı mekan ve zamanlarda    ortaya koydukları yeni buluşları insanlığa armağan olarak bırakmışlardır.

        Bunlardan en önemli  5  buluş şunlardır  ;

4.KAĞIT

        Kağıt,insanların en önemli buluşlarından biridir. Tarihte Kağıdın ilk olarak Çin’de yapıldığı iddia edilir. İlk yazılı belgelere göre, M.105.yıllarında Sey Lun adında bir kişi kağıdın yapılmasında geçmişin deneylerinden ve tekniklerinden   yola çıkarak,ağaç kabuğu,kendir telası,eski  bez parçaları ile eski balık ağlarının iplerinden kağıdın ham maddesini (kağıt suyu’nu) hazırlamış ve kağıt  yapmıştır.Ancak,   halkların anlayışına ve bilgisine göre kağıt yapma tekniğinin, bu tarihten (Sey LUn’dan) çok öncesinden  bulunduğu  açıktır.  Kağıtçılık mesleğinin Orta Çin’den  dünya’ya dağıldığı iddiasına göre,bu meslek Merkezi Çin’den  ilk önce Turfan bölgesine gelmiş olabileceği   en güçlü bir ihtimal olabilir. Çünkü,M.25-220 yılları arasında (Çin’in Doğu Hen devri) Turfan Tarım vadilerinde yaşayan kavimlerin kağıtçılık mesleğini icra ettikleri ve geliştirdikleri kesin  olarak bilinmektedir.İngiliz Arkeolog Aurel Stein 1901’de Lodb Nor bölgesindeki araştırmalarında Kağıt parçaları bulmuştur. Avrupa’ya götürülen bu kağıt parçaları 1910 yılında Viyana’daki ünlü Botanik- Fizyolog Dr.Viesteir tarafından analiz edilmiş olup,bu kağıtların dut kabuğuna bez parçası  ilave edilmiş bir karışımdan yapıldığı tesbit edilmiştir. Bu bölgeden elde edilen buluntuların içinde kağıttan mamul ayakkabılar ile yine kağıttan imal edilmiş insan heykelciklerine de rastlanılmıştır.Bu  kağıt’tan yapılmış buluntuların  Şanghay  Kağıt Araştırma Merkezi’nın kimyasal Analiz Laburatuvarında analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre bu kağıtların bir kısmı pamuk’tan büyük bir kısmı ise,kendir ve kendir benzeri  dokumalardan ve buna benzer maddelerden yapıldığı tesbit edilmiştir.Yine analiz sonuçlarına göre , bu kağıtların yapımında kullanılan tekniğin,  Çin’in aynı dönemde hüküm süren  Batı Hen devrindeki teknikten çok daha  ileri olduğu görülmüştür.Ayrıca,bu kağıtların yapım tekniğindeki bazı hususların islah edildiği , kağıt hamuru kalitesinin yüksek ve yapılan kağıtların yüzeysel görünümünün de  güzel ve kaliteli olduğu görülmüştür.Bitkilerden elde edilen  zamk maddesi katılan iyi kaliteli perde motifli ve süt kağıdı denilen kağıt türlerinin, dünya’da  imal edilmiş en kaliteli kağıtlar olduğu kabul edilir. Ayrıca,Turfan-Tarım vadilerinde bulunan kağıtlar arasında hayvan kemiğinden yapılan ve bazı doğal kimyasallardan imal edilen zamkların kullanıldığı  resim kağıtlar de vardır.Bu kağıtların o devrin dini inanışlarına  ait (Budizm,Brahmanızm  ve Nesturilik Vb.dinler)  tesvirlerin çiziminde kullanılmak  ve güveden korumak  için sarı  renge  boyanmıştır.

      Bütün bu deliller şunu gösteriyor ki, Ülkemizin Turfan Tarım düzlüğünde yaşayan kavimler milattan çok önceki tarihlerde kağıtçılık sanatını  icra etmişler,yeni kağıt  teknikleri ve türleri bulmuşlardır. Kağıtçılık  mesleğinin Horasan,  İran ve civar  bölgelere  Ülkemiz üzerinden yayıldığı  kuvvetle muhtemeldir.

Etiketler: Genel