15 Mart’ta Güneydoğu Asya Araştırmaları Merkezi (CSEAS) adlı bir Kuruluş  ” Ülkeler Çin’in Uygur Müslümanlarına uyguladığı  baskı ve zulme neden bu kadar çok  sessiz ve kayıtsız  kalıyorlar?”  başlıklı bir  çevrimiçi bir seminer düzenledi. Toplantıya katılan uzmanlar, neden  ülkelerin Çin’in Uygurlara yönelik soykırımına bugüne kadar sert tepki vermemesi ve  hatta suskun kalarak  Çin’i sessizce desteklemesinin nedenlerini  yorumladılar.

Ömer Kanat : Çin  Uygurları  Hapsediyor etti, Camileri ise Yıkıyor

Seminerin ilk konuşmacısı olarak söz alan Uygur İnsan Hakları Projesi Direktörü Ömer Kanat sözlerine  Doğu Türkistan’i ve Uygurları  tanıtarak başladı.  Uygur bölgesinin önemli bir stratejik konumda olduğunu ve Çin’in  b.atıya yayılması ve genişlemesi  projesi için önemli bir siyasi, ekonomik ve askeri üs haline geldiğini  belirterek  ” Çin işgal yönetimi onlarca yıldan beri bu toprakların gerçek sahibi Uygurlar ve diğer Türklere karşı basakı,zulüm,ekonomik talan ve  toptan soykırım suçları işlemektedir.”dedi. söyledi. Çin, siyasi baskı, ekonomik yağma ve kültürel yıkımla boğuşuyor.

Kanat, Uygur İnsan Hakları Projesi’nin raporlarına göre, 2017’den bu yana milyonlarca Müslüman Uygur topraklarında hapsedildiğini , 16.000’den fazla caminin  yıkıldığını, binden fazla  din adamı  ile   içlerinde Prof.lar Akadesyenler,bilim insanlarının da olduğu  312 önde gelen aydının tutuklandığını bildirdi.  Çin’in bölgeyi ” Uygurların organları Müslüman zenginlere  fahiş fiyatlarla satmak  için Helal Organ  Kaynağı” olarak gördüğünü  Çin’in bütün bu insanlık dışı cinayetlerinin ifşa edilerek gündeme getirildiğini  belirtti ve ” Bütün bunların bilinmesine rağmen birçok Müslüman ülkenin  Çin’in bu acımasız vahşeti konusunda sessiz kalmaya devam  ediyor.”sözleri ile tepkisini dile getirdi.

Bağımsız Uygur Mahkemesi Kararları Önemli

Uygur İnsan Hakları Projesi Direktörü Kanat Bağımsız Uygur Mahkemesinin 23 Aralık 2021’de Londra’daki son  oturumunda verdiği  hükmünün çok önemli olduğunu belirterek şöyle konuştu : “Bağımsız   Uygur  Mahkemesi, Çin’in Doğu Türkistan’da uyguladığı İnsan Hakları ihlallerinin “İnsanlığa Karşı İşlenen bir Suç ve  Etnik Soykırım  cinayeti” olduğuna hükmetmiştir. ABD hükümeti ve diğer bazı parlamentolar da  aldığı kararlarla Çin’i soykırım ve insanlığa karşı  suç işlediğini  açıklamıştır. Ancak,  özellikle Müslüman ülkelerin büyük çoğunluğu ile bazı  diğer ülkeler , Çin’in soykırım politikasına sessiz  ve kayıt kalmış ve hatta  Çin’i bu konuda desetklemişlerdir. Çin, komşu hükümetlere ekonomik ve diplomatik baskı uygulayarak  Uygur soykırımı konusunda onları sessiz kalmaya ve Çin’in  soykırım politikasını desteklemeye zorlamaktadır.” şeklinde konuştu.

Prof.Leibold  : Çin  Hedefine Uygurları Yok  Ederek  Ulaşmak İstiyor 

Avustralya’daki La Trobe Üniversitesi’nde Asya çalışmaları Merkezi araştırmacısı  prof.Dr.  James Leibold,  sözlerine Uygurların  mevcut durumu analiz ederek başladı.

Leibold  konuşmasını şöyle sürdürdü : ”  Çin’in mevcut soykırım ve asimilasyon politikası aslında Çin’in sömürge inşa etme  ve sömürgecilik politikasının  bir gereğidir. Çinliler tarihsel olarak  Çin’in kuzeyinde yaşayan Türkler ve diğer halkları “Barbarlar/ Vahşi ulusları”  olarak tanımlıyor.Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in bugün  ortaya attığı ve desteklediği sözde “Büyük Çin Ailesi” ve ” Çin Uluslarının  Birliği” politikası ile Çinli olmayan Uygurlar ve diğer ulusları  ÇKP’ye boyun eğdirmeye ve  onları asimile etmeye çalışıyor. Bu uygulamaların tamamı Çinlilerin “Ecdatların Ruhuna Varis olabilmek” kadim  amacına  dayanmaktadır. Çin bu bu atalarının ruhuna varis olabilmek için Uygurlar başta diğer Türk halklarını  Çinlileştirerek ulaşmak istemektedir.

Ülkelerin Uygur Soykırımına  Göz Yummasının Sebepleri

Avustralyalı Prof.Dr. James Leibold, Müslüman dünyasının Çin’in  Uygur Müslümanlarına karşı baskı ve zulmüne kayıtsız kalarak  göz yummasının sebepleri hakkındaki düşüncesini şöyle yorumladı : ” İslam ülkeelerinin bu kayıtsız ve sessizliklerinin temelinde şu  3 nedenin olduğuunu düşünüyorum :

1. Birinci neden olarak , Çin’in  Uygurlarla ilgili yanlış bilgiler  yayması ve servis etmesidir. 2017’de Soykırımın başladığında  Çin hükümeti  ülke genelinde kurduğu  yüzlerce  Toplama Kampları ile milyonlarca tutuklu Uygur,Kazak ve diğer Türklerin  bu durumunu 18 ay boyunca bunu  bir sır olarak  dünyadan sakladı ve bu insanlık suçlarını  yalanlayarak inkar etti.   Toplama Kampları hakkındaki yalanları  kanıtları ile birlikte   ortaya çıktığında  Toplama Kampların Mesleki Eğitim  Merkezleri” olduğunu iddia ederek bir kez daha yalan söyledi. Çin yönetimi 2018’den sonra  Toplama kampları konusunda yoğun karşı propagandalara başladı . Çince, İngilizce ve Arapça makaleler yayınladılar. Bu makale ve haberleri Çin yanlısı medya organlarında  geniş çapta propagandasını yaptı.
2. İkinci sebep ise  Çin, iletişim ve karşılıklı ziyaretleri engelleyerek Uygur  bölgesini dünyadan izole etti ve bölgede ne olup bittiği hakkında haberleri çok sıkı şekilde sansürledi. Bu konuda dünyanın Doğu Türkistan’daki Çin baskı ve soykırımı hakkında bilgi eksikliği yaratmış oldu. Çin hükümeti,  kendisinin işlediğini bu suçları  daha sıkı bir şekilde gizlemek için  bilgi üzerindeki kontrolünü  çok daha sıkılaştırdı.
3. Üçüncü neden ise Çin hükümetinin İslam ülkeleriyle çok  yakın ekonomik ilişkiler kurmasıdır. Önde gelen İslam Ülkelerinden Türkiye, Suudi Arabistan, ve Pakistan  ve diğerleri ile ticari ilişkilerini çok daha sıkı hale getirdi. Ekonomik ve siyasi gücünü kullanarak Uygur meselesinde onları suskun ve kayıtsız hale gelmesini sağladı. Ayrıca,  Uygur meselesinde onların  desteğini  arkasına alabildi.

Hindistanlı Dr.Vani : İslam Ülkeleri Uygur Soykırımında Çin’i destekleyerek  Ortak Olmuştur

Hindistan   Sosyal  Gözlem ve Araştırmalar Vakfı(ORF) Araştırmacısı  Dr. Ayjaz Wani, Müslüman ülkelerin Çin’in Uygurlare yönilik baskı,zulüm ve  soykırım uygulamalarına  kayıtsız kalarak sadece sessiz kalmadıklarını, aynı zamanda bu insanlık  suçlarına suskun kalarak  ortaklıkta  yer aldıklarını  belirterek şöyle devam etti. ” Mısır yönetimi 2017’de Mısır’da eğitim gören  2bin 200 Uygur öğrenciyi Çin’e teslim etti. İslam Cumhuriyeti  Pakistan ise,  Orta Asya ülkelerinden  gelen 150 öğrenciyi Çin’in isteği ile  sınır dışı  etti ve  50 kişi  bu ülkede kaçırılarak gizlice yok edildi. Uygurların ikinci vatan olarak bildikleri  Türkiye’nin  de bazı Uygurları Çin’e teslim ettiği yolunda iddialar bulunmaktadır.Bu  Çin’e  teslim etme suçu Suudi Arabistan için de geçerlidir. Günümüzde  Türkiye başta birçok Müslüman ülke Çin ile ” Suçluların Karşılıklı iadesi ” anlaşmaları  imzaladı. Bu anlaşma  bu ülkelere sığınan Uygurların(rehinelerin) Çin’e iade edebileceği  anlamına gelmektedir.

Dr. Ayaz Wani,  Müslüman ülkelerin  Çin’in  bu insanlık suçlarına kayıtsız kalması  ve ortak olmalarının sebeplerini şöyle sıralıyor :

1.  Birincisi, Çin, ekonomik ve diplomatik statüsünü bir fırsata dönüştürmek ve çevresindeki Müslüman ülkeleri kendi kendine yeterli hale gelmelerini engelleyerek kendisine bağımlı hale getirmek  için “Tek kuşak-Tek yol”  Projesini ortaya atmış ve bu stratejiyi izlemektedir. 2018 itibariyle Çin hükümeti Suudi Arabistan, İran, Mısır, Cezayir, Pakistan ve Türkiye’ye 100 milyar dolardan fazla yatırım yaptı veya borç verdi. Çin hükümeti, faiz oranları çok az  veya hiç olmayan İslami bankaların finansal sisteminden çok  iyi bir şekilde yararlanıyor.Çin yönetimi bu yolla  30’dan fazla İslam Ülkesinin Merkez  bankasını kontrolü altına  almış bulunuyor.
2.  İkincisi, Çin hükümeti Müslüman ülkelerle olan  petrol diplomasisini hızlandırarak güçlendirdi.  2019 yılında Çin hükümeti Suudi Arabistan, Umman, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve İran’dan yaklaşık 75 milyar dolar değerinde petrol ithal etti.
3. Üçüncüsü, Çin hükümeti,  İslam İşbirliği Örgütü başta bir çok uluslararası İslami örgütlerle bağlantı kurabilmek için  Çin İslam Derneğini  kurarak bu sözde Derneği   bu işte  kullandı. Ayrıca çeşitli İslam ülkelerinin  medya organlarını  kullanarak kendi propagandası ile islam Milletlerinin beyinlerini  yalan propagandalar ve  yanlış bilgilerle doldurdu.
4. Dördüncüsü,  Çin  büyük İslam ülkeleri ile başta Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, İran ve Mısır  gibi  insan hakları, demokrasi ve ifade özgürlüğü üzerinde ciddi kısıtlamalar bulunan  ülkeleri zsürekli destekledi. Bu nedenle bu ülkeler Çin’in  insan hakları ihlalleri  suçlarını  görmek ve duymak  istemiyor ve Çin’in işlediği bu insanlık suçlarını  umursamıyorlar.

Batı Ülkeleri İslam Dünyası Siyasetini Reforme Etmeli

Hindistanlı Araştırmacı Dr. Ayaz Wani,  günümüzde Çin’in Müslüman ülkeleri ekonomik ve diplomatik  olarak etki alanına aldığını  belirterek sözlerini şöyle tamamladı : ”  ABD ve diğer demokrasi ile yöneltilen Ülkeler  İslam dünyasına yönelik  politikalarında reformlar ve yenilikler yaparak  Çin’in Müslüman dünyasındaki etkisini zayıflatmalı  ve bununla birlikte  Uygur sorununu  ABD başta batı dünyasının bir öncelikli  meselesi olarak ele almaları gerektiğini düşünüyorum.” dedi.

Doğu Türkistan Sorunu De Ele Alınmalı ve Gündeme Getirilmeli

Toplantının sonunda uzmanlar dinleyicilerin sorularını  cevaplandırdı.  Konuşmacıların verdikleri cevaplar özet olarak bu başlıklar halinde  dile getirilmiştir :

1. Çin’in Milliyetler Politikası söyleminin birer yalan olduğu açıktır. Çin   bu  ve benzeri  söylemlerle islam dünyasını aldatmaya devam ediyor.
2. Çin’in suçlu olduklarını öne sürerek sorguladıkları  Uygurların  İtiraflarını  baskı,zulüm ve insanlık dışı  işkenceler  yoluyla alındiği bir vak’adır.
3. Ayrıca, Doğu Türkistan Müslümanlarının sorunlarının de   Rohingya  başta olmak üzere diğer mazlum Müslümanlar  gibi ciddi olarak ele alınması ve gündeme getirilmesi  ortak görüş ve temennimizdir.