UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA AMERKEZİ(UYHAM)
ABD, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya ve Birleşik Krallık’ın da aralarında bulunduğu dünyanın en büyük ekonomilerini temsil eden G7 ülkelerinin dışişleri bakanları ile Avrupa Birliği’nin Birleşmiş Milletler özel temsilcisi New York’ta bir araya gelerek küresel durumla ilgili acil konuları görüşmek üzere toplandığı açıklandı.
22 Eylül’de gerçekleşen G7 ülkelerinin dışişleri bakanlarının toplantısının ardından yayınlanan resmi açıklamaya göre, G7 ülkeleri dünyanın genel durumu üzerinde ivedi ve aciliyeti olan 3 önemli konuyu görüştüğü bildirildi.
Ele alınan bu ivedi ve acil 3 konu ise şöyle açıklandı :
- Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı
- Çin’in Uygur Bölgesinde yaşayan Uygur,Kazaklar ve diğer Türk topluluklara yönelik uygulamaları
- Çin’in Tayvan adasına yönelik tehditleri
Ortak Bildirinin Uygurlar ile ilgili bölümünde ise şu ifadeler yer alıyor :
- ” G7 ülkeleri, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’nin “Çin’in Uygur Özerk Bölgesi’ndeki insan hakları durumunun değerlendirilmesine ilişkin raporunun yayınlanmasını memnuniyetle karşılar
- G7 Ülkeleri Çin’in Uygur bölgesindeki ciddi insan hakları ihlallerinden derin endişe duymaktadır
- Çin’in bölgede yaşayan Uygurlar ve diğer Türk topluluklarına karşı uygulamalarının (eylemlerinin ) “Uluslararası suçlar, özellikle insanlığa karşı suçlar” oluşturabileceği gerçeği de dahil olmak üzere raporun genel değerlendirmesine özellikle dikkat çeker
- G7 ülkeleri Uygur sorununun çözümü noktasında ortak çalışma ve işbirliğine devam edeceğini beyan eder.
- BM,İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’nin 31 Ağustos’ta yayınladığı Uygur raporunun ardından BM’nin harekete geçmesinin önemini vurguladılar.
- G7 ülkeleri, Çin’i kendi yasaları ve imzacısı olduğu uluslararası yasalar çerçevesinde insan haklarına tam olarak uymaya ve saygı duymaya çağırır
CHRD Koordinatörü : G7’nin Açıklamaları Uygur Raporunun Önemini Gösteriyor
Çin İnsan Hakları Projesi Örgütü (China Human Rights Protection-CHRD)’nün Araştırma ve Kampanya koordinatörü William Nee G7 ülkeleri Bakanları toplantısı sonunda yayınlanan ortak açıklamayı şöyle değerlendirdi : “G7 ülkelerinin Çin’e yönelik tepkisi, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’nin 31 Ağustos’ta yayınladığı Uygur raporunun ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Uygur raporu BM’nin bünyesinde faaliyet gösteren İnsan Hakları Yüksek Konseyi’nin tam yetkili olarak yayınladığı çok önemli bir rapordur. Uygur raporu, Uluslararası toplumun Uygur bölgesinde neler olup bittiğini, özellikle de insanlığa karşı suçların işleniyor olabileceğini anlamasının önünü açmıştır. Bu rapor aracılığıyla uluslararası toplum, harekete geçmesi için BM’ye baskı yapabilir. Böylece G7’nin açıklamaları, raporun ne kadar önemli olduğunu ve insan hakları aktivistlerinin neden yıllardır rapor için çağrıda bulunduğunun sebeplerini açıklıyor.
Öte yandan açıklamada, Tayvan ile birlikte Uygur meselesinin de gündeme getirilmesi , Uygur meselesinin G7 ülkeleri ile Çin arasındaki ilişkide en önemli meselelerden biri olduğunu gösteriyor. G7 ülkelerinin artık Uygurların durumu hakkında derin bir anlayışa sahip olduklarını ve bu nedenle BM’de öncü bir rol oynamaları gerektiğini düşünüyorum.
BM. Yüksek Komiserliği Uygur Raporunun Ardından bir Rapor Daha Hazırladı
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Uygur raporunun açıklanmasının ardından BM uzmanları raporun bulgularına dayanarak bir açıklama yaptı ve bundan sonrası için atılacak adımları duyurdu.
Buna göre ;
- BM İnsan Hakları Konseyi’nde özel bir toplantı düzenlenmesini,
- Bir uzman grubunun Çin’in insan hakları sicili hakkında bir rapor hazırlamasını
- Çin meseleleriyle ilgili özel bir komitenin BM Genel Kurulu veya Genel Sekreter tarafından atanmasını önerdiler.
G7 ülkeleri bu taleplerin gerçekleşmesi için BM’ye daha fazla baskı yapmalıdır. Elbette bu açıklama, G7 ülkelerinin Uygurların durumu hakkında derin bir anlayışa sahip olduğunu gösteriyor. Şimdi ele alınması gerekenler ve ileriye dönük adımlar şöyle olmalı :
- Alınacak önlemler tesbit edilmelidir.
- Şimdi Ukrayna’daki kriz çok gerginleşiyor, bu yüzden bu ülkeler buna daha fazla odaklanıyor.
- Ancak yine de Çin’in bu kez Rusya’ya verdiği destek ve onunla derin işbirliği, G7 ülkelerinin Çin’e bakışını kökten değiştirmiş bulunuyor. di.
DUK Başkanı İsa : G7’nin Ortak Açıklaması Sevindirici ve UmutVericidir
G7 Dışişleri Bakanları toplantısından sonra açıklanan ortak bildiriyi Özgür Asya radyosuna değerlendiren Dünya Uygur Kongresi Başkanı Dolkun İsa, bu açıklamanın dünya siyasetinde önemli bir etkiye sahip olan G7 ülkelerinin Uygurlara yönelik soykırımı tam olarak anladıklarını gösterdiğini belirterek şöyle konuştu : “Dünyanın ekonomik ve siyasi gelişimini etkileyen bu 7 ülkenin dışişleri bakanlarının, şu anda tüm dünyanın odak noktası olan Ukrayna’daki savaşla birlikte Uygur meselesine de gündeme getirmelerinden çok mutlu ve umutluyuz. G7 Ülke Dışişleri Bakanlarının Birleşmiş Milletler’in yayınladığı Uygur raporuna dayanarak böyle bir açıklama yapmaları tarihi öneme sahiptir. BM.İnsan hakları Yüksek Konseyi’nin 31 Ağustos’ta Uygur Raporunu açıklamasından sonra BM.başta tüm tlkelere çağrıda bulunarak boş söylemler yerine soykırımın durdurulması için harekete geçmelerini talep ettik. G7 bildirisinin bu hareketin başlangıcı olmasını umuyor ve ortak açıklamaya imza koyan ülkelere minnet ve şükranlarımızı sunuyoruz.” şeklinde konuştu.