Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 2016’de Akdeniz’de bulunan ada ülkesi Malta’ya sığınan karı koca 2 Uygur Türkü’nün Malta’dan sınır dışı edilip Çin’e teslim edilemeyeceğine hükmetti.
Özgür Asya radyosunun İngiliz “The Guardian” gazetesinin 17 Ocak tarihli haberine göre 2016 yılında bir Uygur çift Malta’ya gelerek sığınma talebinde bulunmuş ancak 2017 yılında bu başvurunun reddedilmiş ve bu karı koca Uygurlar o tarihten beri kaçak olarak bu ülkede saklanarak yaşamak zorunda kalmışlar.
Uygur Çift 2022’de tekrar sığınma başvurusunda bulundu. Ancak Malta hükümeti 12 Ocak 2023’te bu talebi reddetti. Malta hükümeti ayrıca sığınmacı Uygurların Çin’e geri gönderileceğini ve önümüzdeki günlerde uçuşlar başladığında onların uçakla Çin’e teslim edileceği yönündeki kararını de Çifte bildirdi.
Edinilen bölgelere göre, Malta hükümeti, Uygur çifte Malta’da yaşarken herhangi bir yardımda bulunmadığı gibi kendilerinin Çin’e geri gönderilmeleri halinde hayatlarının tehlikeye girebileceğini bildikleri halde başvurularını reddetti.
Malta ve İspanya STK.ları Devrede
Bunun üzerine Malta merkezli sivil toplum kuruluşu “Foundation Aditus” ile İspanya merkezli sivil toplum kuruluşu “Safe Guard Defenders” ortaklaşa girişimde bulunarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne bu Uygurların sınır dışı edilmemesi ve Çin’e teslim edilmemesini talep eden bir dilekçe ile Avrupa İnsan hakları Mahkemesine başvuruda bulundu. Şikayet dilekçesinde Çin’in Uygurların ülkesinde insanlık suçları ile soykırım cinayetleri işlediklerine dair BM.İnsan Hakları Yüksek Komiserliğin yayınlanan raporlar bulunduğunu ve bir çok uluuslararası kuruluşları da bu raporu teyit ettiklerini belirterek ” Malta yönetimi zulme uğrayanlar haklarını korumamakla ve üstelik Çin’e geri göndemekle tehdit edilmekle ” suçlanıyor. BM.ve AB. İnsan Hakları Sözleşmesinin tarafı olan Malta Hükümetinin bu insanların hayatlarını korumakla mükellef olduğu belirtiliyor.
Avrupa Mahkemesi, 16 Ocak’ta Uygur Çiftin Çin’e teslim edilmesini iptal eden kararını Malta’ya ve Davacı STK.lara bildirdi. Mahkeme Kararında ” Avrupa Mahkemesi’nin bu kararı Malta’nın sığınmacı politikasına ve prosedürlerine yönelik bir eleştirel bir sonuç olduğu, Uygurların sığınmaya çok muhtaç bir halk olduğunu, bu halkın Çin’in anavatanlarındaki acımasız şiddet ve zulümden kaçmak zorunda kaldıklarını Malta’nin Uygur insanların bu durumu görmezden gelmesinin kabul edilemez olduğu” ifadeleri de yer alıyor.
