UYGUR SİYASET BİLİMCİ Dr. İLŞAT HASAN : ABD’NİN ÇIKARLARINI DÜŞÜNEREK HAK İHLALLERİNE GÖZ YUMMASI, ÇİN’İ DAHA DA CESARETLENDİRECEKTİR.

Hamit Göktürk / Uygur Haber ve Araştırma Merkezi ( UYMAM)
Geçen ay  APEC Zirvesi için Pekin’e giden ABD.Başkanı Barack Obama’nın karşılıklı görüşmelerde Doğu Türkistan ve Uygur Türkleri sorununu gündeme getirmemesi ABD.’de  ve dünya’nın çeşitli yerlerinde Muhaceret hayatı  yaşayan Uygur Türklerini üzdü ve bu tutum tepki ile karşılandı.
Başkan Obama, Çin Başkanı Xi ile yaptığı ortak basın toplantısında insan hakları sorununu de ele aldıklarını açıkladı. O,basın toplantısında Tibet ile ilgili olarak,” Ben daha öncekilerde olduğu gibi bu görüşmemde de Başkan Xi’ye bütün Halkların insani hak  ve hukuklarını ABD.olarak her zaman destekleyeceeğimizi teyit ettim. Bütün Ülkelerle olan İkili ilişkilerde olduğu gibi, İnsan hakları sorununun de Çin ile olan ilişkilerimizde de çok önemli bir kriter olduğunu belirttim.Kimin, nerede ve nasıl olduklarına bakılmaksızın bütün insanların temel insani haklara eşit şekilde sahip olması gerektiğine inanıyoruz. Biz Tibet’in Çin’in bir parçası olduğunu kabul ediyoruz.Biz Tibet halkını Bağımsızlığa teşvik etmeyiz ve desteklemeyiz de.Ancak,Çin yönetiminin önlemler almasını,Tibet Halkının kendine özgü dili,dini, milli özellikleri ve gelenek – göreneklerine saygı gösterilmesini ümit ediyoruz.” Şeklinde konuştu.
Başkan Obama’nın Doğu Türkistan’da günden güne kötüleşen insan hakları ihlalleri,toplu tutuklama ve cezalandırmalar, soykırımlar ve katliam gibi idam kararlarının verildiğini çok iyi bilmesine rağmen,ABD.’nin Çin’e olan çıkarlarını düşünerek Uygurlardan söz etmemesi ABD.’de ve diaspora’da yaşayan Uygur toplumunda hayal kırıklığı yarattı.Bunun Çifte Standart olduğunu belirten Uygur Aydınları bu durumun,ABD.’nin “Çin’e Müslüman Uygurlar Üzerinden Verilmiş Bir Ödül=Taviz= Avans” olduğunu belirtiyorlar.
Konu ile ilgili görüşlerini açıklayan Amerika Uygur Derneği Başkan Yardımcısı ve Siyaset Bilimci Dr.İlşat Hasan şöyle konuştu ; “ Çin, ABD’nin teröre karşı işbirliği ihtiyacından yararlanarak Müslüman Uygurları engelsiz, itirazsız ve açık bir şekilde bastıracağı çok iyi bilinen bir gerçek. Doğu Türkistan’da durum çok gergin ve  pamuk ipliğine bağlı ve aynı zamanda  tehlikeli. ABD.’nın kendi çıkarını düşünerek bütün bu hak ihlallerine ve etnik şiddete göz yumması ve görmemezlikten gelmesi Çin yönetimini Uygurlara karşı yapacağı operasyonlar konusunda daha de cesaretlendirecektir.” Şeklinde konuştu.
Ortak Basın toplantısında Obama’nın Hong Kong’da süren gösteriler konusunda,bu sorun Hong Kong halkı ile Çin yönetimi arasında halledilmesi gereken bir mesele.Biz ABD.olarak bu soruna hiçbir şekilde müdahil olmayız.Ancak,Dış politikamızın temeli insan hakları ve demokrasi değerline dayanmaktadır,Biz ,Halkların ifade özgürlüğüne müdahale edilmemesini ve seçimlerin de şeffaf ve demokrasi değerlerine Uygur olarak yapılmasını istiyoruz. Halkın talep ve arzularının özgürce tecelli etmesini de istediklerini belirtmesine rağmen, dünya gündeminin en önemli bir meselesi haline gelen Uygur sorununa değinmemesini ise şöyle değerlendirdi,” ABD. için İrak’taki mücadele çok önemlidir.ABD.askerleri bu yıl sonuna kadar Afganistan’dan tamamen çekilecektir.Bu ülkenin istikrar ve güvenliği ABD.için hayatı bir sorun. Bu ülkede ortaya çıkacak siyasi boşluğun Çin tarafından doldurulmasına ABD.’nın itiraz etmeyeceği önceden ifade edildi.Çin Afgan yönetimi ile birlikte Taliban’ın Afganistan’ı tekrar ele geçirmemesi için çalışacağını açıklamış bulunuyor.Bu nedenle ABD.Çin konusunda ihtiyatı elden bırakmıyor olabilir.Suriye,İŞİD ve diğer bölgesel sorunlarda ABD.Çin’e muhtaç duruma düşmüş bulunuyor. Bu durum biz Müslüman Uygurlar için çok olumsuzluklar ile dolu olarak görülebilir. ABD’nin Doğu Türkistanla aynı kaderi paylaşan ve ondan daha fazla baskıya maruz bulunan  Tibet’i ve Hong Kong’u dillendirmesi,buna mukabil Doğu Türkistan’ı es geçerek kendi çıkarlarının düşünmesi kabul edilemez.  Bu durum ise,Çin’i daha de cesaretlendirecektir.” Sözleri ile sonlandırdı.

Kaynak : rfa.org.Uighur/Kişilik Hokuk/Erkin