UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ(UYHAM)
Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof.Dr.Osman Mert Kaşgarlı Mahmut’un 11.yüz yılda yazdığı ve Türkçenin ilk sözlüğü “Divanu Lügat’it Türk ” Türk dünyasını birleştirmiş ve birleştirmeye de devam ediyor.”dedi.
TDK Başkanı Prof.Dr.Osman Mert bu sözleri Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılan “Türk Dilleri Divanının= Divanü Lugat’it Türk’ün) yazılışının 950. yıl dönümü dolayısıyla, 4 -6 Aralık 2024 tarihleri arasında Denizli Pamukkale Üniversitesi’nde “Uluslararası Türk Dilleri Divani(DLT) ve Türk Dünyası ” konulu uluslararası sempozyumda dile getirdiği bildirildi.
Uluslararası Türk Dilleri Divanı ve Türk Dünyası” konulu sempozyumun açılışında konuşun TDK, Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, Kaşgarlı Mahmut’un 1074 yılında yazdığı DLT.adlı ünlü eserinin Türk dünyasını birleştirdiğini ve günümüzde de bu misyonunu sürdürdüğünü belirterek başladığı konuşmasında şunları söyledi : ” Türkiye Cumhuriyeti devleti olarak 2017 yılında Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)’ne başvurarak Türk Dilleri Divanı’nı(DLT’ü) İnsanlığın somut olmayan kültürel miras listesine alınmasını sağladık.Bu eserin aslı İstanbul’da Fatih-Millet kütüphanesinde bulunmaktadır. BM. UNESCO Teşkilatı DLT’ün yazılışının 950 yılı anısına 2024 yılını Kaşgarlı Mahmut yılı olarak ilan etti. Türk Dil Kurumu olarak 2024 yılında Türkiye ve Türk ülkelerinde bu konu ile ilgili bilimsel toplantılar gerçekleştirdik. DLT’ün yazılışının 950.yılını anmak amacı ile bu yılın başlarında Kırgizistan’in başkenti Bişkek’te, Daha sonra Azerbaycan’in başkenti Bakü’de ve geçtiğimiz Ekim ayında ise Kahramanmaraş Sutçü İmam Üniversitesinde bu ayın başında ise Denizli Pamukkale Üniversitesinde 04-06 Aralık 2024 tarihleri arasında 3 günlük bir sempozyum düzenlemiş bulunuyoruz.Türk Dilleri Divanı sadece Türkiye Türklerinin değil,bütün Türk halklarının ortak eseri ve değeridir. Azerbaycan’da DLT.’nün asıl Arapça nüshasının yayınlanması dolayisiyle da DLT’nün yazılışının 950.yıldönümü toplantısının ilkini bu ülkede gerçekleştirdik. için toplantılar düzenledim. Bütün bunlara bakarak “Türki Diller Divanı=DLT” Türk dünyasını birleştirme devam ediyor .”şeklinde konuştu.
Prof.Dr. Öcal : DLT. UNESCO Miras Listesindeki Türk eserlerinin En Önemlisi
Açılış töreninde konuşan UNESCO Türkiye Şubesi Müdürü Prof. Dr. Oğuz Öcal Doğu Türkistan’da yazılan DLT. ile Uygur Türklerinin kıymetli bir değeri olan Meşrep başta 30 eser BM.UNESCO Teşkilatının İnsanlığın somut olmayan kültürel miras listesine aldığını belirterek söyle konuştu : ” Türkiye olarak diğer Kardeş Türk Cumhuriyetlerinin de desteğiyle Türklere ait 30 eseri İnsanlığın Somut olmayan kültürel miras listesinde yer almasını sağladık. Bunların içinde Kaşgarlı Mahmut’un yazdığı “DLT=Türk Dilleri Divanı” en önemli eser olarak yer alıyor. Bu 30’a yakın miras listesinde Türkiye’nin yanı sıra Türk halklarına ait kültürel mirasımız da mevcuttur. 2017 yılında “Türk Dilleri Divanı”nı Türkiye adına UNESCO’ya sunduk ve kabul edildi. Bir eserin UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne kabul edilmesinin tek şartı vardı, o da eserin o ülkenin envanterinde bulunması ve yer almasıdır. “Türk Dilleri Divanı”nın orijinal nüshası İstanbul’da Milli Kütüphanede bulunmaktadır. “şeklinde konuştu.
Prof.Dr. İnayet : DLT. Doğu Türkistan’ın İçin de Çok Önemli
” Uluslararası Türk Dilleri Divanı=DLT ve Türk Dünyası ” Sempozyumuna bir bildiri ile katılan Doğu Türkistanlı Uygur Türkü Bilim insanı Prof.Dr.Alimcan İnayet Özgür Asya radyosuna sempozyumu şu sözlerle değerlendirdi : ” Kaşgarlı Mahmut’un yurdu Doğu Türkistan’da bu ölmez eserin yazılışının 950.yıl dönümü Çinli İşgalciların engelleme ve yasakları sebebiyle kutlanamıyor. Ancak, Türkiye başta Türk Ülkelerinde görkemli törenler ve bilimsel toplantılarla kutlanabiliyor. Bundan dolayı mahzun yüreklerimiz teselli buluyor.Bundan son derece mutlu oluyor ve gurur duyuyoruz. DLT.yüksek bilimsel değere sahip olmasının yanında aynı zamanda bu tür toplantılarla Çin işgalindeki Doğu Türkistan’ı ve Uygur Türklerinin dramatik durumunun gündeme getirilmesine vesile oluyor ve bu yönü ile çok büyük önem taşıyor. Doğu Türkistanlı bilim insanları DLT.ve Kaşgarlı Mahmut ile ilgili toplantılarda sunduğu bildirileri ile birlikte Çinli işgalcıların Doğu Türkistan Türklerine yönelik etnik ve kültürel soykırım suçlarını de gündeme getiriyorlar.” şeklinde konuştu
