UYGUR TÜRKLERİNİN İPEK YOLUNDAKİ SON İNCİSİ “KAŞGAR EVİ ” YOK EDİLİYOR

Uygur Haber ve Araştırma Merkezi (UYHAM)
Suudi Arabiistan’da muhacerette yaşayan Doğu Türkistan Türklerinin 1980’lı yıllarda kendi aralarında topladıkları mablağlarla Pakistan’in başkenti İslamabat şehrinde satın alarak “Kaşgar Rabat0Kaşgar Tekkesi =Kşgar Evi = Kashghar House” adını verdikleri Misafirhane ve kültür Merkezi atil duruma düşürülmüş ve tahrip olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığı bildiriliyor.
Özgür Asya radyosu internet sitesinde Tokyo muhabiri Hacı Kutluk Kadir imzası ile yayınlanan bir haber yoruma göre ; 1984 yılında Suudi Arabistan’da yaşayan Doğu Türkistanlıların ileri gelenlerinden Abdulgafur Emin Kaşgarı,Kurban Abdullah Türkistan ve Abdulaziz Yunus Türkistanı öncülüğünde toplanan mablağlarla Kaşgar’dan Pakistan’a doğru devam eden tarihi ipek yolunun en önemli kavşağı olan İslamabat’ta 5 katlı ve 20 odadan oluşan bir bina satın alınmıştı.Bu bina Doğu Türkistan’dan gelen Hacı adayları,Umreciler,Talebeler ve seyahet edenlerin barınmaları için yatakhane ve Pakistan’da yaşayan Doğu Türkistanlıların sosyal ve kültürel ihtiyaçlarının karşılanması için bir Kültür evine dönüştürülerek açılmıştı.2000’lı yılların başlarında Çin yönetiminin baskısı ile Pakistan Hükümeti burada kalan Uygurları ve özellikle barınan öğrencileri tahliye etmiş ve buraya kapatmıştı.Bir kaç yıl atil durumda kalan ve kullanılmayan bina bakımsızlık nedeniyle harap bir hale gelmiştir.Çin’in baskısı ile Pakistan Federal yönetimi burada kalmak isteyenlere engeller çıkarmaya başlamıştı.Çin işgal yönetimi de burada kalarak Doğu Türkistan’a dönenlerin haklarında  soruşturma açmıştı. Çin’in ve Pakistan’in baskısı ve tehdidi ile bu Mekana bakan da olmadığından Uygur Türklerinin ipek yolundaki son kültür ve medeniyet İncisi Kaşgar Evi işlevini yitirmiş ve kendisi de terkedilmiş hale getirilmiştir.
Rfa.muhabiri Hacı Kutluk Kadiri’ye konuşan ve bir müddet Kaşgar evinde görev yapan Pakistan uyruklu Uygur Türkleri bu Kültür Evi’nin son durumunu şöyle değerlendirdiler ;

Kayyum Uygur : Ben bir süre Kaşgar evi’nde görev yaptım.Bina bir süre yönetim tarafından siyasi nedenlerle boşaltıldı ve  uzun süre boş kaldı.Şimdi ise,yolcu ve misafir olarak gelen Uygur Türklerinin burada kalma imkanları kalmadı. Gelen de olmuyor.Buraya Nazir olarak atanan büyüklerimiz de vefat ettiler.Şu anda burayı sahiplenecek  kimse de şu anda yok.Pakistan Hükümeti ile görüşülmeli ve burası Uygurların son bir Kültür ve Medeniyet Ocağı olarak tekrar eski işlevine kavuşturulmalıdır.Pakistan’da yaşayan Uygur Muhacirlerin sosyal ve kültürel ihtiyaçları için bu mekan bulunmaz bir nimettir.
Yarkentli Mehmet Tursun Sabit Hacım : Ben bu Kaşgar Evinde bir süre görevli olarak çalıştım.Misafirlerin ve Öğrencilerin yataklahanelerinden ben sorumlu idim. Dünya’nın her tarafından gelen Uygur Türkleri için burası bir Misafirhane ve birbirlerini görmek için bir buluşma yeri idi.Şimdi kimse kalmıyor.Sosyal etkinlikler de yapılımıyor. Öğrenciler de artık gelmiyorlar.
1980’lı yıllarda burada görevli olarak hizmet veren ve halen Paris’te yaşayan Kaşgarlı Ahat Hacı ise şöyle konuştu, “Ben 1,5 yıl kadar burada görev yaptım,Burası Uygurların barındığı, bir birleri ile buluştuğu ve hatta ticaret yaptığı çok canlı ve  çok önemli bir merkez idi.Burada ipek ticareti de yapılırdı.Bazen burada en az 100’den fazla ipek tüccarı Uygur gelir ve kalırdı. Buraya Uygur Türklerinin ipek yolu güzergahındaki son incisi ve son kültür ve sosyal merkezi diyebiliriz.Burasının yine eskiden olduğu gibi  işlevine tekrar kavuşturulmasını canu gönülden arzu ediyorum. “ şeklinde konuştu.