Son Dakika
Dr.Tohti’nin Duruşmasına Alınmayan ve Sokakta Bekleyen Yabancı Diplomatlar Urumçi – 17.9.2014
Hamit Göktürk / Uygur Haber ve Araştırma Merkezi(UYHAM)
15 Ocak’ta Pekin’deki evinde tutuklanan Uygur bilim adamı, Yazar, Uygur Demokrasi ve Hukuk Hareketi Lideri Müslüman Uygurların vicdanı olarak kabul edilen Doç.Dr,İlham Tohti’nin, Urumçi Orta Halk Mahkemesinde dün yapılan ilk duruşmasında kendisine yöneltilen bütün suçlamaları reddettiği bildiriliyor.
İlk duruşma’da Savcıların iddianameyi okuyup tamamladığı ve Dr.Tohti’yi “Devleti Parçalamak- bağımsız Doğu Türkistan devleti kurmak”la suçladığı bildirildi. Savcılık ayrıca,isnat edilen bu suçlamalara delil olarak kendisi ile birlikte tutuklanan 7 eski Uygur öğrencinin polise verdiği ifadeleri öne sürdüğü,ancak Dr.Tohti’nin auvukatı Li’nın bütün bu delilleri reddettiğini açıkıladı. Dr.Tohti bütün çalışmalarında “kalem ile Kağıt” kullanarak Uygurların yasal ve temel insanı haklarını talep ettiğini, hiçbir “Terör Örgütü veya Yurtdışı teşkilat “ ile bir ilgisinin bulunmadığı de ifade etti.
Avukat Li,dün Rueters Ajansının Urumçi’de bulunan muhabirine konuştu ve şunları söyledi ,” Dr.Tohti’nin kendisi ile birlikte tutuklanan eski öğrencilerinin ifadelerine inanmak mümkün değildir.Onlar,ifadelerinde “Dr.Tohti’nin bölücülük amaç ve niyetinden şüphe ettiklerini”ileri sürmüşlerdir. Ancak,bu öğrencilerin verdiği aleyhte ifadelere inanmıyoruz. Öğrenciler bu ifadeleri Polis baskısı altında zorla vermek zorunda kalmışlardır.” Şeklinde konuştu.
Dr.TOHTİ’NİN İLK DURUŞMASI ULUSLAR ARASI TOPLUMCA TAKİP EDİLDi.
Dr.Tohti tutuklandıktan 8 ay sonra dün Urumçi’de yapılan ilk Mahkemesi ABD.AB.başta değişik 8 Ülkenin diplomatları,Uluslar arası hukuk ve İnsan Hakları örgütleri ile İfade Özgürlüğünü savunan Teşkilatlar ile uluslar arası Haber Ajansaları ile Medyanın güçlü şekilde dikkatini çekmiş ve dava uluslar arası bir dava haline gelmiştir.Bu davanın insan hak ve hukukuna yapılan en büyük saldırı olarak niteleyen Uluslar arası toplumu temsil eden bu çeşitli organlar Çin Mahkemesinin adil ve tarafsız olmadığı ve Tutukluların haklarına saygı gösterilmediği ortak noktasında birleşiyorlar.
ABD,Pekin Büyükelçisinin Dr.Tohti’nin ilk duruşmasının yapılacağı günde Urumçi’de bulunması Çin’de ve uluslar arası toplumda heyecen yarattı ve değişik yorumlara yol açtı. Pekin’deki ABD.Büyükelçiliğinden yapılan açıklama’da Büyükelçi Max Bocus’un ziyaretinin çok önceden planlandığı ve tesadüfi olduğu belirtildi. Büyükelçi’nin Uygur bölgesinde hükümet yetkilileri ve Uygurlar görüştüğü belirtildi.Ayrıca, , Uygur kültür ve medeniyetini yerinde izlendiği, bölgenin durumunun yakından gözlenerek bu konuda yararlı temaslar yapıldığı de ifade edildi.
Dr.İlham Tohti ve onunla birlikte 7 Uygur öğrencinin tutuklandığı geçen Ocak ayında Pekin’deki ABD.Büyükelçiliği özel bir açıklama yapmıştı.Açıklama’da Dr.Tohti’nin Çin’de yaşayan etnik topluluklar ve özellikle Müslüman Uygurların yasal hak ve hukukunu savunan ve Çinliler ile Müslüman Uygurlar arasında köprü rölü oynayan vee dialog kurmaya çalışan bir aydın olduğu “Birbirlerini Anlama ve Dialo Kanallarının kapatıldığı ve bu sesin de susturulduğu” vurgulanmıştı.
Aynı tarihlerde de AB.nin Pekin Büyükelçisi Refail Drujvisky de aynı yönde bir açıklama yapmıştı” vurgusu yapılmıştı.
Diğer 8 Ülke’nin Pekin’de görevli diplomatlarının duruşmayı izlemek üzere Urumçi’ye geldikleri ancak, izin verilmediği için duruşmaları sokakta izlemek zorunda kaldıkları belirtildi.
Geçen Mayıs ayında Dr.Tohti’ye özgürlük ödülü veren PEN uluslar arası Gazeteciler Teşkilatı duruşma ile ilgili özel bir açıklama yaptı ve Dr.Tohti’nin yargılanmasının “Gülünç ve Yersiz” olarak niteleyerek eleştirdi. Bu Teşkilatın İfade Özgürlüğü Programından Sorumlu Yöneticisi Dominic Muranni yaptığı açıklama’da “Dr.Tohti’nin Bölücülükle Suçlanması, hiçbir kanıta dayanmayan asılsız iddialardan ibarettir. Onun bölücülük ve ayrımcılık ile suçlanması yersizdir ve doğru değildir. Dr. Tohti kendi düşüncelerini yazı ile ifade ederek ortaya koymuştur.O,genellikle Ülkesinde yaşayan Uygurlar başta,azınlık Mililetlerin sorunlarını savunagelen ve onların temel ve yasal haklarını talep eden bir aydındır. Dr.Tohti aynı zamanda Müslüman Uygurlar ile etnik Çinililer arasında köprü rolü oynamaya çalışmış ve dialog kurmaya gayret etmiştir. O,her ne kadar Bölücülük ile suçlanmış ise de,Dr.Tohti gerçek hayatta ılımlı bir kişi olarak tanınmakta. Müslüman Uygur Toplumundaki böylesi ılımlı ve dialog yanlısı aydınların ve kanat önderlerinin bu çeşit fikirler yürütmelerinin engellenmesi sürecinin, Uygur bölgesinde bir takım bastırma ve sindirme operasyonlarının yapıldığı bir zamana denk getirilmesi manidardır.”şeklinde konuştu.
Dominic Murannı, ayrıca şunları de ifade etti. “Biz örgüt olarak Dr.Tohti’ye isnat edilen bütün suçlamaları reddediyoruz ve doğruluğuna de inanmıyoruz. O,sürekli aşırı fikirlere ve Uygur halkının maruz kaldığı olumsuzluklara karşı onların haklarını korumuştur. O Uluslar arası yazarlık normlarına ve özellikle PEN Teşkilatının temel değerlerine uygun hareket ettiği için Özgürlük Yazarı ödülüne layık görülmüştür.Teşkilatımız üniversal ve sınırlar ötesi temel hak ve hukuku savunur ve destekler. Dr.Tohti de bizim savunduğumuz değerleri savunmuş ve hareket etmiştir. “
Çin yönetiminin Dr.Tohti’yi Terör Gurupları ile yurt dışındaki “Bölücü Teşkilatlar” ile işbirliği yaptığı yolundaki suçlamalarına karşılık,Dünya Uygur Kurultayı ,kendilerinin Dr.Tohti ile hiçbir şekilde ilişkisinin bulunmadığını dafalarca açıklamıştır.Ancak, Çin yönetimi bu kez mahkemeye bu iddiayı suç listesine koymaktan vaz geçmemiştir.DUK Başkanı Rabia Kadir dün tekrar bir açıklama yaptı ve bu iddiaların tümden asılsız olduğunu Çin’in Dr.Tohti’ye haksız yere tutuklayarak yargılamasını büyük bir hata olarak niteledi ve kendisinin derhal serbest bırakılmasını istedi.
DUK Başkanı Rabia Kadir açılmasında şunları de ifade etti., “ Dr.Tohti hiçbir şekilde bölücülük yapmamıştır.O,benim geçmişte maruz kaldığım mağduriyetlerin aynısına maruz bırakılmaktadır. O, Çin yasaları çerçevesinde hareket etmiştir. Yasalarda Uygurlara ve başka azınlık Milletlere verilen temel hakların pratikte de icra edilmesini ve verilmesini ifade özgürlüğü noktasında talep etmiş ve dile getirmiştir. Dr.Tohtı Çin’in güvenlik ve istıkrarını savunmuştur. Doğu Türkistan’da yaşayan Müslüman Uygurlar ile etnik Çinli göçmenlerin adalet ve eşitlik içerisinde bir arada barış içinde yaşamasını istemiştir.Onun, hiçbir zaman DUK yanı bizimle teması olmamıştır.Çin Mahkemede Onu “Bölücülerde ilişkisi var.” Şeklinde suçlamıştır.Bu iddianın hiçbir kanıtı yoktur.O bizimle veya başka bir teşkilat ile temas kurmamıştır.Çin yönetimi burada çok büyük bir hata işlemektedir.Çin yönetimi eğer gerçekten,Doğu Türkistan’da barışı ve etnik Toplum ve Milletlerin arasındaki iyi ilişkilerin kurulmasını ve sürdürülmesini istiyorlarsa ,Dr.Tohti’ye böyle yersiz töhmetler yakıştırmaması gerekir. Hiç bir suçu olmayan Dr.Tohti’nin adil yargılanacağına inanmadığını ve Mahkemenin de yansız ve tarafsız olamayacağını.ifade ederek,en doğu tutum,Çin’in Dr.Tohti’yi bir an önce serbest bırakmasıdır. Dedi.
ABD.merkezli Çinli demokrat aydınların kurduğu “Çin Vatandaşlarının Gücü” adlı örgütün Lideri Dr.Yan Ciyenling duruşma ile ilgili şöyle konuştu. “Uluslar arası toplum Çin’e karşı geniş çaplı baskı uygulaması halinde Çin’den demokrasi ve insan haklarına saygı noktasında iyi sonuçlar alınabiliceğini düşünüyorum.Ancak,Çin’in ekonomik çıkarlarını ön plana çıkarttıkları için bu konuda yeterli baskı yapılamıyor.Biz sürekli olarak uluslar arası toplum nezdinde Dr.Tohtı konusunu gündemde tutmaya gayret ettik. Uluslar arası toplumda yanlış bir algılama var.Çin’in ekonomik gücünü çok önemsiyorlar.Başkan Obama Çin konusunda büyük hatalar yapıyor.Çin’in Dr.Tohti’yi Urumçi’de yargılamasının temel amacı diğer Uygur muhaliflere gözdağı vermek ve Uygur halkına korku salmak ve tehdit etmektir.
Özerklik hakları ile yasal bağımsızlık talehplerini dile getiren Uygurlar ve diğen azınlık milletlere haddını bildirmek,korkutmak olduğu ap açık ortadadır.Buna rağmen,biz Çinli demokrat aydınlar olarak ABD.başta batılı ülkelerin ve uluslar arası toplumun birlikte hareket ederek,komünist Çin yönetimine karşı ortak ve etkin baskı uygulanmasının çok yararlı olacağını düşünüyoruz.”şeklinde konuştu.
Bilindiği gibi, kendisi aleyhine ifade veren bu 7 Uygur öğrenci Dr,Tohtı ile ayni gün Pekin’de tutuklanmış ve Urumçi’ye getirilerek cezaevine konmuştu.
Çin Mahkemesi, İlk Duruşmayı Eşi ve 4 yakınının takip etmesine izin vermiş, Yabancı Ülke diplomatları ile Uluslar arası medya’ya ise, izin vermemiştir.
Dr.Tohti’nin avukatları de bir açıklama yaparak kendisine yöneltilen bütün suçlamaları reddettikleri bildirmiş ve Mahkeme’nin Dr.Tohti’nın nufüs kaydının ve iş yerinin olduğu ve tutuklandığı Pekin şehrinde yapılmasını talep eden bir dilekçeyi Mahkeme’ye sunduklarını de belirtti.
Kaynak : rfa.org. AA.Bülteni ve Ajanslar
Etiketler: Çin » Gündem » Haber » İlham Tohti
BENZER HABERLER