Son Dakika
Ömür Çelikdönmez ( Twitter:@oc32oc39 – omurcelikdonmez@hotmail.com)
Tibet’in dini lideri Dalay Lama’nın, Ortalama Türk insanı için karşılığını merak ediyorsanız, ‘Recep İvedik 2’ filmindeki Yogo sahnesini izleyeceksiniz. Yoga öğreticisinin önce lotus tekniği ile oturma hareketine “-bu resmen Anadolu’daki bağdaş kurma” teziyle karşı çıkan Recep İvedik ilerleyen sahnelerde çileden çıkardığı Yoga öğreticisinin “- ben 14. Dalay Lama’dan ders aldım” sözlerine “- ee efendim bilmem kaçıncı dallama” diyerek cevap verir. Dalay Lama’nın nasıl olup ta dallama sözcüğünü çağrıştırdığı üzerinde düşünülmeli derim. Türk Dil Kurumu Sözlüğünde ‘Dallama’ sözcüğünün birden fazla anlamı mevcut. Dallamak işi. Argo’da Aptal, enayi. Yelek. Papatya. Meşe odunu. Damların üstünü örtmek için, kesilmiş ve kurutulmuş kalın, uzun dal. Bağın üzümünü sıradan değil de koruklarını bırakarak olmuşlarını kesme. Boyu 80 cm. genişliği 4 cm. olan odun, ağaç. Boyuna ya da başa sarılan atkı.(Bkz. http://nedemek.net/anlam%C4%B1/dallama-ne-demek.html )
Dala(i)y Lama’nın gerçek ismi Tenzin Gyatso. 13. Dalay Lama’nın yeniden dünyaya gelmişi olarak kabul edilen Gyatso 1937 yılında Tibet’te doğdu. Tibet’i işgal eden Çin’e karşı direnişe geçen 14. Dalay Lama, Hindistan başbakanı Nehru’nun daveti sonrasında Himalayaları aşarak 80 bin Tibetli ile birlikte 1959’da Hindistan’a geçti ve burada sürgünde Tibet hükümeti kurdu. Halen Çin işgali altındaki Tibet’ten kaçanları, Hindistan kabul etmekte. Tibet; Orta Asya’da Tibet halkının anavatanı olan bölge. Tibet için en iyi bilinen ortaçağ Çinli adı Tubo’dur, Tǔbō veya Tǔfān olarak da bilinir. Tibet; ortalama 4.900 metrelik yükseltisiyle “Dünyanın Çatısı” kabul edilir. Kuzeyinde Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve Qinghai, doğusunda Sichuan, güneyinde Hindistan, Nepal ve Bhutan bulunuyor, başkenti Lhasa. Çin Halk Cumhuriyeti bu bölgeyi ele geçirerek politik bir özerklik verdiğini belirtmekle birlikte Tibet’in yalnızca 1913-1950 yılları arasında Çin’in politik nüfuzundan çıktığını, bölgenin tarihi olarak Çin’e ait olduğu iddiasındadır. Çin yönetimi, Tibet’in 700 yıldır kendi toprakları içinde bulunduğunu, Tibetliler ise ülkelerinin bağımsız olduğunu ileri sürüyor. Tibet Budizm’i günümüz bilim adamlarının gruplandırmasına göre; Kuzey Budizmi (Vajrayana) olarak ele alınır ve Tibet, Moğolistan, Bhutan ve Hindistan başta olmak üzere birçok ülkede inananları vardır. Tibet’te yaygın din Tibet Budizm’idir. Tibet Budizm’ine benzeyen Bön de var, Tibet Müslümanları ve Hıristiyan azınlıklar da mevcut.
1914’te Tibet hükümeti, Güney Tibet bölgesini İngiliz Hindistan’a devrederek Simla Anlaşması’nı İngiltere ile imzaladı. Bağımsız Tibet devleti, İngiliz sömürgeciliğinin kanatları altında kurulmuştu. Dalay Lama, çocukluğunda sömürgeci İngiliz eğitmenlerinden öğrendikleri “tipperary’ye uzun yol var” şarkısını söylediklerini, bu arada kendisine yakınlaşmaya çalışan Budist hacıları, 6,5 feetden (yaklaşık 195.58 cm.) daha uzun boydaki geniş omuzlu ve kamçılı muhafızlarının döverek uzaklaştırdıklarını anlatır. Bilindiği gibi “It’s Long To Way to Tipperary ” İngiliz askeri yürüyüş şarkısı olarak popülerdir. Tipperary için uzun bir yol var diye başlayan şarkının sözleri, İrlanda da bir kasabası olan Tipperary’ın rahibi tarafından yazılıyor. 1. Dünya savaşında İngiliz ordu birliklerinde popüler olan şarkı, 2 dünya savaşında da askerleri gaza getirmek için kullanıldı. Anlaşılan sömürgeci İngilizler Dalay Lama’yı “It’s Long To Way to Tipperary – Tipperary için uzun bir yol var” şarkısıyla hipnoz etmişler, çünkü Dalay Lama Tenzin Gyatso; İngiliz ipiyle indiği kuyudan çıkıp bir türlü ülkesine dönemiyor.
Dalay Lama’nın; ABD ve batının Çin’e karşı siyasi bir kozu olduğunun bilincinde ve rolünü çok iyi oynadığı kesin. ABD’nin olası Çin savaşında Dalay Lama’nın dini kimliğinden sonuna kadar yararlanmak isteyeceği sürpriz değil. Bu açıdan bakıldığında Tibet’in Fetullah Gülen’i de Dalay Lama. Kendisine 1989’da Nobel Barış Ödülü veriliyor. Uygur Türkleri’ni sahiplenmesi klasik Sam Amca politikası. O nedenle Uygur Türkleri ile tarihsel bağları var. “Onlar benim arkadaşlarım” diyor da başka birşey demiyor. (Bkz. http://www.milliyet.com.tr/1998/11/29/yasam/yas00.html ) Murat Bardakçı; Dalay Lama’nın, bundan (2014) 30 sene kadar önce bir dostunu, Doğu Türkistan’ın Türkiye’de yaşayan efsanevî lideri İsa Yusuf Alptekin’i ziyaret maksadıyla İstanbul’a geldiğini ve Buda’nın reenkarnasyonu ile ilgili kaldığı otelde uzun bir röportaj yaptığını, açıkça “Siz Buda mısınız?” diye sorduğunu ve Dalay Lama’nın da “Yes, I am Buda” cevabını verdiğini belirtiyor.(Bkz.19 Aralık 2014 Cuma/ http://www.haberturk.com/yazarlar/murat-bardakci/1020871-budanin-ruhu )
Budist liderDalay Lama; Müslümanlara şirin görünmeyi de ihmal etmeyen siyasi bir aktör. Ocak 2016’da Tibet’in ve Budistlerin ruhani lideri Dalay Lama, Kur’an-ı Kerim’in insanlara çok önemli bir rehber olarak hediye edildiğini belirterek Hz. Peygamberin de önemli bir kılavuz olduğunu söylemişti. Karnataka Müslümanları ve Budistleri arasında düzenlenen hoşgörü toplantısına katılan Dalay Lama, “Hz. Muhammed insanlığın barış için izlemesi gereken yolu açan kişidir” demişti. Tibet’in Ruhani lideri mukaddes kitap Kur’an-ı Kerim’in ise bu yol için bir rehber ve güvence olduğunu, Hz. Peygamberin yolunun barış ve hoşgörü olduğunu, bu değerlerin sürekliliği için bu yolun takip edilmesi gerektiğini ifade etmişti.
Dalay Lama’nın sözleri Müslümanlar arasında takdirle karşılanırken kendisine Kur’an-ı Kerim hediye edilmişti. Dalay Lama Eylül 2016’da Paris’te, Suriye ve Irak’ta akan kanın durması için IŞİD ile diyalog kurulması önerisinde bulunmayı ihmal etmemişti. Suriye ve Irak’ta akan kanın durması için ”diyaloğun tek yol olduğunu” belirten Dalay Lama, bu noktada IŞİD ile diyalog kurulması önerisini getirmişti. Bu diyaloğun nasıl ve kimler tarafından hayata geçirileceği konusunda ise fikir bildirmeyen Dalay Lama, dinin kan dökmek için hiçbir zaman gerekçe olamayacağını ve İslam ve terörizmin asla yan yana getirilemeyeceğini kaydetmiş, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin Suriye ve Irak’tan daha fazla sığınmacı kabul etmesi gerektiğini vurgulayan Dalay Lama, bununla birlikte AB ülkelerinin sığınmacıların geri dönüşlerini sağlamak için savaşın durdurulması noktasında daha fazla çalışmaları gerektiğini belirtmişti. Kendisi bir mülteci olan . Dünyanın en küçük ülkelerinden biri olan Tibet’in ruhani lideri Dalay Lama, Avrupa’yı Müslüman mültecilerden koruma derdine düşmesine ne demeli?
14. Dalay Lama, Alman Frankfurter Allgemeine Zeitung (FEZ) gazetesinin sorularını cevaplarken, son yıllarda Avrupa’ya yönelen sığınmacılarda büyük artış olduğuna dikkat çekmiş ve sığınmacı sayısına sınırlama getirilmesinin gerekli olduğunu söylemişti. Almanya’nın ağır bir sığınmacı yükü altında olduğunu ileri süren Dalay Lama, çoğunluğu Müslüman coğrafyadan gelen sığınmacıların Almanya için ileride sorun teşkil edeceğini de iddia etmişti.
Dalay Lama Moğolistan ziyaretinin Çin ile Moğolistan arasında diplomatik krize dönüşmesiyle yeniden gündemde. Çin Dışişleri Bakanlığı, Moğolistan hükümetinin Dalay Lama’nın bu ülkeyi ziyaret etmesine izin vermeyeceğini diplomatik kanallardan teyit ettiklerini açıkladı. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying, Tek Çin politikasına saygı temelinde Çin-Moğolistan ikili ilişkilerinin uzun vadeli ve istikrarlı gelişmesinin, iki halkın temel çıkarlarına uyduğunu vurguladı. Sözcü, Çin’in Moğolistan hükümetinin ikili ilişkilerin kapsamlı şekilde geliştirilmesi için çabalarını sürdüreceğine ve tarihten ders alarak taahhütlerini yerine getireceğine inandığını kaydetti. Oysa daha geçtiğimiz yıl, üç milyon nüfusa sahip Moğolistan Cumhuriyeti, komşusu 1,3 milyar nüfuslu Komünist Çin’in şantaj ve tehditlerine karşı Ruhani Lideri Dalay Lama’yı ülkesine davet ederek Çin’in tehdit ve baskılarına karşı duruş sergilemişti.
Uygur Haber ve Araştırma Merkezi (UYHAM)’de yer alan habere göre 1959’da Komünist Çin ordularının Tibet’i işgal etmesi üzerine Hindistan’a kaçmak zorunda kalan Tibet’in Siyasi ve dünya Budistlerinin ruhani Lideri Dalay Lama birkaç kez Moğolistan Cumhuriyeti tarafından ülkesine davet edilmiş ancak, her defasında Çin’in şantaj ve tehditleri ile karşılaşmıştı. Dalay Lama’nın Moğolistan ziyaretinden bir gün önce Çin yönetimi Moğolistan’a tekrar bir nota vermiş ve “Çin’e karşı faaliyet gösteren ve kendileri için bir Bölücü Unsur olan Dalay Lama’nın Moğolistan ziyaretini iptal etmesini” talep etmişti. Ancak, Çin ile uzun bir sınıra sahip olan ve halkın temel ihtiyaçlarının yüzde 70’ini Çin’den karşılayan Moğolistan bu kez Çin’in tehdidine rağmen, Dalay Lama’yı ülkesine davet etmişti. Çin 23 Kasım 2016’de iki ülke devlet başkanları arasında yapılacak görüşmelerinin tek taraflı olarak iptal edildiğini ve ileri bir tarihe alındığını bildirdi. Ayrıca, Ulun Batur yönetimine verilmesi kararlaştırılan Çin kredileri ile ekonomik yardımların de askıya alındığını açıkladı. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Tibet’in sürgündeki ruhani lideri Dalay Lama’nın özerklik önerilerine karşı Tibet’i asla böldürtmeyeceğini söyledi. Dalay Lama’nın 2017’deki Moğolistan ziyareti şimdilik iptal edilmiş gözüküyor.
1959 yılında sürgüne gönderildiğinde yaverleri, aşçısı ve telsiz operatörünün CİA ajanı olduğu iddia edilen Dalay Lama’nın Budistlerin Myanmarlı Müslümanlara yaptığı katliamın durması için aylar sonra tepki vermesini de bir kenara not edin. Dalay Lama, Myanmarlı muhalif lider Aung San Suu Çii’ye bir mektup yazarak, Myanmar’ın Arakan eyaletindeki Rohingya Müslümanlarını hedef alan şiddet olaylarından duyduğu endişeyi dile getirmişti ama katliamı durdurun dememişti! 09 Eylül 2014’te, Alman gazetesi “Welt am Sonntag’a bir röportaj veren Budistlerin ruhani lideri Dalay Lama, Budizm geleneğinin 500 yıllık kurumu olan görevinden ayrılacağını açıklamıştı. Budist lider Dalai Lama istifasıyla Budist geleneğindeki ruhani liderlik makamının da sona ereceğini söylemişti. Dalay Lama, röportajında “Dalay Lama’lık kurum olarak siyasi bir talebin ürünü idi. Bugün bu kuruma ihtiyaç kalmadı. Budistlerin önemli bir geleneği ve beş yüz yıllık tarihi olan bu kurum sona erecek. Bunu ben gönüllü olarak yapıyorum” demişti. Yıl 2017 Dalay Lama halen görevinin başında. Recep İvedik haklı galiba ne dersiniz?
Kaynak :http://www.kafkassam.com/fetullah-gulenin-tibetli-yuzu-dalay-lama.html
Etiketler: Çin » Din » Dünya » etnik Çatışma » Genel » Görüş Yorum » kÖŞE YAZARLARI » Makale Analiz » SiyasetBENZER HABERLER