ÇİN’IN DOĞU TÜRKİSTAN’DA UYGURLARI BASTIRMALARININ ARDINDAKİ GERÇEKLER

Çin yönetimi Uygur kadınlarının  protesto gösterilerine  asker  ve aşırı  güç kullanarak   acımasızca müdahale etti. (  7 Temmuz 2009 – Urumçi )

Annie Wu ( Epoch Times)

İngiltere Uygur Derneği temsilcisi ve tıbbi cerrah olan  Dr.Enver Tohti geçtiğimiz günlerde Çin’in yönetimindeki Uygur bölgesinde son yıllarda yaşanan tepkisel protesto eylemleri ile meydana gelen ayaklanmaların nedenleri hakkındaki yanlış anlamalarını yıkmak için Epoch Times’i ziyaret etti ve bu konudaki görüşlerini aktardı.
Çin rejimi, Çin’in kuzeybatısındaki bir bölge olan ve Uygurların ana vatanı olan bu bölge’de şiddete dayalı baskılarını ve Müslüman Uygurlara karşı yönelttikleri aşırı kontrol ve gözetimini haklı göstermek için Uygurların etnik içerikli terör tehdidi yarattıklarını iddia ve işaret ediyor. Çin rejimi, Uygurların eğitim ve öğretimde kendi ana dillerini kullanmalarını ve konuşmamalarını, dinlerini yaşamalarına kısıtlama ve engel ve yasaklamalar koymaktadır. Buna uymayan veya dini ibadetlerini gizlice yapmak isteyenleri terör suçu ile yargılıyor.Kutsal kitapları Kur’ani kerim ve dini kitaplarını ve dini içerikli her türlü objeleri toplayarak meydanlarda yakmaktadır.

Dr.Tohtı’ye göre Uygurların barışçıl gösterileri Çin yönetiminin yanlış tutumları sebebiyle şiddet olaylarına dönüştürülmüştür.Bu olaylar daha sonra Çin rejiminin etnik bir azınlık olan Uygurlar ve çoğunluğu oluşturan yerel Han Çinlileri arasında etnik gerginlik başlatması için haklı gerekçeler haline getirilmiştir.
Yakın tarihin en önemli ve ölümcül olayların  yaşandığı , Urumçi’de 5 Temmuz 2009’da meydana gelen ve en az 197 kişinin ölümü ve yaklaşık 2 bin kişinin yaralanması ve aynı zamanda binlerce tutuklu Uygur gencinin kaybolması ile sonuçlanan ayaklanmalar meydana gelmiştir. Bugüne kadar, Guangdong Eyaletinde bir fabrika’da çalışan  Uygur işçiler ile etnik han Çinlisi işçiler  arasında meydana gelen bir anlaşmazlık sonucu öldürülen Uygur göçmen işçiler için Urumçi’de yapılan protesto gösterilerinde şiddete başvuran tarafın kim olduğu konusunda tam ve net bilgilere hala  ulaşılamamıştır. Çin rejiminin resmi açıklaması ise, bu protesto eylemlerinin Uygurların bağımsız bir devlet kurmak için ayrılıkçı bir arzuyla motive oldukları şeklindeki iddialarıdır.

Uygurlar, 7 Temmuz 2009’da Urumçi’deki polislerin önünde protesto gösterileri yaptılar. (Guang Niu / Getty Images)

Dr.Enver Tohti Doğu Türkistan’daki  Olaylar İçin   ” Tüm Ölümlü Olaylar Çin Komünist Partisinin kurduğu birer  Tuzaktır” dedi.

Ancak Dr.Tohti, Doğu Türkistan bölgesinin güney illerinde yanı Uygurların çoğunlukta yaşadığı güney bölgelerindeki arkadaşlarının  de yardım ve katkıları ile bu olaylar hakkında yıllar süren inceleme ve araştırmalarında , 5 Temmuz 2009’dan on gün önce yerel bir televizyon kanalı’nin Urumçi’deki Bölgesel yetkilileri tarafından yayınlanan bir reklamı yayınladığını keşfetti: Bu haber-reklam’da güney illerindeki işsiz Uygurlar için özel bir iş gücü Fuarı ‘nın Urumçi’de olayların meydana geldiği tarihlerde açılacağı ve Uygurların işe yerleşmeleri konusunda yeni imkanları görmeleri için bu fuarı mutlaka ziyaret etmeleri gerektiği bildirilmekte idi.05 Temmuz 2009’dan önce Güney bölgesi sakinlerinden yaklaşık 30 bin işsiz Uygur’un Urumçi’ye bu İş Fuarını ziyaret için geldikleri ve 05 Temmuz’daki protesto gösterilerine katıldıkları tahmin edildikleri bilgisine ulaşıldı ve gerçekte ise, o tarihlerde Urumçi’de böyle bir Fuarın düzenlenmediği ortaya çıkmıştır.

Dr. Tohti, Epoch Times’ın kardeş medyası olan New Tang  Televizyonuyla yaptığı röportaj sırasında. (Chen Baizhou / Epoch Times)

Uygur aktivist Enver Tohti’ye göre, 05 Temmuz 2009 Urumçi olayları Urumçi’deki bölgesel ÇKP.’lı yöneticiler yanı Çin makamları tarafından çok önceden sinsice palnlandığını olayların akışının de bu iddiaları doğrulayacak nitelikte olduğunu yanı olayları bütünüyle Çin makamalarının planladıklarını gösterdiğine inanıyor .İlk önce binlerce işsiz genç Uygur’u bu şehre Fuar bahanesiyle topluca getirmek ardından zaten işsiz ve zor durumda olan bu genç insanların hoşnutsuzluk duygular uyandırmak ve onları şiddetli bir şekilde bu protesto eylemlerine katılmalarını teşvik ve temin etmek.
Dr. Enver Tohtı Çin rejiminin bu olaydan iki yıl öncesi de benzer bir böyle bir provakatif bir şey yaptığını söyledi. 2007’de Çinli yetkililer, bir Doğu Türkistan terör örgütüün   bir  askeri eğitim kampına baskın düzenlediklerini iddia etti. Kampın yeri aslında küçük bir kömür madeni idi, Yerel Uygurlar  bu kömür madeni işletemesinin karlı olmadığını öne sürerek bir süre önce projeden vazgeçtiklerini ÇKP.yönetimine bildirdi. Daha  sonra Hükümet madeni işleten Uygurların bu şirketinden yüklü miktarda kazandığı kârdan pay istedi.Bu yüzden taraflar arasında anlaşmazlık baş gösterdi. Daha sonra bu anlaşmazlık gerginliğe dönüştü. Bu arada madende kömür elde edilmesi için yapılan dinamit patlatılmasında bir Çinli bir polis memuru öldü. Bunu sebep gösteren Çin yönetimi burayı Uygur Terör Örgütünün eğitim kampı olduğu iddiasını ortaya attığı görüldü.

ÇKP. Rejimin onlarca yıldır sürdürdüğü “ Etnik Müslüman Uygurları sürekli kontrol ve gözetleme taktiklerinın sonuçları Çin yönetimini son derece memnun edici bir hale gelmiştir.
Dr. Tohti, Çin yönetiminin emrindeki yerel mahalle komitesinin mahallelerinde yaşayan Uygurları birbirlerini casusluk yapmaya teşvik ettiğini ve bu casusluk işini yapamayı kabul edenlere bol miktarda nakit ödülleri ile mukafatlandıklarını de bildirdi. Ekonomik olarak zor durumda bırakılan ve etnik olarak istihdamda ayrımcılığa tabi tutulan Uygurların çaresizce Çin’in bu bir birlerini ihbar etme ve ispiyonlama tekliflerini kabul etmek zorunda kaldıklarını de ifade etti.

Çin Polisi, Uygurlar 26 Haziran 2017’de  Kaşgar kentinde bulunan Eyidgah Camii’nden ayrılırken  onları kontrol ederek gözledi ve sokaklarda  devriye gezdi. (Johannes Eisele / AFP / Getty Images)

Tayvan merkezli Academia Sinica Modern Tarih Enstitüsü araştırmacısı Shiu Wen-tang, Çin Komünist rejiminin ülkede yaşayan her Çin vatandaşının hayatlarının her safhası ve yönü üzerinde sıkı bir kontrolü bulunduğunu ,Uygur bölgesinde ise bunun birkaç misli daha sıkı bir şekilde uygulandığını de bildirdi.
Çin Komünist rejiminin kendi hedeflerini gerçekleştirmek için bu taktiği uzun yıllardır kullandığı biliniyor: 2014’te Hong Kong’un “Şemsiye” yanlısı demokrasi hareketi sırasında Hong Kong’daki Çinli yetkililer tarafından tutulan insanlar, protestocular arasında meydana gelen çatışmaları yönlendiriyor ve olayların  arkasında hakim olarak  duruyorlardı .Bu olaylarda polisin ağır baskısı hemenzgöze çarpıyordu.

Bazı siyasi gözlemciler, Çin’deki huzursuzluğun  esas sebebinin  ÇKP.içindeki hizipler ve  muhalefet  guruplar arasındaki  bir iç çatışma olduğunu belirtiyorlar.  Eski ÇKP. lideri Jiang Zemin yanlıları  Çin’deki  toplumsal istikrarsızlığı ön plana çıkarmak suretiyle Şimdiki ÇKP.ve Çin Lideri   Xi için siyasi bir ikilem yaratmak için  çalıştıklarına  inanıyorlar .

Kaynak :  //www.theepochtimes.com/the-plot-behind-chinas-suppression-of-uyghurs-in-xinjiang_2402978.html ( Jiang Yuchan bu rapora katkıda bulundu.

Epoch Times  Medya Kompleksi : ABD’de yaşayan  ÇKP rejimi muhalifi Falunggong Müritleri adlı bir dini  ve siyasi guruba ait bir  medya kuruluşudur. ABD.başta dünyanın çeşitli ülkelerinde 40 dilde basılı,görsel ve internet üzerinden yayın yapmaktadır.