11 Ekim 2014

ÇİN’İN YARKENT-İLİŞKU KATLİAMININ AYRINTI VE SIRLARINA AİT YENİ BİLGİLER (II.BÖLÜM )

Hamit Göktürk /Uygur Haber ve Araştırma Merkezi(UYHAM)
28 Temmuz’da Yarkent-İlişku’da meydana gelen olaylar ve ardından Çin İşgal Ordusunun yaptığı Müslüman Uygur soykırımına ait ayrıntılar ve Çin’in sansür duvarının ardına sakladığı esrar perdesinın aralanması sürüyor. Olaydan 1,5 ay sonra Çin’in resmi açıklamalarında Yarkent İlçesi ve İlişku Kenti’nin bazı üst yöneticilerinin bazılarının görevden alındıkları,bir kısımının ise,idari cezalara çarptırıldıkları açıklanmış,ancak,bunların neden cezalandırıldıkları,cezaları ve görevden alınma nedenleri hakkında her hangi bir bilgi verilmemişti. Çin’ın resmi Tengritag Sitesi 23 Eylul’deki bir haberinde İlişku olayları ile ilgili olarak Yarkent Kaymakamı Ahat Sait, İlçe KP.Sekreteri Hi Li Min,Siyasi-Kanun Sekreteri Çin Ci Yang ve Yarkent Kamu Güvenliği(Emniyet)Müdürü Hu Bing başta toplam 17 Bürokrat’ın bir kısmının görevden alındıkları,bir kısmına ise,çeşitli idari cezalar verilidiği ,bir kısmının ise uyarı cezası aldıklarını açıklamıştır. Çin Asker ve Polislerince ayaklanan halk ile birlikte vurularak öldürülen Kent Başkanı Abdulganı Turdi’nin Karısı Atıgül’ün ifadesine göre, ayaklanan halkın üzerine ateş açılıp açılmaması hakkında Yarkent Kaymakamı(Hakimi)Ahat Sait ile Yarkent İlçe KP.Sekreteri Hi Li Min arasında ihtılaf ve tartışma lmeydana gelmiştir.Kaymakam Güvenlik güçlerine ateş etmeme emri vermiş,ancak,KP.Sekreteri ile Siyası-Kanun Sekreteri Çin Ci Yang ayaklananların sert bir şekilde bastırılıp bastırılması talimatını vermiştir.Kaymakam Ahat Sait,halka ateş edilmemesini istediğini için bu cezalandırmadan çok hafif şekilde kurtulduğu ileri sürülmekte. Ancak,Kaymakam’ın ateş edilmemesi hakkındaki kararı hakkında üst makamların bu karara olumlu veya olumsuz tavrı hakkında her hangi bir açıklama veya değerlendirme gelmemiştir.Ancak,kendisine çok hafif bir ceza olan Uyarı cezası verilmesi, kendisinin ateş açılmaması yönündeki talimatının olumlu algılanmış olabileceğini göstermektedir.

Çin Polisince ayaklanan halk ile birlikte öldürülen Noçi Kenti Başkanı Atigül bu konuda duyduklarını Hür Asya Muhabirine şöyle ifade etmiştir ;
Muhabir : Yarkent Kaymakamı Çin Askerlerine nasıl bir emir vermiş ?
Atigül : O,Asker ve Polislere Laba ile(Megafon’la) “Ateş Etmeyin” demiş ve bu emri de birkaç kez de tekrarlamıştır.Bu yüzden kendisine en hafif idari ceza olan Uyarı cezası verilmiş ve görevindene alınmamıştır.
Muhabir : Sizce Kaymakam’a Halka Ateş Etmeyin emri verdiği için mi hafif ceza verildi ?
Atigül : Ben öyle düşünüyorum.Çünkü,ateş etmelerini isteyen diğer Çinli yetkililer Halming(Li Himing),Çing Çang ve Emniyet müdürü Ho Bing’in görevlerine son verilmiştir.
Muhabir : Size göre ; Kaymakam Halka ateş etmeyin emri verdiğinde,onların elinde rehin bulunan eşiniz ve Yardımcısı’nın(Hükümetin İki Memurunu) düşündüğü için mi? Yoksa sivil halkın ölmemesini önlemek için mi vermiş olabilir ?
Atigül : Bu konuda fazla bilgim yok.Evimize gelip gidenlerden duyduğum şu yönde. Bölge KP.Genel Sekreteri Cang Çün Şen Yarkent’e geldiğinde İlişku halkı hep bir ağızdan Kaymakamın ateş edilmemesi yönünda emir verdiğine şahitlik etmişler.
Yukarıda anlatılanlar eğer gerçekten doğru ise, Kaymakam’ın ateş etmeme talimatına kınama cezası ve diğer sorumluları hafif de olsa cezalandırmış olduğunu farz etsek bile, Çin yönetimi Yarkent -İlişku’da çok büyük bir katliam yaptığını itiraf etmiş olmaktadır.
Ayrıca,Çin işgal yönetimi kendi görevlilerini yumuşak davrandıkları için verdiği çeşitli cezalar ile onları cezalandırmış olabileceklerini gösteriyor.Kaymakam’ın Ayaklanan halkın elindeki 2 görevlinin hayatını kurtarmak için mi yoksa, sivil halkın ölmemesi için mi bu emri verdiği tam açık ve net değil. Yönetim de bu konuda şimdiye kadar her hangi bir açıklama yapmamıştır.
Çin işgal Yönetimi, Yarkent-İlişku’ya ölen Kent Başkanı’nın yerine yine aynı bölgeden sözde eski Halk Kurultayı Müdürü Ruziniyaz Hüseyin’ı atadığını açıklamıştır.Bu şahıs,Çinlilere sadakatle hizmeti ile tanınmakta ve son ilişku olaylarını de yönetime anında haber verdiği ve kanlı bir şekilde bastırılmasında yardımcı olduğu biliniyor. Şahsın bu suretle işbirlikçi hizmetinin karşılığı olarak bu göreve atanmış olduğu açık ve net olarak görülüyor.