ÇİN, DOĞU TÜRKİSTAN’DA DİNİ HAYATI VE BAĞLI FAALİYETLERİ RESMEN YASAKLADI.

Hamit Göktürk / Uygur Haber ve Araştırma Merkezi(UYHAM)
Sözde Özerk Bölge Halk Kurultayı(Uygur Bölgesi Parlamentosu)’nda kabul edilen bir tasarıya göre 01 Ocak 2015’ten itibaren Doğu Türkistan’da yaşayan Müslümanların,nasıl giyinecekleri,hangi tür elbiselerin giyilemiyeceği,45 yaşından küçüklerin sakal bırakamayackları “dini Radikalizm ve aşırılığı sembolize eden veya çağırıştıran kiyafetler, dini sembolize eden takıların takılamayacağı bildiriliyor. Ayrıca,dini yazı ve milli içerikli(hilal,ayet,Allah Taala’nın ismi şeriflerinin yer aldığı yüksük ve takılar de yasak kapsamında. Bu yasaya göre giyilmemesi gereken kiyafetler ile asılması ve takılması yasaklanan takı ve ziynet eşyalarının resimleri Çince ve Uygurca olarak bastırılmış çoğaltılarak sokaklardaki resmi ilan tahtalarına asılmıştır. Giyilmesi yasak olan kıyafetler içerisinde ise,Albayrak(Türk Bayrağı)ve gökbayrak(Doğu Türkistan bayrağı ) baskılı tişört ve kıyafetler de bulunmaktadır.Ayrıca,45 yaşından küçük olan erkeklerin sakal bırakmaları de yasaklanıyor. Yasaklanan kıyafet ve takıların giyilmesi ve takılmasına kimsenin zorlanamayacağı, zorlayan ve buna teşebbüs edenlere ise,30 bın Yuan(5 bin $) para cezası uygulanacağı,bu suçu tekrarlayanların ise,hapisle cezalandırılacağı belirtiliyor.
28 Kasım’da Bölgesel Halk Kurultayı,Daimi Komitesi’nde oy birliği ile kabul edilen yasaya göre Doğu Türkistan’da mevcut ve görevli Çinli güvenlik güçlerine yukarıdaki yasaklara uymayanlara mühahele etme ve tutuklama yetkisi de veriliyor.
Çıkarılan yasa ile ilgili olarak açıklamalarda bulunan Halk Kurultayı Başkan Yardımcısı ve Daimi Komite Başkanı Ma Ming Çing şöyle konuştu, “20 yıl önce çıkarılan bu konudakı yasa dini aşırılık,sosyal medya ve internet üzerinden yapılan propagandalar ve terörle mücadele konusunda yetersiz kalmıştır.Bu nedenle günümüzün şartlarına uygun şekilde bu yasa çıkarılmıştır.”dedi.
Uzmanlar, kabul edilen bu yeni yasanın, 1994’de çıkarılan yasaya 18 madde ilave edilerek hazırlandığını, eski yasa’da yer almayan kıyafet ve takılar hakkındaki boşluğun bu çıkarılan yeni yasa ile tamamen doldurulduğunu ifade ediyorlar.
Bu yeni yasa,doğm,düğün,dini nikah,ölüm,cenaze namazı Kurani Kerim ve Mevlid okutulması,bayram namazı ve vakit namazlarının kılınması ve dini içerikli yemek verilmesi vebenzeri dini faaliyetler konusunda de yeni yasaklar ve zorunlulukları de beraberinde getiriyor.
Bu yasa 01 Ocak 2015’te yürürlüğegirecek.Bu tarihten itibaren , Doğu Türkistan’da resmi kurumlar, okullar ve iş yerlerinde 1 Ocak’tan itibaren Müslümanların namaz kılmaları yasaklanıyor. Namaz yasağının yanında dini giysilerle iş yerlerine gelme, kadınların başörtüsü takması ve kişinin İslam dini mensubu olduğunu gösteren diğer sembollere yasak geliyor.Yasaklanan kıyafetleri giyenlerin Hastane,Okul,resmi dairelere alınmayacağı ve tedavi ve diğer işlemlerinin yapılmayacağı de belirtiliyor.

Kaynak : rfa.org.Uighur(Hür Asya Radyosu Uygurca bölümü) 03.12.2014