TARİHTE TÜRKLER VE KURDUKLARI DEVLETLER
UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ(UYHAM)
Türkler, tarihin en eski Milletlerinden biri olup tarihleri boyunca ;
16 İmparatorluk
38 Devlet
37 Hanlık
33 Beylik
10 Cumhuriyet
4 Atabeylik kurmuşlardır.
Kurdukları bu devletlerin toplam sayısı 138 olup, bunun tarihte bir başka örneği yoktur…
( Sonradan eklemeler de olduğu için tarihsel periyodik bir sıralama olmasa da mümkün olduğunca geçmişten günümüze olacak şekilde yazılmıştır.)
Türklerin Kurdukları Devletlerin Kuruluş ve yıkılış tarihleri ile birlikte isimleri şöyledir :
- Büyük Hun imp.~ m.ö 220-45
- Doğu Hun imparatorluğu~ 48-156
- Batı Hun imparatorluğu~ 48-216
- Avrupa Hun imparatorluğu 375-454
- Eftalitler(Ak Hunlar) İmparatorluğu 440-710
- Touba Türk Hanedanlığı~386-534
- Kuzey Vey Hanedanlığı~ 386-535
- Kidarite Krallığı ~ 320s – 500
- Avar Kağanlığı ~ 600-823
- Sabirler ~ 461-465
- Toharistan Yabguluğu~658-759
- Birinci Göktürk Kağanlığı~552-603
- İkinci Göktürk Kağanlığı~681-744
- Karluk Yabgu Devleti ~665-681
- Türk Şahiler Devleti~665-850
- Seyento Hanlığı~630-647
- Türgeş Kağanlığı~699-766
- Kimek-Kıpçak Birliği~880-1200
- Uygur Kağanlığı~742-840
- Oğuz Yabgu Devleti~ 750-1055
- Kangar Birliği ~840-990
- Karahanlılar Devleti~ 840-1212
- Yenisey Kırgız Kağanlığı~840-1207
- Karahoca Uygur Krallığı~991-1209
- Peçenek Hanlığı~ 860-1091
- Kansu Uygur Krallığı~848-1036
- Kuman Kıpçak Hanlığı~1011-1240
- Ahmadili Hanedanlığı~1112-1220
- İldenizli Atabeyliği~1136-1225
- Salgurlar Hanedanlığı~1148-1286
- Osmanlı İmparatorluğu~1299-1923
- Karakoyunlu Devleti~1380-1469
- Hazar Kağanlığı~651-1048
- Büyük Bulgar Hanlığı~632-665
- İlk Bulgar İmparatorluğu~681-864
- Volga Bulgar Devleti~626 -1236
- Tulunoğulları~ 868 – 935
- İhşidiler Devleti ~935-969
- Böriler Şam Atabeyliği~1104-1154
- Zengi Devleti~1127-1250
- Memlük Türk Devleti~1256 – 1517
- Karamanoğulları Beyliği~1711-1835
- Delhi Sultanlığı~1206-1526
- Bengal Sultanlığı~1352-1576
- Gazneliler Devleti~ 977-1186
- Adilşahlar Devleti~1490-1686
- Kutbşahlar Devleti~1518–1687
- Babürlüler İmparatorlğu~1526-1858
- Haydarabad Devleti ~ 1724-1948
- Selçuklu İmparatorluğu ~1037-1157
- Kerman Selçuk Sultanlğı~1041-1085
- Anadolu Selçuklu Devleti~1071-1308
- Harzemşahlar Devleti ~1077-1231
- Akkoyunlular Devleti ~ 1378-1508
- Çağatay Hanlığı ~1227-1347
- Altın Ordu Devleti ~1242-1502
- Timur imparatorluğu ~1370-1507
- Şeybaniler Hanlığı ~1428-1599
- Kazan Hanlığı ~1438-1552
- Kırım Hanlığı ~ 1441-1783
- Nogay Ordası ~ 1398-1642
- Kazak Hanlığı ~1465-1847
- Büyük Orda ~1459-1502
53- Astrahan Hanlığı ~1466-1554
54- Sibir Hanlığı ~1464-1598
55- Buhara Hanlığı ~1500-1785
56- Hive Hanlığı ~1515-1920
57- Yarkand Hanlığı ~1514-1680
58- Bucak Ordası ~ 1620-1770
59- Buhara Emirliği ~1785-1920
60- Irak Selçukluları ~1118-1194
61- Sincan Uygur Özerk Devleti
62- Resüliler Hanedanlığı~1229-1454
63- Safeviler Devleti~1501-1736
64- Afşar Hanedanlığı~1736-1802
65- Türkiye ~1923 – Sonsuza Kadar
66- Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ~1963
67- Azerbaycan ~ 1991
68- Türkmenistan ~ 1991
69- Özbekistan ~ 1991
70- Kırgızistan ~ 1991
71- Kazakistan ~ 1991
72- Tataristan ~ 1993
73- Gagauzya ~1990
74- Kızılyar Krayı~ 1934
75- Hakasya Cumhuriyeti~ 1993
76- Tuva Cumhuriyeti~1944
77- Yakutistan Cumhuriyeti~1923
78- Kabardey Balkar Cumhuriyeti~1991
79- Başkurt Özerk Cumhuriyeti~1990
80- Altay Cumhuriyeti ~1991
81- Çuvaşistan ~1920
82- Tuva Cumhuriyeti ~ 1993
1- Erbil Beyliği ~1146-1232
2- Mengüçlü Beyliği ~1072-1277
3- Çaka Beyliği ~1081-1098
4- Dilmaçoğulları Beyliği~1085-1192
5- Çubukoğulları Beyliği ~1085-1092
6- Danişmendli Beyliği ~1092-1202
7- Saltuklu Beyliği ~1092-1202
8- İnaloğulları Beyliği ~ 1098-1183
9- Ahlatşahlar Beyliği ~1100-1207
10- Artuklular ~1102-1408
11- Çobanoğulları ~1227-1309
12- Tanrıbermiş Beyliği ~1074-1098
13- Karamanoğulları ~1256-1483
14- İnançoğulları Beyliği~ 1261-1368
15-Sahipataoğulları Beyliği~1275-1342
16-Pervaneoğulları Beyliği~1277-1322
17- Eşrefoğulları ~ 1280-1326
18-Menteşeoğulları Beyliği~1280-1424
20- Dobruca Beyliği ~1281-1299 21-Karesioğulları ~ 1297-1360
22-Candaroğulları Beyliği ~1299-1462
23- Osmanoğulları Beyliği ~1299-1922
24- Germiyanoğulları~1300-1423
25- Hamitoğulları Beyliği~ 1301-1423
26- Saruhanoğulları ~1302-1410
27- Tacettinoğulları Beyliği ~1303-1415
28- Aydınoğulları ~ 1308-1426
29- Tekeoğulları ~ 1321-1390
30- Ramazanoğulları~ 1325-1608
31- Eretna Beyliği ~ 1335-1381
32- Dulkadiroğulları ~ 1339-1521
33- Kadı Burhaneddin ~1381-1398
~Diğer Hanlıklar~
✓ Marağa Hanlığı
✓ Kuba Hanlığı
✓ Bakü Hanlığı
✓ Şeki Hanlığı
✓ Tebriz Hanlığı
✓ Gence Hanlığı
✓ Cavad Hanlığı
✓ Derbent Hanlığı
✓ Erdebil Hanlığı
✓ Halhal Hanlığı
✓ Zencan Hanlığı
✓ Şirvan Hanlığı
✓ Karabağ Hanlığı
✓ Revan Hanlığı
✓ Karadağ Hanlığı
✓ Nahçıvan Hanlığı
✓ Merend Hanlığı
✓ Urmiye Hanlığı
✓ Maku Hanlığı
~Hükümdar Hanedanlar~
✓ Boyar Soyluları – Rusya/Ukrayna
✓ Tuğluk Hanedanları ~ Hindistan
✓ Basarab Hanedanları ~ Romanya
✓ Bahri Hanedanları ~ Mısır
✓ Terter Hanedanları ~ Bulgaristan
✓ Haleci Hanedanları ~ Hindistan
✓ Avşar Hanedanları ~ İran
✓ Kaçar Hanedanları ~ İran
~Osmanlıya Bağlı Devletler~
-Avrupa Kıtası-
1.Türkiye (Anadolu)
2.Bulgaristan (545 yıl)
3.Yunanistan (400 yıl)
4.Sırbistan (539 yıl)
5.Karadağ (539 yıl)
6.Bosna-Hersek (539 yıl)
7.Hırvatistan (539 yıl)
8.Makedonya (539 yıl)
9.Slovenya (250 yıl)
10. Romanya (490 yıl)
11. Slovakya (20 yıl)
12. Macaristan (160 yıl)
13.Moldova (490 yıl)
14. Ukrayna (308 yıl)
15.Azerbaycan (25 yıl)
16.Gürcistan (400 yıl)
17.Ermenistan (20 yıl)
18.Güney Kıbrıs (293 yıl)
19.Kuzey Kıbrıs (293 yıl)
20. Rusya güney topraklar (291 yıl)
21. Polonya( Lehistan) (25 yıl)
22. İtalya güneydoğu kıyıları (20 yıl) 23.Arnavutluk (435 yıl)
24.Belarus (25 yıl) -himaye-
25. Litvanya (25 yıl)-himaye
26.Letonya (25 yıl) – himaye
27.Kosova (539 yıl)
28. Voyvodina(166yıl)
-Asya Kıtası-
29.Irak (402 yıl)
30.Suriye (402 yıl)
31. Israil (402 yıl)
32.Filistin (402 yıl)
33. Ürdün (402 yıl)
34.Suudi Arabistan (399 yıl)
35. Yemen (401 yıl)
36.Umman (400 yıl)
37.Birleşik Arap Emirlikleri (400 yıl)
38.Katar (400 yıl)
39.Bahreyn (400 yıl)
40. Kuveyt (381 yıl)
41.Iranin batı toprakları (30 yıl)
42. Lübnan (402 yıl)
-Afrika Kıtası-
43.Mısır (397 yıl)
44. Libya (394 yıl)
45. Tunus (308 yıl)
46.Cezayir (313 yıl)
47.Sudan (397 yıl)
48.Eritre (350 yıl)
50. Somali (350 yıl)
51. Kenya sahilleri (350 yıl)
52. Tanzanya sahilleri (250 yıl)
53.Çad’ın kuzey bölgeleri (313 yıl)
54.Nijer’in bir kısmı (300 yıl)
55. Mozambik kuzey toprakları (150 yıl)
56.Fas (50 yıl) – himaye
57.Batı Sahra (50 yıl) – himaye
58. Moritanya (50 yıl) – himaye
59.Mali (300 yıl)
60.Senegal (300 yıl)
61. Gambiya (300 yıl)
62. Gine Bissau (300 yıl)
63.Gine (300 yıl)
64.Etiyopya’ nın bir kısmı (350 yıl)..
Çinliler arasında eriyen Hanedanlıklar ve tarihe adı Hun ardılları olarak geçen devletler:
~ Çu Devleti Zhou Hanedanları m.ö1122
~ Tang Hanedanlığı (tabgaçlar)
~ Birinci Chao Hun Devleti (304-329)
~ İkinci Chao Hun Devleti (328-352)
~ Hsia Hun Devleti (407-431)
~ Hiang Hun Devleti (401-439)
~ Lov-lan Hun Devleti (442-460)
~ Batı Wei – 535-557 (tabgaç kökenli)
~ Kuzey Zhou – 557-581(tabgaç kökenli)
~ Büyük Yan – 756-763 (lushan)
~ Hou tang – 923-937 (şatuo kökenli)
~ Jin – 936-947 (şatuo kökenli)
~ Hou Han – 947-951 (şatuo kökenli)
~ Kuzey Han – 951-979 (şatuo kökenli)
-En eski Türk Aile ve Boyları-
✓ A’shi’na Böri
✓ A’shi’de Pars
✓ Kıpçak Böriler
Tu’jue, Ti’ele, Tou’ba, Ta’tar, Türg’eş, Tang’ut, Tuğ’luk, Tard’uş, Tö’les, Tong’ra, Tung’us, Tay’ga, Te’leng, Kırk’ız, Kar’luk, Kum’uk, Ki’mek, Ki’pçak, Keng’er, On-Ok, Ui’gur, Og’uz..
(Üç Og’uz,Tokuz Og’uz,Otuz Og’uz,Otuz Ta’tar)
Her modern ulus, farklı etnik kökenlerin karışımıdır. Türklerin gerçek Türk olmadığını anlatmaya çalışmak umutsuz bir çabadır..
Türk halkı genetik olarak çeşitlidir ancak dillerinden, kültürlerinden ve tarihlerinden oluşan ortak bir psikolojiye sahiptir..
Avrupalıların aksine, Türk boyları hiçbir zaman kendilerini tamamen farklı kimliklere ayırmadılar. Türk kimliği kalır, dil kalır, kültürün çoğu kalır. Coğrafyaya uyum sağlar insanlar, fiziksel olarak birbirinden farklıdır..
Bu Türk halkının kadim tarihidir..
Bu nedenle, yeni gelenlere veya farklı insanlara karşı temkinli değillerdir, tüm göçebe bozkır kavimleri çeşitliliğe açıktır ve ilgi duyarlar.. Onları kültürlerine ve toplumlarına dahil etmek için neredeyse içgüdüsel bir refleks vardır.. Çünkü boyların / klanların hayatta kalması, büyük ölçüde sayılarının artmasına bağlıdır..
Yeni üyeler eklendikçe insanlar değişir ve gelişir, ancak kültür kalır, dil kalır..
Sayılarda ve çeşitlilikte güç aramak, Türk kültürünün doğuştan gelen bir parçasıdır.. Bu sebeple her boy devlete, her devlet İmparatorluğa dönüşmede dünyanın geri kalanının sayıca fazladır..
Ruslar ve Ukraynalılar, Yahudiler ve Araplar, Farslar ve Peştunlar, Saksonlar ve Cermenler vb birçok örnekte olduğu gibi birbirinden türeyen, aynı kültürden gelen, aynı dili konuşan ama birbirine düşman toplumların Türkleri anlayamamasının sebebi de budur.
Türk olmak, çok devletler kurmuş olmak değil, ilahi gücün ebedî sancaktarı olup Attila’dan Atatürk’e, yürüdüğün yolu unutmamaktır..
Türk Kağanlık Ailesi Kut’sal A’shi’na 3000 yaşında..
Resim Kayseri şehir meydanı