UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ(UYHAM)
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Çin’in ekonomik gücünü demokrasileri bölmek için kullandığını belirterek, ” Özgür dünya Birleşmeli ve Çin’in yüksek basınçlı diplomatik saldırılarına karşı koymalıdır ” açıklamasında bulundu.
Japor gazeteci ve Blog Yazarı Yutaka Asaka,Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun atfen yazdığı haberinde Başbakan’ın şu sözlerine de yer verdi : ” Çin’in tutumu hakkında anlamamız gereken şudur, Çin uluslararası toplumun insan hakları ve demokrasi değerlerinden tamamen uzak ve aykırı tavrı ile utanmaz ve inkarcı bir tutum sergiliyor. Çin ekonomik gücünü kullanarak demokrasıyı bölerek tahrip etmeye çalışıyor. Şu örneklemeler bu sözlerimizi kanıtlıyor :
- Çin, Nobel Komitesi’nin Nobel Barış Ödülünü Çinli insan hakları aktivisti ve demokratik eylemci Liu Xiaobo’yu seçmesine kızarak Norveç somonuna ithalat kısıtlamaları getirdi. Çin limanlarındaki depolarda çürük somon yığıldı ve Norveç somonunun Çin pazarındaki payı %92’den %29’a düştü.
- Çin, virüsün kökenine ilişkin bağımsız bir soruşturma başlatan Avustralya’ya karşı ticari boykot uygulamaya kalktı. Çeşitli Avustralya mallarının ithalatını engelledi. Kömür, arpa, şarap, sığır eti, ıstakoz, odun, yün, şeker, bakır ve üzüm ithalatını durdurdu.
- Tayvan ile diplomatik ilişkiler kuran ve bu ülkenin diplomatik tesislerine müsamaha gösteren Litvanya’ya karşı Litvanya ürünlerinin ithalatını önlemek için gümrük kodunu kaldırdı.
- Ayrıca, özellikle otomobil endüstrisindeki çok uluslu şirketlerin, Litvanya’da üretilen parçalarını kullanan ürünlerin Çin’e getirmesini engellemek için engeller koymaya kalktı.
- Bir Çin balıkçı gemisi, Senkaku Adaları açıklarında bir Japon devriye gemisine çarptı. Japonya’nın Çin balıkçı gemisinin kaptanını kendi devriye gemilesini engellemeye kalktığı ve zarar verdiği için tutukladı,Bunun üzerine Çin, Japonya’nin Çin’den nadir element ithalatını yasakladı.Ayrıca Japon Şirketi Fujita’nın 4 çalışanını casusluk şüphesiyle gözaltına aldı.
- Çin,Filipinler ile olan Güney Çin Denizi’ndeki egemenlik anlaşmazlığı nedeniyle Filipinler’den muz ithalatına kısıtlamalar getirdi. Ayrıca bu ülkenin Tayvan ile olan ekonomik ilişkileri nedeniyle bu ülkeye baskı amacı ile çikolata, elma, ananas vb. tarımsal ürenlerin ithalatını askıya alma yönünde adımlar atmıştır.
- Küçük bir Okyanus adası ülkesi olan Palau hükümeti, Guantanamo’dan serbest bırakıldıktan sonra onları ülkesine kabul eden 6 Uygur’u kabul ettiği için bu ülkeye baskılarını arttırdı.Ayrıca, bir Çinli şirket tarafından Palau’da bir tatil tesisi inşaatını durdurdu.
- Alman araştırmacılar, Tibet’ir Dini lideri Dalai Lama ile görüşmeler yaptığı için bu ülkenin Çin’e ihracatının önümüzdeki iki yıl içinde ortalama %12,5 oranında azaltacağı tehdidinde bulundu. ve bu kararın “Dalay Lama etkisi” olarak adlandırılabileceğini açıkça deklare etti. Merkel yönetimi altındaki Almanya ile sürekli çekişmeler yaşadı ve karşılıklı sert notalarla bu ülkeyi suçlamaya kalktı.
- Kanada yönetiminin mütteği ABD’nin talebi üzerine Huawei’nin Kanada Başkan Yardımcısı ve CFO’su (Chief Financial Officer) Meng Wanzhou’yu gözaltına alması üzerine 2 kanada Vatandaşını buna misilleme olarak tutukladı 11’şer yıl hapis cezasına çarptırdı.
Kanada Başbakanı : Çin Konusunda Dikkatlı Olmalıyız
Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun “yüksek baskı diplomasisi” dediği şey, Çin’in bu merkezci ve tek taraflı adaletsiz diplomatik tutumudur ve bu durum başkalarının “Çin’i yanlış anladığı” anlamına gelmez. Çin’le ortak mı olacağız yoksa Çin’e karşı mı çıkacağımız konusunda dikkatlice düşünmeliyiz” dedi.
Başbakan Justin Trudeau’nun da belirttiği gibi, aslında her ülkenin Çin ile bireysel olarak ilgilenmesi zor. Batılı uluslar birleşmek ve egemenliklerini pekiştirmek ve Çin’i dizginlemek için ortak hareket etmelidir. Askeri olarak dünyada genellikle “çevreleme” terimi olduğu söylenir, ancak ekonomik alanda da özgür dünyanın kendi aralarında birleşmesi ve Çin’e karşı “çevreleme” yapması gerekir. Çin sadece belirli ülkeleri taciz etse bile Batılı ülkelerin birleştiği ve Çin’e yaptırım uyguladığı bir çerçeve bu baskıları etkisiz kalacaktır.
Başlangıçta AB, Japonya, Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Avustralya’dan başlayacak ve Çin’in işlediği haksızlıkları ve zorbalığını önlemek isteyen ülkeler bu ortak ” Çevreleme” stratejisi etrafında birleşmelidir.Diğer ülkelere de çağrıda bulunarak bu çerçeveyi daha da genişletmelidir. Ülkelerin Çin’le tek başına yüzleşmesi büyük cesaret ister ve önemli risklere hazırlıklı olmayı gerektirir. Ancak bu çerçeveye girmenin sizi Çin’in zulmünden koruyacağını biliyorsanız, giderek daha fazla ülke bu çerçeveye katılmak isteyecektir.
Bu birliğin üyesi ülkelerin sayısı arttıkça, bu sayının daha da katlanması ve bu sayının hızla artması beklenmektedir.
Yeni Japonya Başbakanı Kishida Kabinesinden öncelikleri acil olarak sadece ülke çıkarlarına odaklanmak ve dünyanın ortasında diplomasi geliştirmek olmamalıdır. Bunun yerine böyle bir küresel çerçeve oluşturmaya doğru ilerlemek istemesi gerekir. Çin’in kendi kabuğundan taşma ve Yayılma stratejisinin önlenemesi ve en azından bunun kısıtlamasını önlenmesi gerekir.