Çin,  1949’da işgal ettiği Doğu Türkistan toprakları üzerinden  Batı Türkistan’ı (Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan, Kazakistan ve  Türkmenistan) ekonomik olarak istila etmeye ve sömürgeleştirmeye devam ediyor.

Batı Türkistan Cumhuriyetlerinin Çin’den aldığı borçlarının dışarıdan aldığı  toplam krediler içindeki oranları  şöyle ;

Kırgızistan ve Tacikistan ülke topraklarında bulunan  birçok yeraltı kaynaklarının işletmesini  Çin’e vermiştir.

Tacikistan’da  mevcut altın madenlerinin  % 80’ı Çin’e tahsislidir.

Özbekistan’ın  Çin’e olan toplam borcu  54 milyar dolar  civarındadır.

Türkistan Cumhuriyetlerinden Kırgızistan ve Tacikistan Çin’e olan borçlarını karşılayacak/ödeyecek karşılıklı  kaynakları bulunmadığı için  bu borçları ödeyemeyecektir.

Bu ülkeler atil durumda veya zarar eden devlete ait şirketleri  bu kredi borçlarına karşılık Çin’e peşkeş çekmek zorunda kalmaktadır.

Tacikistan  ise, borçlarına karşılık  toplam topraklarının %1,1’ni  Çin’e vermek zorunda kalmıştır.

Çin yönetimi  Batı Türkistan Cumhuriyetlerinin durumunu çok iyi bilmekte ve  verdiği kredilerin borçlarını ödeyemeyeceği/ödemedikleri karşılığında  yanı  borçlarına karşılık  siyasi yönden güdümüne alarak kendi lehine kullanmak ve  uluslararası platformlarda onların kendilerini kayıtsız şartsız desteklemeye mecbur bırakmaktadır.  Çin’in Doğu Türkistan’daki  baskı,zulüm ve soykırım cinayetlerine  hiç bir Batı Türkistan devleti   kamu oyunun aksine hiç görmemekte ve duymamaktadır.  Çin’in bu insanlık suçlarını söz konusu ettikleri şimdiye kadar hiç duyulmamış hatta söz konusu  bile etmemektedirler. Çin katliamlarından kaçarak   Kendilerine  sığınan  Uygurları  idam edeceklerini bilmelerine rağmen Çin’e tislim etmekten çekinmemektedir.

Batı Türkistan’da  yaşayan Türk halklarının  Çin’e   karşı tutum ve bakışı genelde  olumlu olarak görülmektedir. Bu konuda açık ve net şekilde  aşırı  derecede Çin’in ekonomik istilasına uğramış Kırgızlar biraz temkinli ve olumsuz bir tavır içindedirler. Doğu Türkistan’da yaşayan Kırgız boydaşlarına Çin’in Uygurlara yaptığı baskı ve zulmü yapmaya başlamalarından sonra  Çin’in asıl yüzünü görmeye başlamışlardır. Bişkek’teki Çin Büyükelçiliği önünde  Çin’in toplama kamplarına hapsettikleri yakınları için Kırgiz Türkleri geçtiğimiz yıllarda  haftalar süren protesto eylemleri  düzenlemişlerdir.

Çin yönetimi Batı Türkistan’da  ekonomik ve siyasi olarak  yer edindiklerinden  hemen ertesinde bu ülkelerdeki Üniversitelerde Çince bölümlere ve özel Çince okullar açarak kültürel   asimilasyon  amaçlı  yayılmacılık içerikli    uygulamalarında  ilk  adımları atmıştır.

Batı Türkistanlı  gençlerinin  merkezi  Çin’deki Üniversitelerde öğrenim görmelerini  sağlamak için burslar vererek ve diğer özendirici imkanlar sağlayarak  Çin’de öğrenim görmelerini   teşvik etmektedir.

Çin,bu yolla İlerde kendisini dinleyen ve  Çin’e yakın hisseden  yüksek öğrenimli aydın ve yönetici kadrolar  oluşmasını amaçlamaktadır. Ayrıca,bu ülkelerde yıllar önce Konfüsyüs Enstitüleri ile Çin Kültür Merkezleri  kurarak faaliyete  başlamışlardır.

Ayrıca, Batı Türkistan devletlerinin  şu andaki yöneticilerinin bir bölümü geçmişte yüksek öğrenimlerini Çin’de  tamamlayan kişilerden oluşmaktadır. Çin bu amaç ve hedeflerini  gerçekleştirmek için yıllar öncesinden sinsice bu alt yapıyı oluşturmaya başarmıştır.

Çin Batı Türkistan Cumhuriyetlerinde  ekonomik ve  siyasi  etkisi  ile birlikte askeri yönden de güçlenmek istemektedir.

Çin, Tacikistan’da ilk askeri  Üssünü Bedahşan bölgesinde kurmuştur. Bu üslerin ileride daha da arttırılmasına yönelik çalışmalar yapmaktadır. Ayrıca, Türk Cumhuriyetleri ile ortak askeri tatbikatlar da yapmaktadır.

Yüzlerce  Çinli şirket, Batı Türkistan’da önemli  sektörlere el atmış ve baskın olarak faaliyet yürütmektedir.  Özellikle  hayati  ve günlük tüketim malları ile adeta bu Cumhuriyetleri istila etmiştir. Bu ülkeleri  kendisine bu konularda bağımlı hale getirmek  ve tüketim malları üretimi yapacak  hafif sanayinin kurulmasını engellemektedir. Her türlü ihtiyaç maddeleri  bu Çinli Şiriketler aracılığı ile  çok düşük fiyatla Çin’den  ithal edilmektedir.

Bu Cumhuriyetlerin enerji kaynakları ; Petrol ve doğal gazın tek alıcısı Çin’dir.

Özellikle Türkmenistan borçlarını ödemek için gazını Çin’e piyasa değerinden çok daha düşük satmaktadır.

Geçtiğimiz hafta Pekin’in Ziyaret eden Cumhurbaşkanı  Çin ile stratejik işbirliği anlaşması imzalayarak ilişkileri  çok  daha  ileriye taşıyacaklarını açıklamıştır.

Çin’in  işgalindeki Doğu Türkistan toprakları üzerinden  Kazakistan, Kırgizistan ve Tacikistan ile (Batı Türkistan’la) 3 bin Km uzunluğunda bir  sınırı vardır.

Çin, bir yandan  Bu ülkelerin yeraltı kaynaklarını sömürerek Çin’e taşırken,   diğer yandan “Bir Kuşak-Bir Yol” adını verdiği Yeni İpek Yolu projesi ile Batı Türkistan’ı daha çok etkisi altına almak istemektedir. Çin yönetimi bu  emperyalist projesini  kullanarak  inşa ettiği bu  kara ve demir yolları ile   ilerde daha çok  etnik Çinlileri Batı Türkistan’a transfer ederek  yerleştirmek ve Doğu Türkistan’da yaptığı gibi  Batı Türkistan’da da demografik asimilasyon yapmak istemektedir.

ÖZETLERSEK :  Çin ekonomik, siyasi ve  yoğun  etnik Çin nüfusunu  kullanarak   bütün Batı Türkistan’ı  Doğu Türkistan gibi kendine bağlayarak önce sömürgeleştirerek sonraki merhalede ise  işgal etmek istemektedir.  Çin işgal yönetiminin Doğu Türkistan Türklerine yönelik baskı, zulüm ve etnik soykırım başta diğer uygulamalarından ibret almak,   olanlardan ders çıkarmak  suretiyle  Uygur Türklerinin düştüğü aynı hataları tekrarlamamak ve Çin’in tuzağına düşerek helak olmamak için çok dikkatli olunması   gerekmektedir.

Çin’in  Türkistan bölgesindeki bu taşma, yayılma ve sömürgeci uygulamaları    günümüzde olduğu gibi  böyle devam ederse  ALLAH KORUSUN Batı Türkistan devletleri de önce özgürlüğünü, daha sonra ise bağımsızlığını Çin’e kaptırabilecektir.

Günümüzde Türk Dünyası çok kritik bir dönemden geçmektedir. Bu konuda  Türklerin bin yıllık devlet geleneği ve tecrübesine sahip  Türkiye’nin önderliğinde  Türk Devletleri Teşkilatı(TDT) biran önce bu kritik  konumdan düzlüğe ve selamete çıkabilmek için yeni  çözümler  üretmeli ve  derhal uygulamaya başlamalıdır.

Yazımızı Doğu Türkistan Türklerinin efsanevi  Lideri Merhum İsa Yusuf Alptekin’in  daima tekrarladığı  şu duası ile bitirelim !

 ” Allah Aziz Türk Milletini daime Korusun ve ilelebed Payidar Eylesin! Amin “

Kaynak : Sayın yazarın  20 Ocak 2023’te sosyal medyadaki bu  paylaşımı  detaylandırılarak  yeniden düzenlenmiştir. (UYHAM)