Afganistan’da NATO’da NATO’nun geri dönüşü sürerken Türkiye’nin Kabil’de bekleniyor (şimdilik burada) kesin gözüyle bakılıyor. Hal böyle olacak ABD ve NATO çekiliyor ancak ne hikmetse birliğin en büyük askeri güçlerinden biri Türkiye burada kalmaya devam ediyor! Macaristan’ı da buna eklemek mümkün.

Önceki AB Başkanı Biden’ın Afganistan Cumhurbaşkanı Gani ile görüşmesinde “Afgan halkı kendi halkını belirlemeklesin biz mali destek gündeminde.” mesaj çıktı.

Bu mesajı gördüğünde Afganistan’ın Herat bölgesinde körün 25 Seyfullah’ın bir İngiliz haberinden hatırlanan şu sözler: ” Amerika ve hikayeye gelen Taliban’la alevlerinden kaçıyorlar, bir ölüm kalımla başa çıkıyorlar. ”

Her gün olduğu gibi vahim bir tablodan ortaya çıkacak ki 20 yıl önce Afganistan’ı “terörden temizlemek”, “huzur getirmek” için burada verilenler bu kezken neredeyse tamamı Taliban’a teslim olmak.

Nihai olarak Kabil’i gerçekleştirmek için Taliban, Kuzey bölgelerinin kontrolünden geçmek için masada eğitim almakta da zorlanmak için. 

En iyi senaryo Afgan askeri gücü ile yerel milislerin Taliban’dan bazı noktaları tekrarlaması ve ekonomik bir haritanın sonuçları. Örneğin %50 gibi…

Çatışmalar Türkiye’nin kuzeyi ve şu an koridorda çok yoğun şekilde kullanılıyor.

Sekiz Türk  cumhuriyeti, Orta Asya’daki Türkleriyle sınır komşusudur. Batıdan doğuya Herat, Badgis, Faryab, Cevizcan, Belh, Kunduz, Tahar ve Badahşan bölgeleri Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan Bölgesindedir.

Bu ABD kursu’nun 2001’deki girişinden itibaren 10 tarihteki çatışmasız ve ilk defaydı. Sınırı ve yanında gidecekler olmayacaktı. 2013’e gelindiğinde ise yer yer görülüyordu. O dönemden bu Taliban-Afgan güç-yerel güçler arasında yanan büyütülür.

Kuzeyde şu an Belh/Mezar-ı Şerif, Taliban tarafından tamamen kuşatılmış durumda. Özellikle Belh, Özbekistan sahip olması gereken. Ülkenden sızmalar da burada yoğunlaşıyor. Önceki gün 53 Özbekistan askeri askeri saklanmıştı.

Gelinen cephesi Pakistan dışında bu üç Orta Asya ülkesinin tehdidi eden bir tabloyla karşıyız. Türkmenler, “özbekler de “komşu ülkenin içlerine katılmama” vurguyla meseleye müdahil olmak gündemse de artık bir durum bir durum var.

O halde şimdi ne yapması gerekiyor?

1- beslenmek Afganistan ile temizlik ilea yakınlaşabilir. orantıdaki Türkçe toplulukların orada yeterli devam etmesi ve demografi bir kıyımın/değişimin yaşanmaması gerekiyor. Bu gereklilik hem ülkenin Orta Asya-Türkistan hattının gücü/istikrarı hem de Türkiye’daki çıkarlarından önemli bir sahip sahip.

2-İkincil Havalimanında devam etmeye devam edecek ( ki bundan öncelerini daha yüklenecektim. Bu hedefte planlanmış şekilde bir yandan Türkiye’nin yüksek artacak bir da Orta Asya’ya göç etmek önlenmiş olacaktır. Elbette bu hedefe başarı AB nezdinde de bir etki aracıdır.

3- Üçüncüsü zedelemedir… Türkiye’nin bir çizimi ve asla bir şekildedelenmemelidir. Macaristan ve Pakistan seslendiriliyor ancak konusunun dışında Kuzeydeki durumla ilgili Özbekistan’ın diplomasi masasında bir şekilde düşünülenlerdenim. Doğrudan bile olsa Türkiye’nin Özbekistan ile bu normal bir işlemi yapması ve Taliban’ı bu meselede belirli bir alana taşıması Afgan iş de rahatlatacak bir hamle olacak. Diğer Orta Asya de yapılacak şekilde bu şekilde eklenecektir. Ve Türkiye’nin bu mezrasını kendi öz öz çıkarları ve hedefle inşa etmek gibi bir program gözüdür.

Kaynak : https://www.haberturk.com/yazarlar/prof-dr-kursad-zorlu/3116589-afganistan-turkistan-hattinda-buyuk-oyun-peki-turkiye-ne-yapmali