BM.YÜKSEK KOMİSERLİĞİNİN AÇIKLADIĞI ” UYGUR İNSAN HAKLARI RAPORU”‘NDA NELER VAR ?

UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ(UYHAM)

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek  Konseyi ile BM. Irkçılıkla Mücadele Komitesinin  işbirliği ile 2018-2021 yılları arasında  yaptığı  ortak çalışmaları sonucu hazırlanan “Uygur İnsan Hakları Raporu” Ağustos 2021’de tamamlanmış ve Aralık 2021’de açıklanacağı duyurulmuştu. Ancak,Çin ve onun zulüm ortakları Peyk ülkelerin baskı ile açıklanmamıştı. BM. İnsan Hakları Konseyi Yüksek  Komiseri Michelle Bachelet görevinin bitmesine dakikalar(13 dakika) kala  8 aydır, merakla beklenen  Uygur  raporunu  nihayet  açıkladı. Dünya kamuoyunda geniş yankı uyandıran 46 sayfalık rapor,  Çin işgal yönetiminin Doğu Türkistan’da  yaşayan Türk halklarına yönelik  ağır insan hakları ihlallerini  belge ve kanıtları ile  ortaya koyuyor. Rapor tüm dünyada büyük ilgi ve Doğu Türkistanlılar tarafından ise, memnuniyet ile karşılandı.   

BM.İnsan Hakları Yüksek Konseyi’nin 31 Ağustos’ta açıkladığı  uygur insan hakları raporu  Doğu Türkistan davası açısından çok önemli   bir aşama olarak tanımlandı   ve Doğu Türkistan Türklerince memnuniyetle karşılandı.

Rapor, İşgalci Çin yönetiminin  Doğu Türkistan’da  işlediği insanlık suçları ve etnik Soykırım cinayetlerini  tanıkların ifadeleri  ve  şahitlerin anlatımı  ile birlikte   kanıtlı olarak gözler önüne seriyor. Açıklanan 46 sayfadan oluşan bu rapor   tüm dünyada büyük yankılar  uyandırdı. Uluslararası toplumun Çin  işgal yönetimine olan tepkisini bir kat daha arttırdı. Bu rapor Çin yönetiminin  Uygur Türkleri konusundaki bütün sinsi aldatmaca, yalan ve  utanmazca inkar ve sahtekarlıklarını bir kez daha  bütün çıplaklığı ile gözler önüne serdi.

Raporun en önemli özelliği ise, Çin’in işgalindeki Doğu Türkistan’daki baskı,Zulüm,insanlık suçları ile soykırım uygulamaları insanlığın ve  dünyanın en büyük ve prestijli bu Teşkilatı : Birleşmiş Milletler Örgütü tarafından  ilk kez resmen  tesbit ve tescil  edilmesi  olarak belirtiliyor.

Açıklanan  Söz konusu raporda;  Çin’in Doğu Türkistan’daki ağır insan hakları ihlalleri  “Çin’in Uygurlara Yönelik Ağır insan hakları ihlalleri yaptığının güçlü bir ihtimal olduğu ” tanımı  ile  ifade edilirken,  Çin’in yıllardan beri Uygurlara yönelik baskı, zulüm ve insanlık  suçları “SOYKIRIM”  olarak nitelendirmedi.

46 sayfalık rapor, Doğu Türkistan’daki Uygur Soykırımını tüm yönleri ile ele alarak inceliyor.   Doğu Türkistan’a gidemeyen ve detaylı gözlem imkanına sahip olamayan BM,  rapor için 23 Uygur, 16 Kazak ve 1 Kırgız Türküyle detaylı  görüşmeler  yapıldığı belirtildi. Rapor, toplama kamplarındaki kötü koşullar ve  ve tutuklulara uygulanan insanlık dışı muameleleri, kamp mağdurları ve  tanıkların bizzat   anlatımları ve uzmanların   ifadeleri ile  gözler önüne seriliyor .

Uygur Raporundan Bazı Bölümler Şöyle ;   

1.  İŞKENCELER : Çin Toplama Kampları mazlum ve Tanıklar  ” Yolbars Orunduk =   Arslan Koltuğu”  denilen bir  işkence aletine  bağlıyken elektrikli coplarla dövüldüklerini,  vücutlarına elektrik akımı verildiğini, yüzlerine su dökülerek ve diğer Çin usulü işkencelerle  sorgulandıklarını ve işlemedikleri suçları  itirafa zorlandıklarını, uzun süreli hücre hapsi ve küçük taburelerde saatlerce  hareketsiz oturmaya zorlandığını  tesbit edilmiştir.
2. Toplama kamplarının yanında  üretim için kurulan  işletme ve Fabrikalarda, bu kamplarda tutulan en az 3 milyon Uygur Türkünün zorla  Köle/İşçi olarak çalıştırıldığı bilgisine ulaşılmıştır.
3. ÇKP yönetiminin Uygur bölgesinde  ” Terörle ve aşırılıkla mücadele politikası” kapsamında Doğu Türkistan’da ciddi insan hakları ihlalleri işliyor” ifadesi yer aldı.
4.  Doğu Türkistan’daki toplu gözaltı Merkezleri ile Hapishane  ve Çin tipi Toplama kamplarındaki tutuklulara  Çin işgal yönetiminin bizzat resmi  eliyle ‘’Baskı-İşkenceler ’’ uygulandığı  kanıtlanmıştır.
5. Çin yönetiminin  ağır insan hakları ihlalleri  sonucunda, “Doğu Türkistanlı aileler parçalanmış  ve insanların bir birleri ile  temasları koparılmıştır. Bu suretle  toplumun temeli olan aile  kurumu ortadan kaldırılmıştır.
6. Uygur, Kazak, Kırgız ve diğer baskıya uğrayan halklar  Çin yönetiminin bu  acımasız vahşetinin öncelikli  hedefi haline gelmiştir.
7.  Çin yönetiminin  bölgede yaşayan ve azınlık olarak tanımlanan Müslüman yerli Türk  halklarına  yönelik  ” Yıldırma, Korkutma,Şantaj,Tehdit  ve  çeşitli işkence  Uygulamalarının şiddetini günden güne  arttırmıştır.”  ifadelerine yer verilmiştir.

1. Uygur raporunun   Çin yönetimine karşı  öneriler bölümünde  İşgalci  Çin yönetimine şu çağrılar yapılmıştır :

• Çinli yetkililer Uygur bölgesinde  keyfi olarak tutukladığı ve  Toplama kamplarına hapsettiği, baskı ve işkenceler uyguladığı   tüm  tutuklu ve hükümlüleri derhal serbest bırakmalıdır.
• Bölgede yaşayan Uygur, Kazak, Kırgizlar   başta tüm etnik guruplara mensup  insanların kayıp durumda olan ve yıllardan beri hiç bir haber alamadıkları  aile üyeleri hakkında bilgi almaları sağlanmalı ve Çinli yetkililer  bu konuda  ailelere   yardımcı olunmalıdır.