UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ(UYHAM) 

İnsan Hakları İzleme Örgütü(Human Right  Wach=HRW)  Asya İşleri Direktörü  Maya Wang: Çin’in  Doğu Türkistan’daki Uygur Türkçesi ile anılan kadim  yer adlarının isimlerini  değiştirmesi Çin yönetiminin  insanlığa karşı  işlediği suçlarının bir parçası olduğunu”açıkladı.

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün  bu konu ile ilgili hazırladığı bu  rapor, 18 Haziran tarihinde Cenevre’dei  BM İnsan Hakları Yüksek Konseyi’nin 56.oturumunun başladığı  aynı gün yayınlandı. İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün Çin bölümü direktörü Maya Wang  rapor ile ilgili olarak şöyle konuştu: ”  Çin yönetiminin Uygur bölgesindeki kadim yer adlarını kaldırarak yerine  ÇKP rejiminin ideolojjik söylemlerini çağrıştıran Bu tür bir isim değişikliği, aslında  Çin hükümetinin Uygurlara özgü kültürel ve dini kavramları silmeye yönelik bir girişimidir ve Çin’in yıllardan beri Uygurlara yönelik işlediği insanlık suçlarının  bir parçasıdır. Bu raporun ana  araştırmacısı Uygur aktivist Abdulveli  Eyyuptur. Eyyup  yıllardan beri  Çin’in Uygur  soykırımı ile ilgili   çalışmalar ve araştırmalar yapıyor. Biz de bu bilgilere dayanarak  haber yapıyoruz ve  bu  konulara ilişkin bilgi ve materyallerden  yararlanmaya  devam ediyoruz.  Raporda  Çin’in  Uygur tarihi yer adlarının silinmesi ve değiştirilmesi konusunda verdiği bilgiler, Uygurların yaşadığı kayıplar ve uğradığı  baskı ve zulümlere dair   derin bir bakış açısıyla aydınlatılması açısından büyük önem taşıyor. Bu raporun da işbirliğimiz üzerinde belli bir etkisi oldu. Çünkü Uygurlar için büyük manevi ve tarihi öneme sahip olan Uygur kırsal köylerinin yeniden adlandırılması ve silinmesi, Çin otoritelerinin Uygur topraklarındaki tüm politikasının amacını ortaya koymaktadır. Bu sadece Çin otoritelerinin Uygurlara uyguladığı baskı değil, aynı zamanda onların tarihlerini ve hatta geleceklerini yok etme, gelecek nesillere kim olduklarını unutturma ve onları tehdit etme girişimlerinin bir parçası olduğu açıktır.” dedi.

ÇKP Yönetimi, Uygurları Kendisinin Baskıcı Politikalarına Kayıtsız  ve Şartsız  Boyun eğmeye  Zorluyor

İnsan Hakları İzleme Örgütü Asya İşleri Direktörü Maya Wang Çin’in bu uygulamaları ile  Uygurlar üzerinde  kalıcı  ve kesin  etkiler yaratacağını belirterek bu konudaki  kaygılarını şöyle  dile getirdi: “Çin hükümeti, Uygur halkının    kadim ve tarihi yer adlarını  değiştirerek Uygur halkına tarihlerini unutturmaya çalışıyor ve aynı zamanda Uygur halkının kendi toprakları  üzerinde duygu ve  düşüncelerini de kontrol etmeye çalışıyor. tarih, kendileri ve gelecek. Yer adları Uygurların en temel sembolleriyle ilişkilendiriliyor, bu da kimliğinizi ve hayal gücünüzü unutmaya zorlandığınız anlamına geliyor ki bu inanılmaz derecede ciddi bir insan hakları ihlalidir. Ama Uygurlar buna karşı bir şey söyleyemezler. Çin hükümeti, Uygurları kendi baskıcı politikalarına boyun eğmeye bile zorlamıyor, aksine minnettarlığını ve memnuniyetini ifade ediyor. Bu düzeydeki baskılardan Çin’in Uygurların gururunu nasıl aşağıladığını, onlara karşı çok derin insanlık karşıtı eylemler yürüttüğünü görüyoruz.

Rapor 18 Haziran’da, Cenevre’dek Bu raporun baş araştırmacısı “Uygur Yar”ın kurucusu Abdur Wali Ayup Bey röportajımızı aldı ve raporda verilen bilgilerin yanı sıra bazı isimlerle röportaj yaparak birçok bilgi ve veri elde ettiğini söyledi. Raporda, 56. İnsan Hakları Konferansı’na ulaşılacağı beklentisi nedeniyle bu şekilde yeniden adlandırılan köyde yaşayan Uygurların pek çok önemli noktaya vurgu yapmasının mümkün olmadığı belirtildi.

Sayın Abdu Wali, Çin’in Uygur kasaba ve köylerinin silinmesini veya adlarının değiştirilmesini güçlendirdiğini belirterek, bunun ilk olarak “Karakaş Belgesi” ve “Agsu Belgesi” gibi Uygur soykırımına ilişkin önemli delillerin doğrulanması sırasında ortaya çıktığını söyledi. Sincan Polis Belgesi” ve “Eski Şehir Belgesi”.

Sayın Abdul Wali, bu rapordaki verilerin karşılaştırılması ve grafiklendirilmesi sırasında netleşen en önemli noktanın, ne kadar çok köy ve köyün adı değiştirilirse o kadar çok kişinin tutuklandığını söyledi.

Bu raporun yayınlanmasıyla birlikte uluslararası kuruluşlar Tummut’tan da haber yayınladı.

Washington’daki Uygur Eylem Örgütü 20 Haziran’da konuyla ilgili bir açıklama yayınlamıştı: “Uygur katliamını sürdüren Çin Komünist Partisinin Doğu Türkistan’daki Uygur köylerinin isiml

İnsan Hakları İzleme Örgütü, 18 Haziran’da Uygur Yar Vakfı ile ortak hazırladığı “Çin, Uygur Kültürünü Ortadan Kaldırma Operasyonu Kapsamında Sincan’daki Yüzlerce Uygur Köyünü Yeniden Adlandırıyor” başlıklı bir rapor yayınladı.

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün raporuna göre Çin hükümeti, son yıllarda Uygur bölgelerinde, özellikle de Uygurların yoğun olarak yaşadığı bölgelerdeki kasaba ve köylerin isimlerini değiştirdi. Rapor, 2009 ile 2023 yılları arasında Uygur bölgesindeki 25.000 kasaba ve köyün yaklaşık 3.600’ünün yeniden adlandırıldığını veya yeniden belirlendiğini gösteriyor.

Bunlardan, aralarında “Hoca”, “Hanıka”, “Sultan”, “Maşit”, “Beg”, “Mazar”, “Orda” gibi isimlerin de bulunduğu 630 köyün adlarındaki “hassas” unsurlar aynı şekilde değiştirildi. “Modern terimler” ve Çince Bu köylerin isimleri Ulusal İstatistik Bürosu’nun web sitesinden kaldırıldı. Bu değişikliklerin yaklaşık beşte biri, bu köylerin orijinal Uygur tarihini ve kültürünü ve dini inançlarını yansıtan yer adlarının “Kızıl Yıldız”, “Kızıl Bayrak”, “Bakht” ile değiştirilmesi gibi dini, kültürel veya tarihi nitelikteki değişiklikleri içermektedir. , “Birlik”, “Birlik” ve “Birlik” ile kırmızı ve siyasi isimler ayaklar altına alındı.

Raporda şunlar belirtiliyor: “Çinli yetkililer, Sincan’daki dini, tarihi veya kültürel öneme sahip yüzlerce Uygur köyünün adını Çin Komünist Partisinin ideolojisini yansıtan isimlerle sistematik olarak değiştirdi.”

Çin hükümeti uzun süredir Uygur kasaba ve köylerinin isimlerini değiştiriyor olsa da bu değişikliklerin çoğu 2017 ile 2019 yılları arasında gerçekleşti.

Rapordaki değişen köy adlarına ilişkin veriler karşılaştırıldığında, 2011’den 2023’e kadar siyasi niyet değişikliğine işaret eden 630 köy adının yaklaşık %80’inin 2017, 2018 ve 2019 yıllarında değiştirildiği görülüyor. Bunların yüzde 27’si 2017’de, yüzde 37’si 2018’de, yüzde 15’i ise 2019’da değiştirildi. Rapor, bu dönemin, Çin hükümetinin bölgede insanlığa karşı işlediği suçların doruğa ulaştığı döneme denk geldiğini ve bu suçların çoğunun, Uygur bölgesinin güneyindeki Uygur çoğunluklu Kaşgar, Aksu ve Hotan illerinde meydana geldiğini belirtiyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün Çin bölümü direktör vekili Maya Wang şunları söyledi: “Bu tür bir isim değişikliği, esasen Çin hükümetinin Uygurlara özgü kültürel ve dini kavramları silmeye yönelik bir girişimidir.”

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün Çin bölümünün direktör vekili Maya Wang, raporun etkisini ve önemini açıklamak için bizimle konuştu:

“Bu raporun ana eseri araştırmacı Abdul Wali Ayoub’a aittir. Yıllardır Uygur katliamı hakkında haber yapıyoruz ve ilgili konulara ilişkin bilgi ve materyallere odaklanmaya devam ediyoruz. Abdur Wali’nin Uygur tarihi yer adlarının silinmesi ve değiştirilmesi konusunda verdiği bilgiler, Uygurların yaşadığı kayıp ve baskıların daha derin bir bakış açısıyla aydınlatılması açısından büyük önem taşıyor. Bu raporun da işbirliğimiz üzerinde belli bir etkisi oldu. Çünkü Uygurlar için büyük manevi ve tarihi öneme sahip olan Uygur kırsal köylerinin yeniden adlandırılması ve silinmesi, Çin otoritelerinin Uygur topraklarındaki tüm politikasının amacını ortaya koymaktadır. Bu sadece Çin otoritelerinin Uygurlara uyguladığı baskı değil, aynı zamanda onların tarihlerini ve hatta geleceklerini yok etme, gelecek nesillere kim olduklarını unutturma ve onları tehdit etme girişimidir.”

Maya Wang, bunun Uygurlar üzerinde yaratacağı etki konusundaki kaygısını şöyle dile getirdi: “Çin hükümeti, Uygur halkının toprak adlarını değiştirerek Uygur halkına tarihlerini unutturmaya çalışıyor ve aynı zamanda Uygur halkının kendi toprakları hakkındaki düşüncelerini de kontrol etmeye çalışıyor. tarih, kendileri ve gelecek. Yer adları Uygurların en temel sembolleriyle ilişkilendiriliyor, bu da kimliğinizi ve hayal gücünüzü unutmaya zorlandığınız anlamına geliyor ki bu inanılmaz derecede ciddi bir insan hakları ihlalidir. Ama Uygurlar buna karşı bir şey söyleyemezler. Çin hükümeti, Uygurları kendi baskıcı politikalarına boyun eğmeye bile zorlamıyor, aksine minnettarlığını ve memnuniyetini ifade ediyor. Bu düzeydeki baskılardan Çin’in Uygurların gururunu nasıl aşağıladığını, onlara karşı çok derin insanlık karşıtı eylemler yürüttüğünü görüyoruz.

Rapor 18 Haziran’da, Cenevre’deki 56. BM İnsan Hakları Konferansıyla aynı gün yayınlandı. Bu raporun baş araştırmacısı “Uygur Yar”ın kurucusu Abdur Wali Ayup Bey röportajımızı aldı ve raporda verilen bilgilerin yanı sıra bazı isimlerle röportaj yaparak birçok bilgi ve veri elde ettiğini söyledi. Raporda, 56. İnsan Hakları Konferansı’na ulaşılacağı beklentisi nedeniyle bu şekilde yeniden adlandırılan köyde yaşayan Uygurların pek çok önemli noktaya vurgu yapmasının mümkün olmadığı belirtildi.

Sayın Abdu Wali, Çin’in Uygur kasaba ve köylerinin silinmesini veya adlarının değiştirilmesini güçlendirdiğini belirterek, bunun ilk olarak “Karakaş Belgesi” ve “Agsu Belgesi” gibi Uygur soykırımına ilişkin önemli delillerin doğrulanması sırasında ortaya çıktığını söyledi. Sincan Polis Belgesi” ve “Eski Şehir Belgesi”.

Sayın Abdul Wali, bu rapordaki verilerin karşılaştırılması ve grafiklendirilmesi sırasında netleşen en önemli noktanın, ne kadar çok köy ve köyün adı değiştirilirse o kadar çok kişinin tutuklandığını söyledi.

Bu raporun yayınlanmasıyla birlikte uluslararası kuruluşlar Tummut’tan da haber yayınladı.

Washington’daki Uygur Eylem Örgütü 20 Haziran’da konuyla ilgili bir açıklama yayınlamıştı: “Uygur katliamını sürdüren Çin Komünist Partisinin Doğu Türkistan’daki Uygur köylerinin isimlerini değiştirmesini şiddetle kınıyoruz. Bu eylem, Çin Komünist Partisinin Uygur kimliğini, kültürünü ve tarihini silmeye yönelik sistematik çabasının bir parçasıdır.

Uygur Eylem Örgütü Başkanı Bayan Abbas Abbas, uluslararası kuruluşlara, hükümetlere, şirketlere ve sivil toplum kuruluşlarına “Doğu Türkistan’da süregelen zulmü tanımaları ve Çin Komünist Partisini suçlarından sorumlu tutmak ve halkın korunmasını ve refahını sağlamak için harekete geçmeleri” çağrısında bulundu. Doğu Türkistan’da Uygur kültürü.”

Bu raporun yayınlanmasının ardından Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en büyük Müslüman sivil haklar ve savunuculuk örgütü olan Amerikan-İslam İlişkileri Konseyi (CAIR), özel bir açıklama yayınlayarak Çin hükümetinin Uygurların isimlerini değiştirme davranışını şiddetle eleştirdi. Konseyin bilgi direktörü Abraham Hooper 19 Haziran’da şunları söyledi: “Bu tür isim değişiklikleri şüphesiz Çin hükümetinin Uygur kültürünü ve onların eşsiz İslami mirasını yok etme girişimini yansıtıyor. “Bu tür katliamların durdurulması için başta İslam dünyası olmak üzere uluslararası toplumun acilen harekete geçmesi gerekiyor.”

20 Haziran’da radyomuza röportaj veren Sayın İbrahim Hooper’a bu raporun önemini sorduğumuzda şunları vurguladı: “Bu çok önemli, çünkü Uygur Müslümanlarının kaybettiğinin bir başka kanıtı.” Çin’deki Uygurların tarihini, kültürünü ve dinini, Uygurluğun tüm unsurlarını da içerecek şekilde silip, Çin Komünist Partisine uyumlu bir varlık haline getirmeye çalışıyorlar.

Abraham Hooper bize şu soruyu sordu: “Çin hükümetinin Uygur kültürüne daha fazla zarar vermesini engellemek için ne yapılabilir?” Sorumuza yanıt olarak şunları söyledi:

“Kar amacı gütmeyen bir kuruluş olarak yapabileceğimiz tek şey buna karşı seslenmek, ancak hükümetler Çin’e karşı pratik eylemlerde bulunabilir. Müslümanlara ve azınlıklara yönelik bu baskıyı durdurması için Çin hükümetine baskı yapmalılar. Başta İslam dünyası olmak üzere tüm uluslararası toplumun bunu kınaması gerekiyor.

Çinli yetkililerin uzun süredir Uygur bölgesindeki yer adlarını değiştirmeye çalıştığı biliniyor. Radyo istasyonumuz bu konuyu ilk kez Nisan 2015’te bildirdi. O zamanki bilgilerimize göre Çinli yetkililerin Uygurcadaki yer adlarına ilişkin kapsamlı bir araştırmayı Temmuz 2014’te başlattığı ve Temmuz 2018’e kadar devam edeceği biliniyordu.

Aslında bu, yetkililerin arazi tapularına ilişkin 2. kapsamlı incelemesi.

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün Çin bölümünün direktör vekili Maya Wang, Çin hükümetinin Uygur köylerini yeniden adlandırmasının, gelişmiş izleme teknolojisiyle senkronize olarak çalışan, Uygurlara karşı devam eden insanlığa karşı suçlarının bir parçası olduğunu vurguladı. Ayrıca köy isimlerinin silinmesi, keyfi gözaltı veya hapsetme, zorla çalıştırma, işkence, zorla çalıştırma, cinsel şiddet ve üremenin baskılanmasını da içeren ağır istismarlar bölgede işlenen insanlığa karşı suçlardan bazılarıdır. Sadece “Mazar” kelimesinin kaldırılması ya da köyün adının silinmesi değil, aynı zamanda adını anan kişiler de cezalandırılacak. Rachel David gibi ünlü bir antropolog artık bu isimleri bildirdiği için hapse atılıyor. Bu baskının boyutu ve düzeyi hiç şüphesiz Uygur bölgesinin şu anda dünyanın en fazla baskı gören bölgesi olduğunu gösteriyor.

Çin, başından beri Uygur bölgesindeki yerlerin isimlerini kendi isteğiyle değiştirse de, 1949’da Komünist Çinlilerin iktidara gelmesinden sonra Uygur bölgesindeki yerlerin isimleri birçok kez değişti. Çin hükümetinin Uygur halkını yok etmeye ve isimlerini değiştirmeye devam ettiği de biliniyor.

Çin’in Uygur bölgesinde yayınlanan “Xinjang” gazetesinin 14 Ocak tarihli haberine göre, Uygur Özerk Bölgesi sivil işler denetimi, “kampanya isimlendirme kampanyası” aracılığıyla yeni kasaba ve köylerin isimlendirilmesi için kampanya başlattı. Kasım 2023’te Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin “Kırsal ve Köy Adlandırma Kampanyalarını Desteklemeye Yönelik Uygulama Planı Bildirisi” yayımlanmasıyla yetkililer kırsal alanların adlarının toplanması, haritada işaretlenmesi ve köylerin yeniden adlandırılması konusuna odaklandı. yönetimin amacı. Bu, Çin hükümetinin Uygur kasaba ve köylerinin isimlerini değiştirmeye başladığını kamuoyuna duyurduğu anlamına geliyor.