Ünlü Tarihçi  Prof.Dr.İlber Ortaylı  Uygurların uzun süredir Türkistan’da yaşayarak  medeniyetler  kurmuş  bir Türk topluluğu olduğunu belirterek sözlerini şöyle sürdürdü : ” Uygurlar antik Budizm döneminden beri Çin ile ilişkiler kurmasına rağmen, kendi dilini ve kültürünü  korumuş  ve Çinlileşmemiş ve diğer dilleri ve yazıları özümsememiştir. Hatta İslam’ı kabul ettikten sonra  da  yanı  İslam  kültür ve medeniyetinin etki dairesine girdikten sonra  bu özelliğini sürdürmüştür. Ayrıca, İslam  dinini kabulü sonrasında da ilk  Türk dili sözlüğü ve gramer kitabını  yazmak  suretiyle kendi dilini korumayı başarmıştır. Uygurlar kimlik ve  varlıklarını korumak için buna benzer bir çok çabalar göstermiştir.  Doğu Türkistan , Türk kültür ve medeniyetini  gerçek anlamda  bir iman, İrfan ve bilimle özümseyerek  yüksek Türk  kültürünün  oluşumuna temel oluşturulduğu bir coğrafya olmuştur. Uygur Türkçesi , tüm Türk  lehçeleri arasında  Anadolu Türkçesine  en yakın bir Türkçedir.”

Uygurların Çinliler ile Çok Yönlü Farklıkları Nedeniyle Asimile  Edilebilmesi  İmkansızdır

Prof. Dr. İlber Ortaylı konuşmasında  ” Uygurlar ile Çinliler arasındaki kültürel ve çok yönlü farklılıklar nedeniyle Uygurların asimile  edilebilmesinin  imkansız olduğunu vurgulayarak sözlerini şöyle   sürdürdü  :  ”  Günümüzde  Çin’in ihtiyacı olan  enerji  kaynaklarının büyük bir kısmı  Doğu Türkistan topraklarından elde edilmektedir. Doğu Türkistan için bu durum  çok  yeni ve önemli bir  kanıttır.” sözleri ile tamamladı.