JAPONLARIN GÖZÜ İLE HOTEN’İN DERYA BOYİ KENTİ VE ÇİN’İN UYGUR SOYKIRIMI (VİDEO)

Uygur Haber ve Araştırma Merkezi(UYHAM)

Japonya’nın  1930’lu yıllardan beri Doğu Türkistan  ile  yakından ilgilendiği ve bazı siyasi girişimlerde bulunduğu bilinmektedir. Bunun en büyük kanıtı  ise, başarısızlık ile sonuçlanan ve Sultan.2.Abdulhamit Han’ın Torunlarından   Şehzade Abdulkerim Efendi’nin  Doğu Türkistan’a  Hükümdar olarak   tayin edilme girişimi gelmektedir. Günümüzde ise,  Japonya bir yandan Doğu Türkistan’dan ülkesine davet ettiği binlerce  Uygur öğrencilere eğitim ve öğrtim imkanı sağlaması ve diğer yandan Almanya merkezli Dünya Uygur Kurultayı üzerinden siyası  girişimlerini sürdürürmektedir. Diğer yandan  ise, yıllardan beri bu ülke ile kültürel olarak ilgisini   devam ettiriyor.1984  yılında  Japon-Çin ortak yapımı olan 12 bölümlük “İpek Yolu ” belgeselinden  sonra  Japonların Doğu Türkistan’da yaptığı bu belgesel çalışması de güncel olarak  çok önemli bulunuyor.Japon Tv.nun Doğu Türkistan’in Hoten Vilayetine bağlı Kirye İlçesinde çektiği  ve aşağıda  yayınlanan  “TEKLEMAKAN ÇÖLÜ VE DERYA BOYİ’NDA HAYAT” adlı  belgeselin dili Japonca, olmasına rağmen,  çok orjinal görüntüler  ve  gerçek  ve gündelik hayattan sahneler  ihtiva etmektedir.  Teklemakan çölünün güney batı bölgesinde Hoten vilayetine bağlı Kirye   ilçesinin   bağlı Derya Boyi ( Irmak boyı ) kentinden  yaşayan Uygurlarımıza ait çok orjinal ve otantik görüntüler  bulunmaktadır. Derya boyi kenti yaklaşık 250 yıl kadar dünya’dan izole olmuş ve 1990’lı yıllarda ancak,keşfedilebilmiştir ve dünya ile teması yeniden sağlandığı söylenmektedir. Derya Boyi kenti halkı Uygur Türklerinin çok kadim Teklemakan -Tarım kültür  medeniyetini aksettiren  günlük hayatının,örf adet,gelenek ve görenekleri ile  Uygur Türkçesinin Hoten Lehçesi bakımından çok önemli bilgiler sunmaktadır. Derya boyı Uygurları  kullandıkları Uygur Lehçesi, dil ,dini  yaşantıları  ve günlük  hayatı ile üretim çeşitliliği ve yöntemeleri ile çok   orjinal bir topluluk olup,bu filimde günlük yaşantıları,örf adet,gelenek ve görenekleri  çok orjinal giyim kuşamları ve kıyafetleri ile dikkati çekmektedir. Ayrıca, İşgalcı Çin’in asimilasyon ve soykırım uygulamalarına ait gerçek görüntüler  de vardır.

Örneğin ;

• ilk okuldaki çocuklara Çince öğretilmesi,
• Derya Boyı halkının  Çinli işgalcılar tarafından  meydanlara zorla toplanması. Bu toplantılarda   Şöven Çin faşizmine ait öğretilerin ezbertleilmesi ve Beyin yıkama Toplantıları  canlı olarak yer almaktadır.