Son Dakika
ÇKP Faşist yönetimi işgali altındaki Doğu Türkistan’da yaşayan Müslüman Türklere yönelik baskı.zulüm ve insanlık dışı soykırım uygulamalarını uluslararası toplumun yeterli tepki ve duyarsızlığından de cesaret alarak şiddetini arttırarak devam ettiriyor. Japonya’nın en önemli ve yüksek trajlı Ashai Shimbun Gazetesi muhabiri Doğu Türkistan izlenimlerini “Pekin tarafından kapatılan Uygur camileri turistlerin kullanımına teslim ediliyor.” başlığı ile haberleştirerek yayınladı.2020 yılının Ekim ayı başlarında Kaşgar’ı ziyaret eden Japon muhabirler, Kaşgar’daki camilerin Çinli turistler için kafeteryaya dönüştürüldüğünü de belgelendirdi.
UYGUR HABER VE ARAŞTIRMA MERKEZİ (UYHAM)
Japonya’dan, Doğu Türkistan’daki Uygurlara yaptığı baskı ve insanlık dışı uygulamalarıyla gündemden düşmeyen Çin’e yönelik bir rapor yayımlandı. Raporda, Çin’in Uygur camilerini kapatıp turistlere tesis ettiğine belgelerle yer verildi.
Japonya’nın önde gelen gazetelerinden Asahi Shimbun, 15 Ekim 2020 tarihinde Çin Komünist Partisinin (ÇKP) Uygurların dini haklarına yönelik saldırısını konu alan ve gazete muhabirlerinin Kaşgar ve Urumçi’ye yaptığı ziyaretlere dayandırılan bir rapor yayımladı.
Kaşgar’da kapatılan bir caminin etrafı Çin bayrakları ile çevrilmiş durumda
Asahi Shimbun gazetesinin, “Pekin tarafından kapatılan Uygur camileri turistlerin kullanımına teslim edildi” başlıklı haberine göre, Ekim ayı başlarında Kaşgar’ı ziyaret eden Japon muhabirler, Kaşgar’daki camilerin Çinli turistler için kafeteryaya dönüştürüldüğünü belgelendirdi.
Kaşgar’da ziyaret edilen bir caminin Mayıs 2019’da hilal sembollerinin ve kubbelerinin kaldırılmasının ardından kafeye dönüştürüldüğünü belirten muhabirler, kafenin tatil yapan Çinli turistlerle dolu olduğunu ve işletme sahibinin Guangdong eyaletinden gelen bir Çinli olduğunu, camiyi de ÇKP yetkililerinden kiraladığını, ibadete kapatılmasından bu yana başka amaçlar için kullanıldığını kaydetti.
Yerel halk ile görüşen Japon muhabirler, camilerin yıkılması ve bu tür mekanlara dönüştürülmesinden son derece rahatsız olduğunu dile getiren halkın, “Artık dışarıda namaz kılmaya cesaret edemiyoruz, evlerimizde gizlice namaz kılmaya çalışıyoruz.” ifadelerini aktardı.
Urumçi ile Kaşgar’ın aynı durumda olduğunu vurgulayan muhabirler, her iki şehirde de birkaç caminin Çinliler için kafelere ve diğer turistik mekanlara dönüştürüldüğünü bildirdi.
Çinli yetkililerin, Kaşgar antik şehrine turizm açısından önemli bir cazibe merkezi olarak göz diktiğini aktaran muhabirler, Kaşgar’ın geleneksel Uygur tarzı evleri ve diğer binalarını yıkıp son teknoloji ürünleri ile donatılan yeni bir turizm cazibe merkezi inşa etmeye çalıştığını ortaya çıkardı.
Yerliler, şehrin kırsal kesiminde yer alan küçük ve orta ölçekli camilerin yüzde 80’inin son 2-3 yılda tamamen ortadan kaldırıldığını doğruladı. İlçelerdeki Komünist Parti yetkilileri, camilerin kapatılması ile ilgili depremle mücadele önlemlerinin yeterli olmadığı bahanesini kullanıyor.
Müslüman olduğunu belirten etnik bir Hui (Huiler, dil ve fiziksel yapı açısından Han ulusu ile aynı olup İslam dinine bağlı Çinliler), cami kapatmalarının Çinli yetkililere daha fazla kontrol yetkisi verme amacını taşıdığını belirtti. Hui adam, “Küçük camileri kapatmak ve insanları daha büyük camilerde toplanmaya zorlamak, insanları yönetmeyi kolaylaştırabilir” diyerek ÇKP’nin amacına yönelik aktarımda bulundu.
Urumçi’deki bu cami, depremle mücadele önlemlerinin yetersiz olduğu bahanesiyle kapatıldı.
Araştırmaya göre, Pekin’in camilerde Çinlileştirme (Sinicization) uyguladığına dair başka işaretler de var. Urumçi’deki bir camide sadece Çin bayrağı değil, aynı zamanda Çin Komünist Partisi’nin temel değerlerini taşıyan pankartlar da sergilendi.
ÇKP, dinler üzerinden Çinlileştirmeyi teşvik etme kararından bu yana, camilerde “etnik dayanışma” çağrısı yapan ve “Çin rüyasının” peşinden giden pankartlar asmaya başladı.
Öte yandan raporda, Avustralya Araştırma Enstitüsü ASPI’nin Doğu Türkistan’ın güney ve kuzeyindeki camilerin yüzde 80’inin çeşitli bahanelerle yıkıldığını ortaya koyan araştırmalara da yer veriliyor.
kim ayı başlarında buradaki kubbeli bir binada, cami olduğunu belirten İslami hilal sembolü kaldırıldı.
Binanın içi de kökten bir kafeye dönüştürüldü.
Bir zamanlar büyük bir mescit olan bölge, turistler için dinlenme alanına dönüştürülmüştü. Han (Çin’deki etnik yapı, Çin soylu) gibi görünen ziyaretçiler çay içti ya da dinlenmeye yattı.
Bir kaynak, kafenin işletmecisinin Guangdong eyaletinden bir Han olduğunu ve ibadethaneyi yeniden inşa ettikten sonra Mayıs 2019’da faaliyete geçtiğini söyledi.
Yerel sakinlerden biri, Kaşgar’daki camilerin restoran ve dinlenme alanlarına dönüştürülmesinden dolayı üzgün.
Sakin, “Evlerimizin dışında dua etmekten korkuyoruz, bu yüzden hepimiz evde dua etmek için toplanıyoruz” dedi.
HEDEFLENEN UYGUR CAMİLERİ
Çinli yetkililer, Doğu Türkistan’daki (Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki) etnik Uygurlar tarafından kullanılan çok sayıda camiyi kapatmak için harekete geçti.
Hem bölgenin başkenti Urumçi’de hem de bölgenin batısındaki Kaşgar’da bir dizi cami, Han Çinlileri için kafelere ve diğer turistik yerlere dönüştürüldü.
Ve Pekin dini kurumlarla durmadı. Kaşgar antik kentini önemli bir turizm destinasyonuna dönüştürmek için bir devlet projesi olarak tanımlanan projede, şehrin geleneksel Uygur tarzında evlerin ve diğer binaların inşa edildiği bazı kısımları son on yılda yıkıldı ve yeniden inşa edildi.
Yerel sakinlere göre, şehrin eski kısmına dağılmış çok sayıda küçük ve orta ölçekli cami, son iki ila üç yıl içinde kapatıldı.
Eski camiye bir dakikalık yürüme mesafesindeki başka bir binanın da kulesinin bir kısmı yıkılmış ve eski ibadethanesi de bir kafeye dönüştürülmüştür.
Yerleşim bölgesinin doğu kesimindeki başka bir cami ise yeşim ürünleri satan bir hediyelik eşya dükkanına dönüştürüldü.
Eski Kaşgar şehrinde ziyaret edilen altı camiden beşi kapatıldı.
Bir kafenin Han işletmecisi, caminin yerel yönetimden kiralandığını söyledi. Görünüşe göre camiler yerel yönetime ait yönetiliyor ve kapatıldıktan sonra başka amaçlar için kiraya veriliyor.
Avustralya Stratejik Politika Enstitüsü (ASPI) tarafından yapılan bir araştırma, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin diğer bölgelerinde de benzer bir eğilim buldu.
Eylül ayında yayınlanan bir raporda ASPI, uydu görüntülerini kullanarak bir karşılaştırma yaptı. Bölgedeki yaklaşık 24.000 camiden 533’lük bir örnek seçildi. 2017 yılından bu yana camilerin yaklaşık yüzde 65’i ya yıkılmış ya da başka amaçlarla yeniden inşa edilmiştir.
Geçmişte Uygurlar ve Han Çinliler arasında yaşanan şiddetli çatışmalar, Pekin’in İslam üzerindeki denetimini güçlendirmesine yol açtı. Kullanılan yöntemlerden biri, dinin Sinikleştirilmesidir (Çinlileştirme).
Sincan’daki Çin Komünist Parti organında çalışan bir araştırmacı, 2015 yılında “Sincan’daki cami sayısı, sıradan dini faaliyetler için gereken sayıyı büyük ölçüde aşıyor ve bazıları ayrılıkçılar ve radikaller için üs haline geldi” şeklinde bir rapor yayınladı.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Wang Wenbin, ASPI raporunu “Çin karşıtı bir uydurma” olarak nitelendirerek sert bir şekilde eleştirdi.
GÖRÜLEN ÇİNLİLEŞTİRME (SİNİCİZATİON) ÇALIŞMALARI
Benzer bir tablo Urumçi’de de görüldü. Bir caminin metal kapısı kapatılmış ve camilerin mimari özelliği olan sütunların tepesinden hilal sembolleri kaldırılmıştır. Kapının üzerinden bakıldığında, binanın içine dağılmış inşaat malzemeleri ve çöpler bulundu. Bir zamanlar camide namaz kılan Uygurlu bir adam, “Yeni Yıl boyunca o kadar çok Müslüman orada toplandı ki, bazıları binanın dışında dua etmek zorunda kaldı çünkü herkes içeri giremedi.” dedi. Caminin bulunduğu ilçede yargı yetkisine sahip bir Komünist Parti yetkilisine göre, bina 2017 yılında yeterli depremle mücadele önlemlerine sahip olmadığı için tehlikeli olarak belirlendi. Yetkili, caminin halkın hayatını korumak için kapatıldığını söyledi. Shuimogou semtindeki bir başka cami de tehlikeli olarak sınıflandırıldığı için birkaç yıl önce kapatılmıştı.
ASPI çalışması, Urumçi’deki camilerin yüzde 35’inin ve Kaşgar’daki yüzde 46’sının yıkıldığını ya da yeniden inşa edildiğini ortaya koydu. Oranlar nispeten düşüktü çünkü yerli ve yabancı turistler sık sık iki şehri ziyaret ediyor. Ancak özerk bölgenin kuzey ve güneyindeki kırsal alanlardaki camilerin yaklaşık yüzde 80’i yıkıldı.
Müslüman olduğunu söyleyen etnik bir erkek Hui, cami kapatmalarının Çinli yetkililere daha fazla kontrol verme amacını taşıdığını belirtti. Adam, “Küçük camileri kapatmak ve insanları daha büyük camilerde toplanmaya zorlamak, insanları yönetmeyi kolaylaştırabilir” dedi. Pekin’in camilerde Çinlileştirme uyguladığına dair başka işaretler de vardı. Urumçi’deki bir cami sadece Çin bayrağını değil, aynı zamanda Çin Komünist Partisi’nin temel değerlerini taşıyan pankartlar sergiledi.
2015 parti dinlerin Çinlileştirmeyi teşvik etme kararından bu yana, camiler “etnik dayanışma” çağrısı yapan ve “Çin rüyasının” peşinden giden pankartlar asmaya başladı. Eylül ayında Çin’in güneyindeki Hainan adasına yapılan bir ziyaret, yalnızca Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in bir fotoğrafını değil, aynı zamanda ziyaretçileri yazdıklarını okumaya ve incelemeye çağıran bir tabelanın bulunduğu bir camiye yol açtı.
Uygurlara yönelik yoğun baskılar, Urumçi’de Uygurlar ve Han Çinlileri arasındaki şiddetli çatışmalarda yaklaşık 2.000 kişinin öldüğü veya yaralandığı 2009 yılına kadar uzanıyor. Çin’in diğer bölgelerinde sonradan meydana gelen şiddet eylemleri, yetkililer tarafından Uygur bağımsızlığını isteyenler tarafından planlanan terör eylemleri olarak tanımlandı.
Batı ülkeleri, ağır insan hakları ihlalleri olarak tanımlanan toplama kamplarında Uygurların tutuklanmasını eleştirdiler.
KAYNAK : https://qha.com.tr/haberler/japonya-dan-cin-raporu-uygur-camileri-kapatilip-turistlere-tesis-edildi/262350/?fbclid