ÇİN,ÜLKESİNDE BULUNAN BBC EKİBİ’NE ZORLA “İTİRAFNAME” İMZALATTI

Uygur Haber ve Araştırma Merkezi(UYHAM)

”  Çin’in Hunan Eyaleti’nin bir köyünde, bir kadınla evinde buluşup röportaj yapacaktık, ardından trenle Pekin’e gidecek ve bu  yolculuğu filme alacaktık.  Ama röportaj yapacağımız kişiyle buluşamadık.”

Neticede ortaya çıkan hikaye, Çin’de gücün kullanımını göz önüne sermesi bakımından yapabileceğimiz herhangi bir röportajdan çok daha fazlasını ortaya koyuyor.

Şiddet, aşağılama ve Çin’de uzun süredir devam eden gazetecilik tecrübemde bir ilk olan zorla itiraf yöntemini içeriyor ve kendimi “kötü bir etkiye sebebiyet veren davranış ve yasadışı röportaj” için özür dilerken buluyorum.

Yang Linghua trenle Pekin’e gitmeyi planlıyordu, çünkü Çin’de “müracaatçı” olarak bilinen kişilerden biriydi.

Her yıl, Komünist Parti tarafından idare edilen yerel mahkemelerde adalet bulamadığını söyleyen on binlerce Çinli, başkent Pekin’e giderek “Devlet Dilekçe, Mektup ve Çağrı Bürosu”na şikayetlerini iletiyor.

Yolsuzluk vakaları, araziye el koyma, yerel yönetimlerde vazifeyi kötüye kullanma, tıbbi yardımdan yoksun kalma, polis şiddeti, adil olmayan bir şekilde işten çıkarılma… Hepsi dosyalanıyor ve müracaatçılar bunları yanlarına alıp başvuru yapmaya gidiyor.

Bu sistem de tabi ki Komünist Parti tarafından idare ediliyor ve başarı şansı çok az.

Ama çoğu kişi için, sahip oldukları tek şans. Sonuç alamasalar da yıllarca uğraşıyorlar.

Şiddet iddiaları

Yang Linghua’nın ailesi de onlardan.

BBC 3 yıl önce kardeşi Yang Qinghua ile Pekin’e müracaat için giderken röportaj yapmıştı.

Yang ailesi, arazilerinin onlardan çalındığını, devam eden tartışmalarda babasının dövülmesi sonucu öldüğünü söylüyorlar.

BBC Yang Linghua’nın kardeşi Yang Quinghua ile 3 yıl önce röportaj yapmıştı.

Ancak Yang’ın bu hafta Pekin’e gitmeye çalışmasının özel bir sebebi vardı.

Pazar günü yasama organı olan (yılda bir kez yaklaşık iki haftalığına toplanan) Çin Ulusal Halk Kongresi’nin yıllık dönemi başlıyor.

Açılış, taleplerini dile getirmek isteyenler tarafından büyük bir fırsat olarak görülüyor.

Diğer yandan Pekin farklı düşünüyor.

Dikkatle kurgulanmış siyasi tiyatrodan bu perişanlar ordusunu uzak tutmaya çalışıyorlar. Bu yüzden eyalet yetkilileri müracaatçıların yolculuklarını engellemekle görevlendiriliyor.

Yang’ın kız kardeşinin ve annesinin gayriresmi ev hapsinde tutulduğunu biliyorduk.

Ama o, Pekin’e daha önce müracaat için gitmediğinden, şüpheleri üzerine çekmeyeceğini ve en azından bir trene binebileceğini düşünmüştü.

Yanıldı.

Çin Ulusal Halk Kongresi’nin yapıldığı salon

Yang Linghua’nın köyüne ulaşır ulaşmaz bizi bekledikleri aşikârdı.

Evlerine giden yol bir grup insan tarafından kesilmişti ve bir kaç dakika içinde saldırı başladı, kameralarımız kırıldı.

Bu tür şiddet eylemleri Çin’deki yabancı gazeteciler için alışılageldik, ama sonrasında olanlar alışılmışın dışında.

Köyden ayrıldıktan sonra takip edildik ve arabamız 20 kişilik bir grup tarafından çevrelendi.

Daha sonra bu kişilere üniformalı polisler katıldı ve yerel yönetimdeki yabancı işleri ofisinden iki yetkili, daha fazla şiddet tehdidiyle, görüntülerimizden bazılarını sildirtti. Ardından da itiraf imzalamaya zorladılar.

Yang Linghua’nın kız kardeşi tarafından bize yollanan bir video, bizi tehdit eden aynı kişilerden bazıları tarafından gözaltına alındığını gösteriyor.

Seyahati engellemek için uyarı

Bu haberin araştırma sürecinde, 1988’den beri eşinin katili için daha uzun süre hapis cezası talep eden 70’lerindeki bir kadınla konuştuk.

Bize her yıl Çin Ulusal Halk Kongresi’nin yıllık dönemi sırasında 10 gün ev hapsinde tutulduğunu söyledi.

Oğlunun kaçırılmasıyla ilgili müracaat eden iletişime geçtiğimiz başka bir kişi, bu hafta seyahat etmemesi için uyarılmıştı.

O dinlemedi ve yine de bilet aldı ancak Guangdong Eyaleti’nde trene binmekten alıkondu.

Pekin’e gitmeyi başaranlar için bile yakalanma tehlikesi devam ediyor.

Bu hafta müracaat bürosunun dışında, her eyaletten gönderilen ve müracaatçıları aramak, iknayla ya da zorla eve göndermekle görevli yüzlerce “yol kesici” toplandı.

Tabi ki pek çok müracaatçı hala şikayetlerini yapmayı başarıyor, özellikle de sistem tarafından bilinmeyen, ilk başvurularını yapanlar.

İroni şu ki, Çin parlamentosunun açılışı sırasından bunu engellemek için ne kadar çok uğraşırsa, insanlar da gelmeye o kadar niyetli oluyor.

Yine de pek çok müracaatçı parlamentodaki üst düzey yetkililere ulaşabileceklerini düşünecek kadar naif değil.

Kongre sürecinde resmi ve gönüllü güvenlik görevlileri Pekin’de her yerdeler

Yang Linghua ve ailesinden ortadan kaybolmalarından beri haber alamadık.

Pekin’deki hükümet yetkililerine en azından sağ ve iyi olduklarını teyit etmeleri için başvurduk.

Çin’in parlamento açılışından önce pek çok vatandaş, belki de parlamentoda en çok temsil edilmeye ihtiyaç duyanlar, benzer kötü muameleyle karşı karşıyalar.

İtirafı imzalamış olmama rağmen, onlarla röportaj yapmaya çalıştığım için özür dilemiyorum.

 Kaynak :   http://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-39156016?SThisFB