AYDINLIK’TAN : SURİYE KRİZİNE ” ÇİN ÇÖZÜMÜ” İDDİASI

Çin ordusunun Suriye’ye askeri destek sözünü değerlendiren uzmanlar, Pekin yönetiminin doğru zamanı beklediğine dikkat çekti. Emekli büyükelçi Hua Liming ise Çin askerinin doğrudan sahaya inmeyeceğini vurguladı

Dış Haberler Servisi
Çin Halk Ordusu’nun uluslararası askeri işbirliğinden sorumlu komutanı Amiral Guan Youfei’nin Suriye Savunma Bakanı Hahad Cassim el Freyc ve Rus Komutan Sergei Chvarkov ile buluşması altıncı yılına giren Suriye krizinde çözüme doğru atılmış en önemli adımlardan biri olarak yorumlandı.
Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Savunma Bakanlığı salı günü yaptığı açıklamada Şam ve Pekin arasında askeri eğitim ve insani yardım anlaşmasına varıldığını duyururken, basın mensupları ile bir araya gelen Gaun, “Çin Halk Cumhuriyeti, Suriye krizinin siyasi yollarla çözümü için başından beri destek vermiş ve Suriye’nin bağımsızlığını desteklemiştir. Çin, Suriye ordusu ile işbirliğini daha kapsamlı hale getirmeyi arzu etmektedir” diye konuştu. Rus meslektaşı Charkov ile buluşması hakkında ise detay vermekten kaçınan Guan, Rusya ile bölgede ortak çıkarları konuştuklarını belirtti.
Hafta başında İran’ın batısındaki Hamedan üssünü kullanmaya başlayan Rus ordusu Halep ve Deyr el Zor çevresindeki terör hedeflerine operasyon düzenlemiş, Rusya ve İran arasındaki siyasi işbirliğinin askeri operasyon şeklini alması Washington cephesinde endişeyle karşılanmıştı.

‘İLK SOMUT ADIM’
Pekin yönetiminin, Suriye ordusuna aktif sağlayacak olması Avrasya kamuoyunda günün en çok konuşulan gelişmelerinden biri oldu. Bu kapsamda Rusya’ya ait RT haber kanalına konuşan Çin Uluslararası Radyosu’ndan Qinduo Xu, Pekin yönetiminin ilk defa bu kadar somut bir adım attığını belirterek “Çin’in bir terör sorunu var. En az 100 Çinli IŞİD saflarında savaşıyor. Bununla birlikte Çin hükümetinin ihraç ettiği petrolün yüzde 50’si bu bölgeden geliyor” dedi.
Suriye’de faaliyet gösteren radikal gruplara genelde Çin’in batısından gelen Uygurların katıldığına işaret eden Çin ordusunun gazetesi PLA da Ortadoğu’daki operasyonların terörle mücadele kapsamında büyük dersler verdiğini dile getirdi.
Bununla birlikte Çin Halk Cumhuriyeti ve Suriye arasındaki ilişkinin eskiye dayandığını söyleyen Çin Ordusu 2. Topçu Birliği’den emekli Song Zhogpeing, “Suriye’de savaşın başlamasından önce imzalanmış bir çok anlaşma vardı ancak kargaşa nedeniyle bu maddeler hayata geçemedi. Suriye’de istikrar sağlandıkça verilen sözler uygulanmaya başlanacaktır” diye konuştu.

‘ÇİN VE SURİYE DAYANIŞMASI ESKİYE DAYANIR’
Global Times gazetesine konuşan Çin Halk Cumnuriyeti’nin eski İran Büyükleçisi Hua Limingise atılan adımın sahaya direk bir müdahale şeklinde yansımayacağını savundu.
Hua, “Çin’in Suriye krizindeki duruşu değişmeyecek. Suriye kaderine Suriyeliler karar verir. Dışarıdan gelcek herhangi bir müdahale yalnızca krizi derinleştirir. Pekin yönetimi, hükümet ilişkilerini sürdürürken diğer taraflarla da müzakereleri desteklemektedir” dedi.

ABD’YE PASİFİK YANITI
Çin Halk Cumhuriyeti’nin Suriye krizinin çözümü noktasında attığı tarihi adımı Şanghay Üniversitesi Ortadoğu Çalışmaları bölümünden profesör Zhao Weiming yorumladı. Çin’in askeri anlamda doğru zamanlamayı seçtiğini belirten Zhao, ABD’nin Güney Çin Denizi’ne sızmaya başladıkça Pekin yönetimini Ortadoğu’da gördüğüne dikkat çekti. Çin’in bu zamana kadar Suriye’de yaşanan gelişmelere kayıtsız kaldığı yönündeki eleştireleri de değerlendiren Zhao Weiming, “Çin, Suudi Arabistan’ın önderlik ettiği Sünni Arab ülkeleri ile karşı karşıya gelmek istemiyor” diye konuştu. Çinli profesör açıklamasının devamında Pekin yönetiminin de tıpkı ABD ve Rusya gibi Ortadoğu’da güç merkezi olmayı tartışması gerektiğine dikkat çekti.

ORTADOĞU’DA AKTİF POLİTİKA DÖNEMİ
Çin Halk Cumhuriyeti’nin attığı adım kamuoyunda beklemeyen bir gelişme olarak algılansa da Pekin yönetimi bir süredir kurduğu diplomatik temaslarla bölgede güç merkezi olacağının sinyallerini vermişti. Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, Birleşmiş Milletler çözüm önerisinin açıklamasının ardından ilk ziyaretini Pekin’i gerçekleştirmiş ve Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi biraraya gelmişti. Buluşma sonrası konuşan Wang, Suriye’nin kaderine yalnızca Suriye halkının karar vereceğini vurgulamış, ülkeye 6.7 milyar dolarlık insani yardım sözü vermişti. Benzer şekilde Suriye muhalefetinden Halid Hoca’yı da kabul eden Wang Yi, Cenevre müzakereleri öncesinde taraflara yapıcı tutum alma çağrısında bulunmuştu. Çin Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Xi Jinping döneminde daha aktif bir Ortadoğu politikası benimseyen Pekin yönetimi, Suudi Arabistan’ın şii din adamı Şeyh Nimr’i idam etmesinin ardından meydana gelen Tahran ve Riyad geriliminde devreye girmişti. Xi Jinping Ortadoğu gezisi kapsamında Suudi Arabistan, Mısır ve İran’ı ziyaret etmişti.

Kaynak: http://www.aydinlikgazete.com/dunya/suriye-krizine-cin-cozumu-h88717.html