01 Temmuz 2017

İPEK YOLUNDA ÇİN-RUS ÇEKİŞMESİ

Çin’in “Bir Kuşak, Bir Yol” adıyla başlattığı tarihi İpek Yolu’nu canlandırma projesi üzerinde Rusya ve Çin’in farklı çıkarları olduğu gözlemleniyor.

Uygur Haber ve Araştırma Merkezi (UYHAM)

Çin’in “Bir Kuşak, Bir Yol” adıyla başlattığı tarihi İpek Yolu’nu canlandırma projesi üzerinde Rusya ve Çin’in farklı çıkarları olduğu gözlemleniyor. Uzmanlara göre, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin her ne kadar bu projeyi şimdilik “her iki ülke için de faydalı” olarak nitelendirse de, ileride her iki ülke arasında doğacak çıkar çatışmasının kaçınılmaz olduğu belirtiliyor.

Transit yollar, boru hatları ve deniz yolu rotalarından oluşan bu milyarlarca dolarlık projenin Rusya’yı by-pass etmesi üzerine görüşler sık sık dile getirildi. Orta Asya’yı çapraz bir şekilde geçip, İran üzerinden Türkiye limanlarıyla Avrupa’ya ulaşan bu projenin büyük oranda Rusya’yı “yol”un dışına ittiği belirtiliyor. Yine de Çin ve Rusya bu çelişkileri şimdilik dile getirmemekte kararlı olduklarını gösteriyorlar.

Özellikle Rusya’nın Çin’den beklentisi olan Sibirya’ya yapılacak yatırımlar, Çin tarafından ilgisizlikle karşılanıyor. Çin geçtiğimiz 2016 yılında yaptığı uluslararası yatırımların sadece yüzde 2’sini Rusya’ya ayırdı. Çin, Rusya’nın kendisine ihtiyacı olduğunun farkında. Rusya ve Çin arasında 2014 yılında imzalanan doğalgaz boru hattı anlaşmasının, Çinlilerin yoğun pazarlığı altında geçmesi ve düşük fiyattan gerçekleştirilen alım da bunun bir göstergesi olarak nitelendiriliyor.

400 milyar dolar değerindeki bu anlaşma, Yakutya’dan Çin’in kuzeydoğusuna kadar doğalgaz aktarımı için düzenlendi. Putin ise bu projeyi kendi Avrasyacı modeliyle uyumlu hale getirmeyi istiyor. Rusya’nın ekonomik olarak Asya’ya dönüşü iddiasıyla bu projenin uyuştuğunu ifade ediyor. Ayrıca Rusya ile beraber Belarus, Kırgizistan, Kazakistan ve Ermenistan’ın bulunduğu Avrasya Ekonomik Birliği ile“Bir Kuşak, Bir Yol” projesini eklemlendirmeyi kendisine hedef olarak almış durumda. Tüm bunlar ise Putin’in Büyük Avrasya projesinde, Çin’in Rusya’dan daha büyük bir ülke olacağını itiraf etmesi olarak yorumlanıyor.

Orta Asya’da ise Ruslar etki alanlarına giren Çin’e karşı endişelerinin her geçen yıl arttığının farkında. Çin, Kazakistan gibi ülkelerle yaptığı anlaşmalarda Avrasya Ekonomik Birliği’ni dikkate almadan “Bir Kuşak, Bir Yol” projesi kapsamında anlaşmalar imzalıyor. Bu gelişmeler sonucunda Rusya, Orta Asya’da Çin’in ekonomik nüfuzuna alternatif üretmekte büyük bir tıkanıklık yaşıyor.

Kaynak : http://qha.com.ua/tr/turk-dunyasi/ipek-yolunda-cinrus-cekismesi/157135/http:// QHA