UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ(UYHAM)
Çin, Tacikistan İçin Büyük Tehlike, Rusya İle Yakınlaşmalıyız
Rusya merkezli Payom Net.sitesi , Tacikistan Yüksek Konseyi üyesi Seyyidcafar Usmonzade’nin Tacikistan’in Avrasya Ekonomik Birliği’ne katılması gerektiği yolundaki açıklamalarına yer vererek bu açıklamanın ” Taciksan’in Çinden Uzaklaşma ve yerine Rusya ile Yakınlaşması” gerektiği anlamının çıktığını bildirdi.
Haberde Cumhurbaşkanlığı Konseyi Üyesi Osmanzade’nin ” Çin’in veya başka bir ülkenin çıkarları doğrultusunda hareket etmemeliyiz” sözlerini hatırlatarak haberini şöyle sürdürdü : ” Bizimle ilişkilerini geliştirmek isteyen ihtiyaç duyarsa kendileri gelirler. Tacikistan olarak Çin ile ilişkiler konusunda dikkatli ve çekinceli olmalıyız. Çin hem askeri hem de ekonomik olarak güçlü bir ülkedir. Çin’in Tacikistan’da artan etkisi ülkemiz için ileride tehlikeler doğurabilir. Dolayısıyla bu ülkeden aldığımız krediler ileride bizim için risk oluşturabilir.” sözleri ile uyardığı bildirildi.
Bu açıklama üzerine Duşembe’deki Çin Büyükelçiliği Tacikistan Yüksek Konseyi Üyesi Seyitcafer Osmanzade’nın açıklamalarının iki ülke arasındaki komşuluk ve dostluk ilişkilerinin ruhunu yansıtmadığını belirterek Tacikistan Hükümetine bir nota verdiği de bildirildi.
Çin’in Tacikistan’daki Etkisi ve baskısı Artıyor
Çin’in Doğu Türkistan üzerinden batıdaki komşusu Tacikistan’daki etkisi ve baskılarının günden güne artmakta olduğu bildirildi.
Tacikistan’ın “Avesta” haber ajansının “Tacikistan ile Çin arasındaki ticaret miktarı rekor seviyeye ulaştı” başlıklı haberinde, Tacikistan ile Uygur Bölgesi arasındaki ticari ve ekonomik işbirliği komisyonunun geçtiğimiz günlerde oluşturularak faaliyete geçirildiği bu sebeple 26 Aralık’ta Tacikistan’ın başkentinde Tacikistan Ekonomik Kalkınma Bakanlığı başkanı Zevki Zakizade ve sözde Uygur Özerk Bölgesi Halk Hükümeti Başkan Yardımcısı Sun Hunme Başkanlığında heyetler arası görüşmelerin yapıldığı bildirildi.
Heyetler arası yapılan görüşmelerde şu kararların alındığı bildirildi :
- Tacikistan’dan Uygur bölgesi üzerinden Çin’e yapılan ihracat miktarının arttırılması ve ihracat ürünlerinin geliştirilmesi
- Sermaye yatırımı ve ticari konularının yanı sıra Uygur bölgesi ile Kulma sınırı üzerinden yapılacak
- İki ülke arasında karşılıklı ticaretin daha da arttırılması için sınırdaki depoların kargo hacminin artırılması
- Tacikistan’da ortak sanayi işletmeleri kurulması
- Tacikistan’ı Uygur bölgesine bağlayacak Kulma otoyolunun Çin’in sağlayacağı kredi ile inşa edilmesi
Konu ilgili olarak açıklamalarda bulunan Tacikistan Kalkıınma Bakanı Zevki Zakirov, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2022 yılı Ocak-Kasım döneminde yüzde 42,3 artarak geçen yıla göre 1,95 milyar dolar olarak gerçekleştiğini ve Çin’in Tacikistan’in en büyük ikinci ticaret ortağı olduğunu söyledi.
Tacık Bakan açıklamasında ayrıca iki tarafın temsilcilerinin ortak bir mahkeme kurmak amacıyla Tacikistan’ın güneyindeki “Dangara” serbest ekonomik bölgesini ziyaret ettikleri belirtildi.
Terör ve Güvenlik Konusunda İşbirliği
Ayrıca, verilen haberde “Tacikistan ve Çin suçla mücadelede iş birliğini görüşmek üzere, 22 Aralık Pazartesi günü iki taraf temsilcilerinin bir araya geldikleri de vurgulanıyor. Ayrıca, Tacikistan İçişleri Bakanlığı ve Çin Kamu Güvenliği Bakanlığından yetkililer Sınır aşan suçlarla ortak mücadelede işbirliğini görüştükleri bilgisi de yer alıyor.
