Toplantıda BM. İnsan Hakları Yüksek Konseyi(OHCHR)nin 31 Ağustos 2022’de açıkladığı Uygur bölgesindeki “insanlığa karşı suçlar” hakkındaki rapor dahil olmak üzere, 2018’den bu yana ülkeler, uluslararası insan hakları ve hukuk kuruluşlarının açıkladığı Doğu Türkistan’daki insan hakları ihlalleri ile ilgili açıklanan birçok güvenilir rapor ve kanıt ortaya konuldu ve Çin bu raporlar için sorgulandığı ve hesaba çekildiği görüldü.
Toplantıya Doğu Türkistan ve Uygur STK.Temsilcileri de Davet Edildi
BM. İnsan Hakları Yüksek Konseyi(OHCHR)nin Cenevre’deki bu toplantısına Doğu Türkistan ve Uygur STK.larının temsilcileri DUK Başkanı Dolkun İsa,Uygur Hareketi Başkanı Ruşen Abbas,Uygur Araştırmalar Merkezi Müdürü Abdulhakim İdris ve Uygur İnsan Hakları Savunucu Uygur Türkü Avukeü Dr.Reyhan Esat de davet üzerine katıldı. Oturumlarda söz alan DUK Başkanı Dolkun İsa ve Uygur Hareketi Başkanı Ruşen abbas da söz aldılar.Uygur temsilciler konuşmalarında Çin’in işgaliindeki Doğu Türkistan’da yaşayan Türklere yönelik insanlık suçları ile etnik soykırım uygulamaları hakkında kanıtlı sunumlar yaparak : ” BM.başta olmak üzere Ülkeler ve uluslararası toplum Çin’in Uygurlara yönelik soykırım cinayetlerini durdurmak içiinbir an önce harekete geçmilidir. Eğer geç kalınırsa Doğu Türkistan’da kurtarılacak hiç Türk kalmayacaktır.” sözleri ile ülkelerin dikkatini çekmeye çalıştılar.
Çin’in Etnik Soykırım, Toplu Tutuklama ve Toplama Kamplarının derhal Kapatmasını Talep Ettiler
Toplantıda söz alan 50’den fazla Ülke Temsilcilerinin Çin’e işgalindeki Doğu Türkistan’da işlediği insan hakları ihlalleri ile ilgili konuştular. Çin’in Uygur bölgesindeki insanlık suçlarını durdurması, etnik soykırım, Toplu tutuklamalar ile Toplama kamplarını kapatmasını ve tutukluların derhal serbest bırakılması çağrısında bulundular. Ayrıca ülke temsilcilerinin konuşmalarında ülkelerinin Çin’e yönelik özel ve ayrıntılı tavsiyelerini dile getirdiler.
ABD’nin BM. Cenevre Misyonundaki Başkanı toplantıda yaptığı konuşmasında, Çin’in Uygur bölgesi, Tibet ve Hong Kong’daki keyfi tutuklamalara son vermesi ve BM’nin belirlediği İnsan hakları ve diğer tavsiyeleri de içeren sekiz maddelik bir öneri de de bulundu. Ayrıca, zorla asimilasyon politikalarına ve bölgesel ve etnik ayrımcılığa son verilmesi çağrısı yaptı.
Uygur Hareketi : Çin’in İşlediği İnsanlık Suçları İçin Hesap Verme Vakti Geldi
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nde gerçekleştirilen Çin’in Evrensel Periyodik İncelemesi (UPR) sonrası, Uygur Hareketi(CFU) de bir açıklama yaparak uluslararası toplumu, Çin’i Uygur bölgesinde işlediği insanlığa karşı suçlar ve etnik soykırımdan sorumlu tutmaya ve Çin’den hesap sormaya çağırdı.
Uygur Hareketi(CFU) İcra Direktörü Ruşen Abbas, toplantıda konuşan 30 ülke Temsilcinin Çin’in işgalindeki Doğu Türkistan’da işlediği insanlık ve etnik soykırım suçlarını listeler haliinde tam olarak ortaya koymalarına tanık olmaktan memnuniyet duyduğunu ifade etti. Ruşen Abbas ayrıca, bu durumun uluslararası toplumun Çin’in Doğu Türkistan’da Müslüman Türklere karşı işlediği insanlık ve soykırım suçlarını açığa vuran kanıtları dikkate alacağına dair güçlü bir mesaj olduğuna da dikkati çekti ve Çin’in Uygur bölgesindeki insanlık dışı ve acımasız eylemlerinden sebebiyle hesap vermesi gerektiğini de açıkladı. Uygur Hareketi açıklamasında ayrıca insan haklarına saygı duyulan bir uygar dünyada uluslararası işbirliğinin önemini vurgulayarak,: ” Çin’in Uygur bölgesinde işlediği insanlık ve soykırım suçlarından dolayı sorumlu tutulması ve bu suçlar için hesap sorulması çağrısını tekrarladı.
BM.İnsan Hakları Konseyi toplantısından sonra Çin temsilcisi bir açıklama yaparak kendisine yönelik işgalindeki Doğu Türkistan, Tibet, Hong Kong ve diğer bölgelerde yaşayan Çinli olmayan halklara karşı işlediği insanlık suçlarına yönelik suçlamaları reddettiğini bildirdi. Çinli Temsilci ve BM organlarının hazırladığı raporları ve diğer bulgularının yalan olduğunu ileri sürdü.
BM.İnsan Hakları Yüksek Konseyi her beş yılda bir Cenevre’deki merkezinde toplanıyor ve tüm BM Üye Devletlerinin insan hakları kayıtlarını masaya yatırarak inceleyen önemli bir mekanizma olarak biliniyor.
