DEMOKRASİ VE ATILIM (DEVA)PARTİSİNDEN İADE ANLAŞMASI İLE İLGİLİ BASIN AÇIKLAMASI

Demokrasi ve Atılım Partisi(DEVA)Genel Merkezi 2017’de Pekin’de imzalanan Çin ile Türkiye arasında Suçluların iadesi anlaşması ile ile ilgili olarak DEVA Partisi Hukuk ve Adalet Politikaları Başkanı Mustafa Yeneroğlu imzası ile bir bildiri yayınladı. 30.12.2020 tarihinde yayınlanan DEVA Partisi açıklamasında ” iktidarı bu anlaşmaya yönelik olarak derhal kamuoyunu aydınlatmaya ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin Uygur Türklerine yönelik insanlık dışı muamelesi ve zulüm karşısında açık ve net bir tavır almaya davet ediyoruz. ifadeleri yer aldı.

UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ (UYHAM)

DEVA Partisi Hukuk ve Adalet Politikaları Başkanı Mustafa Yeneroğlu’nun“Çin Halk Cumhuriyeti ile Türkiye Arasında İmzalanan Suçluların İadesi Anlaşması”na İlişkin Basın Açıklaması

TÜRKİYE UYGUR TÜRKLERİNE YAŞATILAN ZULME ORTAK OLAMAZ

Çin Halk Cumhuriyeti ile Türkiye arasında 13 Mayıs 2017 tarihinde “Suçluların İadesi Anlaşması” imzalanmıştır. Anlaşma 12 Nisan 2019 tarihinde Sayın Cumhurbaşkanın imzası ile onaylamayı uygun bulmak üzere TBMM’ye sunulmuştur. Yakın dönemde Çin Halk Cumhuriyeti tarafından onaylanarak yürürlüğe giren bu anlaşmanın TBMM’nin de gündemine geleceği yönünde iddialar kamuoyuna yansımıştır.

İmzalanan anlaşma ile belirlenen iade şartları; ceza soruşturması veya kovuşturması yürütme amacıyla iadenin mümkün olması, iade kapsamındaki fiilin cezasının alt sınırının 1 yıl hapis cezası ile sınırlı tutulması, cezanın infazı kapsamında iadelerde kişinin kalan cezasının sadece 6 ayla sınırlı tutulması keyfi yorumlanmaya açık ve geniş kapsamlı kriterlerdir.

Öte yandan kişilerin iade edileceği Çin’de adil yargılanma hakkının ihlâl edileceğine ilişkin ciddi şüphelerin bulunmasına rağmen söz konusu anlaşmanın imzalanması uluslararası hukuka aykırıdır.

Anlaşmanın onaylanması uygun bulunur ve yürürlüğe girerse, Çin zulmünden ülkemize kaçan ancak vatandaşlık hakkı ve sığınma hakkı tanınmayan Uygur kardeşlerimiz, iktidarın takdirine göre doğrudan Çin Halk Cumhuriyeti’ne iade edilme tehlikesi ile karşı karşıyadır.

Çin’de hakkında soruşturma açılan bir Uygur Türkünün anlaşmanın geniş kapsamı nedeniyle iade edilmesi, Uygur Türklerine uygulanan muameleye iktidarın ortak olması anlamına gelecektir. Kaldı ki bu sözleşmeye dayanarak Uygur Türklerinin iade edilmesi gerçekleşirse, uluslararası geri göndermeme yükümlülüğümüz de açıkça ihlal edilecektir.

Diğer taraftan Çin’in ürettiği Covid-19 aşısının Türkiye’ye ulaştırılması sürecinin, Çin’de yakın zamanda yürürlüğü giren suçluların iade anlaşması ile ilişkili olduğuna dair iddiaların açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.

Bu nedenle “yerli ve milli” olmayı kimseye bırakmayan üçlü iktidar koalisyonuna soruyoruz;

1. Çin Halk Cumhuriyeti Covid-19 aşısı karşılığında Türkiye’ye sığınan mazlum Uygur Türklerinin iadesini mümkün kılacak anlaşmanın yürürlüğe girmesi şartını sizlere ön şart koşmuş mudur?
2. Çin Halk Cumhuriyeti tarafından sistematik şekilde ağır insan hakları ihlallerine uğrayan Uygur Türklerinin yanında olmanız gerekirken, bu anlaşmayı TBMM gündemine alacak mısınız?
3. Uygur Türklerine uygulanan zulüm karşısında sessizliğiniz daha ne kadar sürecektir?

DEVA Partisi olarak, iktidarı bu anlaşmaya yönelik olarak derhal kamuoyunu aydınlatmaya ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin Uygur Türklerine yönelik insanlık dışı muamelesi ve zulüm karşısında açık ve net bir tavır almaya davet ediyoruz.