U.ARASI YAZARLAR DERNEĞİ(PEN): ÇİN,DR.İLHAM TOHTİ’Yİ DERHAL SERBEST BIRAKMALI !

UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ(UYHAM)

Uluslararası  Yazarlar Derneği(PEN) bir açıklama yaparak, 2014’te  ömür boyu hapis cezasına çarptırılmasının 10.yılında   Dr.İlham tohti’nın bir an önce serbest bırakılması çağrısında bulunduğu bildirildi.

15 Ocak’ta Uluslararası  Edebiyatçılar  Derneği(PEN) Uygur  insan hakları savunucu ve aydını Dr.Tohti’nın tutuklanmasının 10. yıldönümü münasebetiyle  yaptığı açıklama şöyle ;

” Doç.Dr.İlham Tohti Çin’in  Uygur bölgesinde ( Doğu Türkistan’da) yaşayan Uygurlar ve diğer Türk halklarının temel insanı haklarının etnik Han Çinlilerine olduğu gibi verilmesini yasal ve barışçıl yollarla talep ettiği için  2014 yılında tutuklanmış ve  ömür boyu  hapis cezasına çarptırılmıştır. Dr.İlham Tohti,  aynı zamanda Pekin Merkezi Milletler Üniversitesinde ders veren bir Uygur akademisyen  ve insan hakları aktivisti idi. O,   Uygur bölgesinde yaşayan Türkler ve etnik Çinlilerin  diyaloğunu  teşvik etmiş Uygur bölgesinde  sosyal barışı teşvik için çabalamıştır.  O. kendisini Uygurların ve  bölgede yaşayan diğer azınlıkların temel insanı haklarını  savunmuştur.  Onun Ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış olması   bir haksızlık ve  acı bir trajedidir.

Dr.Tohti  Çin’in Uygurlara Yönelik Baskı ve Zulmüne Karşı Mücadelenin  Bir Simgesidir

Uluslararası  Yazarları Birliği, açıklamasında  Dr.Tohti’nin Uygurlar başta bölgede yaşayan diğer azınlık gurupların bir özgürlük simgesi olduğunu  belirtiyor ve şöyle devam ediyor :

” Dr.Tohti’nin   haksız  olarak  ömür boyu hapis cezasına mahkum edilmesi  bir hukuksuzluktur.   Dr.İlham Tohti Ömür boyu hapse çarptırılması  Çin’in Uygur bölgesinde yaşayan Müslüman Türk azınlıklara  uygulanan baskının simgesidir.  Çin yönetimi yıllardır, bölgede yaşayan  Uygurlar başta  tüm   Türk halklarının kültürel kimliklerini ve geleneklerini  engelliyor onlara baskı, zulüm işkenceler yapıyor.  Son yıllarda ise bu baskılar etnik soykırım  haline dönüşmüş bulunuyor.

PEN Olarak Dr.İlham Tohti’nın Daima Yanındayız

15 Ocak 2024.  Uygur bölgesindeki  soydaşlarının  temel insanı haklarını  haklarını korumak için yasıl ve barışçıl yolları kullanarak  Çin anayasası ve Uygur Özerk Bölgesi yasalarında verildiği   ileri sürülen temel  hakların verilmesini yazılı ve sözlü olarak talep ettiği için tutuklanarak  ömür boyu hapse mahkum edilmesinin 10. yıldönümüdür. Biz  Uluslararası Yazarlar Derneği olarak  Dr.İlham Tohti’nin daima yanında olduğumuzu, insani haklarının geri verilmesi için çalışacağız. Ayrıca  kendisinin  derhal ve koşulsuz serbest bırakılması ve Çin Halk Cumhuriyeti hükümetine bir kez daha çağrıda bulunuyoruz.  Bunun birlikte Çin9 yönetiminin bölgede yaşayan ve etnik Çinli olmayan  Uygurlara ve diğer etnik azınlıklara yönelik baskılarına  derhal son vermesini talep ediyoruz.”  sözleri ile sona eriyor.

Dr.İlham Tohti Kimdir ? 

Doğu Türkistan’in Kaşgar iline bağlı Artuş ilçesinde 1969 yılında dünyaya gelmiştir.  Üniversite sınavlarında  başarı göstererek Pekin  Azınlık Millet Üniversitesi’de okuma hakkı kazanmıştır. Hukuk ve  İktisat   bilim dalında Lisans eğitiminden  aynı üniversitede Y.Lisans ve Doktora eğitimi tamamlamış ve öğretim üyesi olarak atanmıştır. Memleketi Doğu Türkistan ile Merkezi Çin’de yaşayan etnik Çin vatandaşlarının  hayat şartlarını karşılaştırmış ve büyük hayal kırıklığına  uğramıştır. Pekin’de yaşayan etnik Çinlilerin büyük oranda temel insanı haklarına ve ekonomik imkanlara sahip olarak yaşadığını, ancak,ülkesi Doğu Türkistan’da yaşayan Türklerin her türlü temel insanı haklardan mahrum olarak yaşadığını ve ekonomik, sosyal ve siyasal hayatta da dışlandıklarını ve ayırımcılığa tabi tutulduklarının nedenlerini araştırmıştır. Bu haksızlıkların giderilmesi için ÇKP Yöneticilerine mektuplar yazmıştır. Mektuplarda Çin Anayasasını ve sözde Uygur Özerk Bölgesi yasalarında verildiği iddia edilen hakların uygulamada da verilmesini talep etmiştir. Ayrıca arkadaşları ile birlikte  Uygur Bez/Uyghur Land adı ile bir kaç dilde  yayın yapan bir  Haber Sitesi ile   Çin yönetimine ilettiği taleplerini tekrarlamıştır.

Pekin’de uluslararası basına bu konuda konuşmalar yapmış ve kısa zamanda Pekin’de Uygurların savunucusu ve sözcüsü olarak öne çıkmıştır. Bundan sonra kendisine yönelik baskı, tehdit ve şantajlar  yapılmaya başlamıştır.

En son 15 Ocak 2014’te Çin polisi Pekin’deki evine baskın yaparak 70 yaşındaki annesi ile birlikte  eşi ve küçük çocuklarının gözü önünde kendisini kelepçeleyerek ve şiddet uygulayarak göz altına almıştır. 23 Eylül 2014’te başkent Urumçi’de ÇKP yönetiminin emrindeki   Orta Yargı Mahkemesinde “bölücülük” ve “ulusal nefreti kışkırtmakla”suçlaması ile yargılanmış ve ömür boyu hapis cezasına çarptırılmıştır. Kendisi o tarihten beri  10 yıldır Urumçi’deki bir Hapishanede tutulmaktadır.

Dr.Tohti’nun tutuklanması ve ağır hapis cezasına çarptırılması  güçlü bir uluslararası tepkiye neden olmuştur. Türkiye başta olmak üzere özellikle batılı ülkeler  bu  haksız cezalandırmayı protesto eden açıklamalar yapmış ve bu cezalandırmanın kabul edilemez olarak nitelemiştir. Ailesine   2017’den beri  kendisinin cezaevindeki durumu hakkında bilgi verilmediği  bildirilmektedir.